Προκειμένου να γίνει όσο το δυνατόν ακριβέστερη αξιολόγηση των πρόσφατων αποτελεσμάτων των ευρωπαϊκών εκλογών, πρέπει να λάβουμε υπόψη το πλαίσιο στο οποίο έλαβαν χώρα. Έτσι, πραγματοποιήθηκαν σε μια περίοδο υψηλού πληθωρισμού, κατά την οποία ο ευρωπαϊκός καπιταλισμός περνούσε μια πολύπλευρη και βαθιά κρίση. Όσον αφορά το διεθνές πλαίσιο, υπήρχαν και υπάρχουν δύο πόλεμοι σε εξέλιξη. Η μία μεταξύ ΝΑΤΟ και Ρωσίας με την πυρηνική σύγκρουση πιο κοντά από ποτέ και η άλλη στα εδάφη της Παλαιστίνης που δεν μπορεί να θεωρηθεί συμβατικός πόλεμος, αφού είναι γενοκτονία, έγκλημα κατά της ανθρωπότητας.

Ευρωπαϊκές εκλογές 2024:

Αποχή

Είναι γνωστό ότι στις εκλογικές αναμετρήσεις των τελευταίων ετών η αποχή ακολουθεί αυξητική τάση. Ωστόσο, σε αυτές τις ευρωπαϊκές εκλογές, όλα τα ρεκόρ έσπασαν. Ακόμη και αν υποθέσουμε ότι η αποχή είναι περίπου 10% χαμηλότερη από τα στοιχεία που δίνονται λόγω του γεγονότος ότι οι εκλογικοί κατάλογοι δεν είναι καθαροί, το ποσοστό είναι πολύ μεγάλο και πλησιάζει το 50% κατά μέσο όρο στις χώρες μέλη της ΕΕ (Ευρωπαϊκή Ένωση).

Με ποσοστό συμμετοχής περίπου 21%, η Κροατία, η τελευταία χώρα μέχρι στιγμής που εντάχθηκε στην Ευρωπαϊκή Ένωση, είναι επίσης η χώρα της οποίας οι ψηφοφόροι είχαν τη χαμηλότερη προσέλευση στις εκλογές των βουλευτών του ΕΚ.

Σύμφωνα με τα αποτελέσματα που δημοσίευσε η ΕΕ, μόνο το 21,34% των ψηφοφόρων, λιγότερο από ένας στους τέσσερις ψηφοφόρους και λιγότεροι από ό,τι το 2014 και το 2019, προσήλθαν στις κάλπες την Κυριακή.

Τελευταίος αλλά εξίσου σημαντικός, στη Λιθουανία το 28,9% των πολιτών της πήγε στις κάλπες, ακολουθούμενη από τη Βουλγαρία με 31,8%. Στο άλλο άκρο της κατάταξης, το Βέλγιο βρίσκεται στην πρώτη θέση με 89,2%, ακολουθούμενο από το Λουξεμβούργο (82,3%) και τη Μάλτα (72,8%). Στην ΕΕ, η ψήφος είναι υποχρεωτική στο Βέλγιο, το Λουξεμβούργο, την Ελλάδα και τη Βουλγαρία.

Οι λόγοι της αποχής δεν είναι απαραίτητα οι ίδιοι για όσους απέχουν. Είναι συνέπεια της απαξίωσης του πολιτικού συστήματος, της απογοήτευσης, της αδιαφορίας, της υποχώρησης του λαϊκού κινήματος των τελευταίων δεκαετιών και του συντηρητισμού που εκφράζεται σε πλήθος φαινομένων: απομαζικοποίηση αριστερών κομμάτων, απομαζικοποίηση εμπορίου, συνδικάτων, μείωση της συχνότητας απεργιών και κινητοποιήσεων, εμφάνιση ρατσιστικών και φιλοναζιστικών απόψεων, φιλοφασίστες κ.λπ.

