Δημήτρης Στρατούλης
Γραμματέας “ΛΑΪΚΗΣ ΕΝΟΤΗΤΑΣ – ΑΝΥΠΟΤΑΚΤΗ ΑΡΙΣΤΕΡΑ”
Μέλος συντονιστικού ΕΝΩΤΙΚΗ ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑ/ΜΕΡΑ25/ΑΝΑΤΡΕΠΤΙΚΗ ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΗ ΑΡΙΣΤΕΡΑ
πρώην Υπουργός Κοινωνικής Ασφάλισης
Συνάδελφοι και συναδέλφισσες
Φίλοι και Φίλες
καλησπέρα
Μεγάλα θέματα, που έχουν προκαλέσει την τελευταία δεκαετία έντονες πολιτικές αντιπαραθέσεις σε ευρωπαϊκό και εγχώριο επίπεδο, είναι η όξυνση του δημογραφικού, η γενίκευση των ελαστικών εργασιακών σχέσεων, η ραγδαία ανάπτυξη νέων τεχνολογιών, ρομποτικής και της τεχνικής νοημοσύνης, η αύξηση της ανεργίας που συνεπάγεται και οι επιπτώσεις τους στη δημόσια κοινωνική ασφάλιση, που της στερούν μεγάλο μέρος των εσόδων της.
Η ΕΕ και η κυβέρνηση Μητσοτάκη απαντούν σε αυτά τα προβλήματα προωθώντας με ιδεολογική εμμονή το νεοφιλελεύθερο μοντέλο απορυθμισμένης εργασίας και αντικατάστασης των δημόσιων αναδιανεμητικών συστημάτων κοινωνικής ασφάλισης με κεφαλαιοποιητικά και με την επέκταση της ιδιωτικής ασφάλισης.
Το ευρωιερατείο και η κυβέρνηση Μητσοτάκη, που θεσμοθέτησε στη χώρα μας το νέο ταμείο επικουρικής ασφάλισης (ΤΕΚΑ) για τους γεννηθέντες μετά την 1.1.2004 και τους νεοεισερχόμενους μετά την 1.1.2022 στην αγορά εργασίας, ως αμιγώς κεφαλαιοποιητικό, ισχυρίζονται ότι έτσι θα επιτευχθούν υψηλές αποδόσεις των «ατομικών κουμπαράδων» των ασφαλισμένων. Το κυνήγι των αποδόσεων, όμως, ωθεί τους ασφαλισμένους τους να αυξάνουν τις εισφορές τους, χωρίς πολλές φορές να τους εξασφαλίζουν ούτε καν τη σύνταξή τους. Επίσης, προϋποθέτει την ανάληψη υψηλού κερδοσκοπικού ρίσκου και μεγάλων, απρόβλεπτων και μη αναστρέψιμων κινδύνων, που ενέχουν οι χρηματαγορές, δημιουργώντας τεράστιες χρηματοοικονομικές φούσκες. Αυτές οι φούσκες συχνά εκρήγνυνται, καταστρέφοντας τους πολλούς και εξασφαλίζοντας μεγάλα κέρδη σε λίγους κερδοσκόπους. Οι χρεοκοπίες μεγάλων ιδιωτικών ασφαλιστικών εταιρειών σε ΗΠΑ, Ελλάδα, κλπ, οδήγησαν σε οικονομική και κοινωνική εξαθλίωση των ασφαλισμένων τους και θα έπρεπε να είναι ιδιαίτερα διδακτικές.
Παρ’ όλα αυτά η ΕΕ και οι νεοφιλελεύθερες κυβερνήσεις στις χώρες – μέλη της επιμένουν να προωθούν τα κεφαλαιοποιητικά συστήματα κοινωνικής ασφάλισης και την ιδιωτική ασφάλιση. Έτσι, μετατοπίζουν τον κοινωνικοασφαλιστικό κίνδυνο και την ευθύνη από το κράτος στον ασφαλισμένο. Εξατομικεύουν την ασφαλιστική προσδοκία, δημιουργώντας ασφαλισμένους, που δεν ενδιαφέρονται να βελτιώσουν με συλλογικούς αγώνες τις συντάξεις τους, αλλά μόνο την επενδυτική απόδοση του ατομικού ασφαλιστικού λογαριασμού τους.