Αυτές οι ευρωπαϊκές εκλογές προκάλεσαν σοβαρές δονήσεις στα θεμέλια τόσο των κυβερνήσεων των κυριότερων χωρών όσο και της ίδιας της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ο νεοφιλελευθερισμός, οι φιλοπολεμικές πολιτικές του ΝΑΤΟ, η γενοκτονία κατά του παλαιστινιακού λαού, ο συστημικός ρατσισμός κατά των μεταναστών/εργαζομένων, των νέων που μεταναστεύουν από τη νότια Ευρώπη, η γεωπολιτική, οικονομική, βιομηχανική διαίρεση κ.λπ., μεταξύ βόρειας και νότιας Ευρώπης, η βιομηχανική παρακμή του ευρωπαϊκού καπιταλισμού και, τέλος, ένας πόλεμος εναντίον της Ρωσίας που μπορεί επίσης να επιταχύνει τη χρήση πυρηνικών όπλων, είναι το πολιτικό τοπίο στο οποίο η άκρα δεξιά ή ο συγκαλυμμένος νεοναζισμός μπορεί να αναλάβει ηγεμονικό ρόλο (δεν θα είναι η πρώτη φορά στην ευρωπαϊκή ιστορία).

«Οι λόγοι της αποχής δεν είναι απαραίτητα οι ίδιοι για όσους απέχουν».

Ταυτόχρονα, η ήττα που υπέστη η (φιλονατοϊκή) πράσινη πολιτική ομάδα δεν είναι καθόλου άσχετη με τις πανευρωπαϊκές κινητοποιήσεις των αγροτών, οι οποίοι θεωρούν ότι η Κοινή Αγροτική Πολιτική (ΚΑΠ) της Ευρωπαϊκής Ένωσης, σε συνδυασμό με τους στόχους της «Πράσινης Συμφωνίας», βρίσκεται στα πρόθυρα της καταστροφής τους.

Και αν ο Γερμανός σοσιαλδημοκράτης καγκελάριος Όλαφ Σολτς δεν έχει αποφασίσει – ακόμα – να προκηρύξει πρόωρες εθνικές εκλογές, ο Εμανουέλ Μακρόν το έκανε στη Γαλλία, λαμβάνοντας μια απόφαση που όχι μόνο θέτει σε κίνδυνο τη δική του «καρέκλα», αλλά και τον προσανατολισμό της χώρας του μέχρι στιγμής προς τις δυνάμεις της άκρας δεξιάς.

Είναι χαρακτηριστικό ότι τα γαλλικά πολιτικά κόμματα, λίγες ώρες μετά το κλείσιμο του Eurocalp, επανήλθαν σε προεκλογικούς ρυθμούς, με κύριο ζήτημα τη δυνατότητα συνεργασίας μεταξύ των διαφόρων δυνάμεων, λαμβάνοντας υπόψη ότι το γαλλικό εκλογικό σύστημα προβλέπει ότι στις 577 μονοεδρικές εκλογικές περιφέρειες, όλα τα κόμματα θα πάνε στον πρώτο γύρο, Αλλά στον δεύτερο γύρο μόνο οι δύο πρώτοι, εκτός αν ένας από αυτούς έχει λάβει απόλυτη πλειοψηφία στον πρώτο γύρο.

Έτσι, το κόμμα της Μαρίν Λεπέν κατέστησε σαφές ότι επικεφαλής της προεκλογικής εκστρατείας θα είναι ο πρόεδρος του Εθνικού Συναγερμού, Ιορντάν Μπαρντέλα, ο οποίος ήταν επίσης υπεύθυνος για τις ευρωπαϊκές εκλογές, τα γαλλικά συνδικάτα και περίπου 300 προσωπικότητες από τον κόσμο της τέχνης και των γραμμάτων που ζήτησαν από τα κόμματα της γαλλικής αριστεράς να παραμείνουν ενωμένα στις βουλευτικές εκλογές που θα διεξαχθούν στις 30 Ιουνίου. προκειμένου να κλείσει ο δρόμος προς την άκρα δεξιά.

Σήμερα, οι εκπρόσωποι της ανυπότακτης Γαλλίας του Jean-Luc Mélenchon, οι σοσιαλιστές, οι οικολόγοι και το γαλλικό Κομμουνιστικό Κόμμα θα συναντηθούν για να εξετάσουν τις δυνατότητες συνεργασίας πριν από τις πρόωρες βουλευτικές εκλογές, οι οποίες, ωστόσο, δεν είναι τόσο εύκολες όσο ήταν πριν από δύο χρόνια, όταν η πρώτη ήταν η ανυπότακτη Γαλλία, η οποία, στις ευρωπαϊκές εκλογές, Ήρθε τέταρτη σε ψήφους.

Εν ολίγοις, αποδεικνύει για άλλη μια φορά ότι ο κατακερματισμός στο χώρο της αριστεράς δεν είναι μόνο ελληνικό φαινόμενο. Από την πλευρά του, ο Jean-Luc Mélenchon, από την πλευρά του, κάλεσε όλα τα κόμματα της γαλλικής αριστεράς να συνεργαστούν, περιγράφοντας αυτή τη συνεργασία ως «επείγουσα, καθαρή και ισχυρή».

Την ίδια στιγμή, τα χαμηλά ποσοστά του κυβερνώντος συνασπισμού του Όλαφ Σολτς στη Γερμανία και η άνοδος της ακροδεξιάς, η οποία ήρθε δεύτερη στις ευρωεκλογές, προκαλούν «πονοκέφαλο» στη σοσιαλδημοκράτισσα καγκελάριο, ενώ τα μέσα ενημέρωσης της χώρας της δείχνουν ήδη τον δρόμο για πρόωρες βουλευτικές εκλογές.

Ο γερμανικός συνασπισμός πληρώνει για την οικονομική του πολιτική, αλλά και για τη στάση του στο ουκρανικό, την επιμονη στον πολεμο , ενώ μόνιμη παράμετρος είναι το μεταναστευτικό, το οποίο, ας μην ξεχνάμε, συνέβαλε καθοριστικά στην πτώση της «σιδηράς κυρίας» της Γερμανίας και της Ευρώπης, Άνγκελα Μέρκελ.

Στην πραγματικότητα, το πρώτο κανάλι της γερμανικής δημόσιας τηλεόρασης ARD σχολίασε ότι το SPD (Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα) δεν πείθει πλέον πολλούς για την ικανότητά του να επιλύει προβλήματα και να υποστηρίζει την κοινωνική δικαιοσύνη, ενώ για τους Πράσινους – τον κυβερνητικό εταίρο του SPD – είναι σαφές ότι η προστασία του περιβάλλοντος δεν αποτελεί πλέον σημαντική κινητήρια δύναμη για τους ψηφοφόρους.

Γιατί η Ούρσουλα μπορεί να νιώσει πολιτική ” μοναξια” 

Την ίδια στιγμή, το φαβορί για την προεδρία της Επιτροπής και υποψήφια του δεξιού Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος (ΕΛΚ), το οποίο είδε τα ποσοστά του να αυξάνονται σε αυτές τις ευρωπαϊκές εκλογές, η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, θα κάνει μόνο… «περπατώντας», παραμένοντας επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για δεύτερη θητεία.

Και αυτό γιατί η άνοδος των ακροδεξιών κομμάτων στις ευρωεκλογές, όχι μόνο στη Γαλλία και τη Γερμανία, τη δυσκολεύει να συγκεντρώσει τους απαραίτητους «καθοδηγητές », αφού για να εξασφαλίσει άλλα πέντε χρόνια στην ηγεσία της εκτελεστικής εξουσίας της ΕΕ, η Φον ντερ Λάιεν χρειάζεται μια «ειδική πλειοψηφία» των 27 ηγετών της Ευρωπαϊκής Ένωσης και επίσης μια πλειοψηφία στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο των 720 εδρών.