Η ιστορικά επιβεβαιωμένη αλήθεια, όμως, είναι ότι τα δημόσια, καθολικά, αναδιανεμητικά συστήματα κοινωνικής ασφάλισης είναι αυτά που παρέχουν ασφάλεια στους ασφαλισμένους, γιατί συνδέονται με την εργασία, την πραγματική οικονομία και τη δημόσια χρηματοδότηση και βασίζονται στην αρχή της κοινωνικής αλληλεγγύης (μεταξύ γενεών, εργαζομένων – ανέργων, εργαζομένων – συνταξιούχων, ασθενών – υγιών κλπ).
Επιπλέον, οι νεοφιλελεύθερες πολιτικές και τα μνημόνια σκληρής λιτότητας, που η ΕΕ και το ΔΝΤ επέβαλαν στις χώρες του φτωχού ευρωπαϊκού Νότου, φόρτωσαν τα βάρη της κρίσης χρέους το 2010 – 2018 στους εργαζόμενους και συνταξιούχους.
Και όχι μόνον αυτά, αλλά η ΕΕ προωθεί τη χρηματοδότηση των υπέρογκων στρατιωτικών εξοπλισμών, ύψους 800 δις ευρώ, ενάντια σε έναν ανύπαρκτο εχθρό, από τα αποθεματικά της κοινωνικής ασφάλισης, ακόμα και της Ελλάδας, παρόλο που αυτά έχουν διαχρονικά λεηλατηθεί. Εάν αυτό συμβεί, θα είναι ένα αποτρόπαιο αντικοινωνικό έγκλημα υπέρ των εμπόρων του πολέμου, που οι ευρωπαϊκοί λαοί θα πρέπει αγωνιστικά να αποτρέψουμε.
Κατά τη γνώμη μου το συνταξιουχικό κίνημα στην Ευρώπη και στην Ελλάδα πρέπει να είναι αντίθετο με αυτές τις πολιτικές και να αγωνίζεται για μια εναλλακτική φιλολαϊκή πολιτική στήριξης και αναβάθμιση των κοινωνικών πολιτικών και της δημόσιας κοινωνικής ασφάλισης, με μέτρα, όπως:
Αύξηση του όγκου της απασχόλησης με κεντρικό μοχλό την δραστική μείωση του χρόνου εργασίας, την ενίσχυση της πλήρους και σταθερής εργασίας σε βάρος της ελαστικής και τη θα δημιουργία πρόσθετης απασχόλησης στον κοινωνικό τομέα, την ποιότητα ζωής και το περιβάλλον.
Στήριξη στα δημόσια αναδιανεμητικά συστήματα κοινωνικής ασφάλισης, που βασίζονται στην αλληλεγγύη γενεών, εργαζομένων – ανέργων, εργαζομένων – συνταξιούχων.
Κοινωνική και οικονομική ένταξη των μεταναστών με πλήρη εργασιακά, ασφαλιστικά και κοινωνικά δικαιώματα.
Κατάργηση, της “μαύρης” και ανασφάλιστης εργασίας.
Αντιμετώπιση του δημογραφικού με δημόσιες κοινωνικές πολιτικές στήριξης και διασφάλισης του δικαιώματος των γυναικών και των νέων ζευγαριών για τεκνοποιία.
Μακροοικονομικές πολιτικές για αυξημένους ρυθμούς μία φιλολαϊκής ανάπτυξης, η οποία να δημιουργεί θέσεις εργασίας και να αναδιανέμει εισοδήματα και δικαιώματα υπέρ της μισθωτής εργασίας.
Φίλοι και φίλες
Ως Ριζοσπαστική Αριστερά μας ενδιαφέρει να έχουμε εργαζόμενους και συνταξιούχους, που αγωνίζονται συλλογικά για την υπεράσπιση και αναβάθμιση των δικαιωμάτων τους, και όχι ένα άθροισμα ανθρώπων που σκέφτονται περισσότερο την επενδυτική συμπεριφορά των ταμείων τους ή την τύχη εκείνων των μετοχών, που θα τους διασφαλίσουν το ατομικό ασφαλιστικό τους μέλλον. Θέλουμε ασφαλισμένους και συνταξιούχους, που να λειτουργούν ως ενεργοί πολίτες και να διεκδικούν δημόσιες, συλλογικές και καθολικές κοινωνικές υπηρεσίες και παροχές και όχι ως καταναλωτές των υπηρεσιών ασφάλισης των αγορών.
Συνάδελφοι και συναδέλφισσες
Στην Ελλάδα συντελέστηκε μετά το 2010 μία κοινωνική, ασφαλιστική και ανθρωπιστική καταστροφή.
Οι κυβερνήσεις ΝΔ – ΠΑΣΟΚ – ΣΥΡΙΖΑ με τα 3 μνημόνια της λιτότητας, που εφάρμοσαν, εφαρμόζουν και θα συνεχίσουν να εφαρμόζουν μέχρι το 2060, αύξησαν τις ασφαλιστικές εισφορές των εργαζομένων, μείωσαν τις συντάξεις, αύξησαν τα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης, μείωσαν τη δημόσια χρηματοδότηση της κοινωνικής ασφάλισης και ενίσχυσαν τα ατομικά – κεφαλαιοποιητικά χαρακτηριστικά της σε βάρος των δημόσιων – αναδιανεμητικών.
Ο λεγόμενος νόμος Κατρούγκαλου, ν. 4387/2016, υπήρξε μία ιστορική τομή σε αυτή την κατεύθυνση, γιατί περιέλαβε όλες τις αντιασφαλιστικές, αντισυνταξιουχικές ανατροπες και των τριών μνημονίων λιτότητας σε μία εναιά θεσμική συσκευασία. Από αυτές τις ανατροπές δεν εξαιρέθηκαν ούτε τα Άτομα με Αναπηρία ούτε οι χαμηλοσυνταξιούχοι.
Με τις πολιτικές λιτότητας των μνημονίων, εκτός από τα εισοδήματα των συνταξιούχων, μειώθηκαν δραστικά και τα έσοδα της κοινωνικής ασφάλισης, υπονομεύτηκε η οικονομική βάση και η βιωσιμότητά της.
Ένα φωτεινό διάλειμμα το πρώτο 7μηνο του 2015
Στους επτά πρώτους μήνες του 2015, που ήμουν υπουργός Κοινωνικής Ασφάλισης, – παρά τις πρωτόγνωρες οικονομικές δυσκολίες- ως Υπουργείο καταφέραμε οι συνταξιούχοι να παίρνουν χωρίς μειώσεις και στην ώρα τους τις συντάξεις τους.
Επίσης, προσπαθήσαμε να εφαρμόσουμε τις κυβερνητικές προγραμματικές δηλώσεις για την κοινωνική ασφάλιση και τις συντάξεις και να έχουμε σταθερή και γόνιμη συνεργασία με τους συνδικαλιστικούς φορείς εργαζομένων και συνταξιούχων.
Γι’ αυτό, δεν υπέγραψα τις εφαρμοστικές υπουργικές αποφάσεις και εγκυκλίους των μνημονιακών νόμων για νέες μειώσεις κύριων και επικουρικών συντάξεων και εφάπαξ παροχών.
Σε έξι μόλις μήνες, προωθήσαμε νομοθετικές ρυθμίσεις σε όφελος της δημόσιας κοινωνικής ασφάλισης και των συνταξιούχων, όπως η ρύθμιση οφειλών σε 100 δόσεις στα ασφαλιστικά ταμεία. Επίσης,
Θεσπίσαμε για τους αυτοαπασχολούμενους τη δυνατότητα να επιλέγουν την ένταξη τους μέχρι σε τρεις κατώτερες ασφαλιστικές κλάσεις, μειώνοντας, έτσι, δραστικά τις μηνιαίες εισφορές τους στα ασφαλιστικά ταμεία τους.
Καταργήσαμε προκλητικά χαριστικές, αντισυνταγματικές νομοθετικές ρυθμίσεις για τους μεγαλοοφειλέτες των ασφαλιστικών ταμείων.
Μαζί με το Υπουργείο Υγείας, εκδώσαμε Κοινή Υπουργική Απόφαση για την πλήρη ιατροφαρμακευτική κάλυψη των ανασφάλιστων.
Ψηφίσαμε τον νόμο 4331/2015, με τον οποίο προωθήσαμε, μεταξύ άλλων, τα εξής:
Επαναχορηγήθηκε η σύνταξη του ΟΓΑ σε 30.000 ανασφάλιστους Έλληνες και ομογενείς υπερήλικες άνω των 67 ετών, η οποία είχε περικοπεί από την Κυβέρνηση Σαμαρά-Βενιζέλου από τις 1/2/2013.