Θα πρέπει επίσης να σημειωθεί ότι το 2019 πέρασε μόλις και μετά βίας αυτή την ψηφοφορία, με μόνο εννέα περισσότερες ψήφους από ό, τι ήταν απαραίτητο, παρά το γεγονός ότι το ΕΛΚ ήταν τότε η μεγαλύτερη ομάδα στο νομοθετικό σώμα. Αλλά είχε επίσης την υποστήριξη του δεύτερου μεγαλύτερου κόμματος στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, των Σοσιαλιστών, αλλά και των Φιλελευθέρων, οι οποίοι ήρθαν τρίτοι.

Αυτή τη φορά, ωστόσο, η φον ντερ Λάιεν έδειξε την προθυμία της να συνεργαστεί σε σημαντικά ζητήματα με τους Ευρωπαίους Συντηρητικούς και Μεταρρυθμιστές (ECR), οι οποίοι συγκεντρώνουν ακροδεξιά κόμματα όπως οι Αδελφοί της Ιταλίας της Μελόνι, το Vox της Ισπανίας και ο Νόμος και Δικαιοσύνη της Πολωνίας, για να εξασφαλίσουν την υποστήριξή τους στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.

Αυτό κινδυνεύει η απερχόμενη πρόεδρος της Επιτροπής να χάσει συμμάχους, καθώς οι Σοσιαλιστές, οι Φιλελεύθεροι και οι Πράσινοι έχουν καταστήσει σαφές ότι δεν θα την υποστηρίξουν εάν συνεργαστεί με την ακροδεξιά.

Όσον αφορά την απαραίτητη υποστήριξη από τους ηγέτες της ΕΕ για να επανεκλεγεί, το «ναι» του Εμανουέλ Μακρόν δεν πρέπει να θεωρείται δεδομένο και αυτό είναι ένα πρόβλημα για τη φον ντερ Λάιεν.

Συμπεράσματα 

1. Σε αυτές τις εκλογές διαφάνηκε  η ακραία συντηρητικοποίηση των ευρωπαϊκών κοινωνιών, που εκφράστηκε είτε με την ενίσχυση της ακροδεξιάς είτε με την αποχή, η οποία καταδεικνύει την βαθιά αποξένωση των πολιτών από την παρακμή της κοινοβουλευτικής αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας.
2. Τα φαινόμενα εκφυλισμού έχουν ήδη εδραιωθεί στην πολιτική σκηνή, καθώς ηθοποιοί, δημοσιογράφοι, αθλητές και τηλεπερσόνες (ελεγχόμενες από ευρωπαϊκές ολιγαρχίες) καταλαμβάνουν τις πρώτες θέσεις μεταξύ των εκλεγμένων ευρωβουλευτών των αστικών κομμάτων.
3. Το πολιτικό σενάριο πιθανότατα θα βρεθεί την επόμενη περίοδο σε μια διαδικασία αλλαγών.  Βασικά, αυτή η αναδιάρθρωση θα επηρεάσει  της λεγόμενης νατοϊκής αριστεράς   αλλά ίσως υπάρξουν και κινήσεις για την ομογενοποίηση  του ακροδεξιού χώρου.
4. Η ριζοσπαστική αντιμπεριαλιστική,  σοσιαλιστική,  Κομμουνιστική αριστερά μπορεί να γράψει ιστορικές υπερβάσεις στον δρόμο της κινηματικής ενότητας,  προγραμματικής συνεργασίας και πολιτικής εκλογικής σύμπραξης.  Εάν δεν μπορεί τότε θα βυθιστεί σε περιθωριοποίηση. Εάν τα καταφέρει οι λαοί θα εμπνευστούν σε πρωτόγνωρες ιστορικές νίκες.  Η ανθρωπότητα θα μπορεί να ανασάνει.

6. Πηγή: Το θεωρητικό Κουβανικό περιοδικό “La jiribilla”