Μειώθηκαν οι επιβαρύνσεις των ασφαλισμένων του ΕΤΑΑ (μηχανικοί, γιατροί, δικηγόροι) από την υπέρμετρη αύξηση των ασφαλιστικών εισφορών τους, που τους επέβαλλαν οι μνημονιακές Κυβερνήσεις από την 1η Ιουλίου 2011.
Δεκάδες χιλιάδες ασφαλισμένοι του ΟΑΕΕ και του ΕΤΑΑ, που δεν μπορούσαν να συνταξιοδοτηθούν, γιατί είχαν ασφαλιστικές οφειλές άνω των 20.000 ευρώ και των 15.000 ευρώ αντίστοιχα, απεγκλωβίστηκαν. Το όριο οφειλών τους, ώστε να μπορούν να τις συμψηφίσουν με τμήμα των συντάξεών τους, αυξήθηκε σε 25.000 ευρώ και για τα δύο ασφαλιστικά ταμεία. Επίσης, θεσπίστηκε ειδική ευνοϊκή μεταβατική ρύθμιση αποπληρωμής των οφειλών τους, για όσους είχαν ασφαλιστικές οφειλές από 25.000 έως 50.000 ευρώ.
Αποποινικοποιήθηκαν οι οφειλές των αυτοαπασχολούμενων στα ασφαλιστικά ταμεία τους (ΟΑΕΕ και ΕΤΑΑ), με την κατάργηση των ποινών, που τους είχαν επιβληθεί από ποινικά δικαστήρια.
Εναλλακτικές προτάσεις για το σύστημα κοινωνικής Ασφάλισης.
Η δημόσια κοινωνική ασφάλιση στην Ελλάδα μπορεί να στηριχτεί και να αναβαθμιστεί, εάν καταργηθούν οι μνημονιακές πολιτικές λιτότητας, ώστε να αυξηθούν τα έσοδά της, δηλαδή, εάν:
Ανακεφαλαιοποιηθεί, δηλαδή αποκατασταθούν με δημόσιους πόρους οι απώλειές της από τη διαχρονική λεηλασία των αποθεματικών της από κυβερνήσεις και τράπεζες.
Μειωθεί δρασικά η ανεργία με την προώθηση ενός φιλολαϊκού αναπτυξιακού σχεδίου παραγωγικής ανασυγκρότησης.
Αντιμετωπιστούν η εισφοροδιαφυγή και η ανασφάλιστη εργασία.
Αυξηθούν οι μισθοί, με την επαναφορά των κλαδικών συλλογικών συμβάσεων εργασίας, που έχουν καταργηθεί.
Επαναρρυθμιστούν οι εργασιακές σχέσεις και περιοριστούν δραστικά οι ελαστικές μορφές εργασίας προς όφελος της πλήρους και σταθερής απασχόλησης.
Αυξηθεί η δημόσια χρηματοδότησή της κοινωνικής ασφάλισης, σύμφωνα με τις ανάγκες της. Αυτή να στηρίζεται στην τριμερή χρηματοδότηση, δηλαδή εκτός από τους εργαζόμενους και εργοδότες και από ισχυρή δημόσια χρηματοδότηση.
Αξιοποιηθεί με ασφάλεια και αποδοτικότητα και όχι με κερδοσκοπικό ρίσκο η κινητή και ακίνητη περιουσία της.
Γίνει βαθειά διαγραφή του δημοσίου χρέους της χώρας, ώστε να υπάρξουν οι αναγκαίοι δημόσιοι πόροι για την χρηματοδότηση της κοινωνικής ασφάλισης, των κοινωνικών πολιτικών και μίας φιλολαϊκής ανάπτυξης.
Άμεσες προτεραιότητες μας για την Κοινωνική Ασφάλιση στην Ελλάδα.
Επαναφορά του δημόσιου – καθολικού – αναδιανεμητικού, αλληλέγγυου χαρακτήρα της Κοινωνικής Ασφάλισης, με κατάργηση όλων των μνημονιακών νόμων, με τους οποίους το σύστημα κοινωνικής ασφάλισης μετατράπηκε κατά 70% σε κεφαλαιοποιητικό.
Αποκατάσταση των μνημονιακών μειώσεων των συντάξεων, με ουσιαστικές αυξήσεις τους με βάση τους ρυθμούς αύξησης του ΑΕΠ συν την ΑΤΑ.
Επίσης, να υπάρξουν μέτρα πολιτικής, όπως:
Επιστροφή με πολιτική απόφαση της κυβέρνησης σε όλους τους συνταξιούχους των αναδρομικών του 11μηνου (Ιούνης 2015 – Μάης 2016) είτε είχαν καταθέσει αγωγή μέχρι 21/7/2020 είτε όχι!
Κατάργηση της προσωπικής διαφοράς με ενσωμάτωσή της στη βασική σύνταξη. Είναι μια άδικη ρύθμιση, αφού οι συγκεκριμένοι συνταξιούχοι έχουν υποστεί σφαγιαστικές μνημονιακές περικοπές στις συντάξεις τους
Κατάργηση της Εισφοράς Αλληλεγγύης Συνταξιούχων (ΕΑΣ), ώστε να σταματήσουν να πληρώνουν διπλή φορολογία, σε εφορία και ΑΚΑΓΕ.
Αναβάθμιση του δημόσιου συστήματος υγείας, με προσλήψεις του αναγκαίου υγειονομικού προσωπικού, ενίσχυση της δημόσιας χρηματοδότησής του και του ιατροτεχνολογικού εξοπλισμού του, ώστε όλοι οι συνταξιούχοι να έχουν ελεύθερη πρόσβαση σε δωρεάν και ποιοτική δημόσια υγειονομική περίθαλψη.
Πλήρης κατάργηση της εισφοράς Υγείας 6% στις επικουρικές συντάξεις. Η επιβολή της μετά την ψήφιση του 3ου μνημονίου, τον Αύγουστο του 2015, είναι άδικη και αντισυνταγματική, γιατί η επικουρική Ασφάλιση χρηματοδοτείται διμερώς, μόνο από εισφορές εργοδότη – εργαζόμενου, χωρίς κρατική χρηματοδότηση.
Μείωση της εισφοράς για υγειονομική περίθαλψη στην κύρια σύνταξη από το 6% στο 4%, όπως ήταν μέχρι τον Αύγουστο 2015.
Επαναχορήγηση του ΕΚΑΣ, μείωση της συμμετοχής των συνταξιούχων και ασφαλισμένων στη φαρμακευτική δαπάνη και παροχή δωρεάν φαρμάκων στους χαμηλοσυνταξιούχους και στις ευπαθείς ομάδες.
Νομοθετική επαναφορά της 13ης & 14ης σύνταξης.
Αποτελεσματικά μέτρα για την αντιμετώπιση της ανεξέλεγκτης ακρίβειας, ιδιαίτερα στα τρόφιμα και στα είδη πρώτης ανάγκης, με καταπολέμηση της αισχροκέρδειας και μείωση ή και μηδενισμό των συντελεστών ΦΠΑ.
Φίλοι και Φίλες
Στην Ελλάδα απαιτείται η ανατροπή των μνημονιακών πολιτικών λιτότητας, της κυβέρνησης Μητσοτάκη και των πολιτικών δυνάμεων που τις εφαρμόζουν. Αυτή η ανατροπή μπορεί να έρθει με την ανάπτυξη των λαϊκών αγώνων και τη συνεργασία των δυνάμεων της ριζοσπαστικής Αριστεράς, για την οποία η ΛΑΪΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ΑΝΥΠΟΤΑΚΤΗ ΑΡΙΣΤΕΡΑ και η εκλογική συμμαχία μας ΕΝΩΤΙΚΗ ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑ/ΜΕΡΑ25/ΑΝΑΤΡΕΠΤΙΚΗ ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΗ ΑΡΙΣΤΕΡΑ εργαζόμαστε με συνέπεια και συνέχεια.
Εύχομαι σε όλους και όλες σας καλή δύναμη, υγεία ενωτικούς και αποτελεσματικούς αγώνες.
Και να μη ξεχνάνε ότι με αγώνες έχει γίνει η δημόσια κοινωνική ασφάλιση και ότι δεν είναι για παζάρια, τζόγο και διάλυση.