–Το πολύνεκρο ναυάγιο στην Πύλο αναδεικνύει με τρόπο τραγικό την πραγματικότητα στο προσφυγικό-μεταναστευτικό. Την ίδια στιγμή, η συζήτηση το προηγούμενο διάστημα είχε περιστραφεί γύρω από το πόσο χρήσιμος είναι ο φράχτης στον Έβρο. Τελικά ποιον βαραίνουν κατά κύριο λόγο οι ευθύνες για την πρωτοφανή τραγωδία που βιώνουν εδώ και χρόνια εκατοντάδες χιλιάδες πρόσφυγες;

-Στο πεδίο των συμβολισμών ο φράκτης στον Έβρο αναπέμπει σε σύγχρονα κυριολεκτικά «σιδηρά παραπετάσματα». Η φωτογράφιση με φόντο ατσάλινους φράχτες των εμπνευστών ή υποστηριχτών τους, από τον Τραμπ και τον Όρμπαν μέχρι τον Νετανιάχου και τον Μητσοτάκη, και ο χαρακτηρισμός της προσφυγιάς ή της μετανάστευσης ως «εισβολής» λειτουργούν ως σήμα συσπείρωσης λαϊκών ανθρώπων γύρω απ’ τον «ηγέτη» και το κόμμα του – λαϊκών ανθρώπων σε απόγνωση, που μετά την παγκόμια ιστορική υποχώρηση Αριστεράς και συνδικαλιστικού κινήματος αντιμετωπίζουν τους μετανάστες απλά ως απειλή: Για τη δουλειά και το μεροκάματο, μέχρι και τον πολιτισμό, τη θρησκεία, τα κρατούντα ήθη.

Ειδικά για την Ελλάδα, που δεν αποτελεί χώρα προορισμού, αλλά από χώρα  διέλευσης έχει μετατραπεί σε χώρα μακρόχρονης παραμονής εγκλείστων χάριν στις συμφωνίες μη-επιβάρυνσης των Βορειοευρωπαίων, ο φράκτης στον Έβρο συμβολίζει την βίαιη εσωτερίκευση του μεταναστευτικού προβλήματος κόντρα στον «εξευρωπαϊσμό» του. Χάριν επίδειξης αλληλεγγύης και συμμόρφωσης σε ευρωπαϊκά κράτη με ισχυρό αποικιοκρατικό παρελθόν, έντονη σύγχρονη ιμπεριαλιστική δραστηριότητα και σαφή συμμετοχή στους εμφύλιους πολέμους, την καταλήστευση οικονομικών πόρων και την κλιματική κρίση-ερημοποίηση των χωρών προέλευσης, τις κύριες αιτίες που βρίσκονται σήμερα πίσω από το προσφυγικό-μεταναστευτικό.

Στο πεδίο της πραγματικότητας τώρα, ο φράκτης στον Έβρο δε σημαίνει εξάλειψη της μετανάστευσης: Αν δεν μπορούν από ξηρά, οι μετανάστες θα περάσουν από εναλλακτικούς θαλασσινούς δρόμους. Σε μια χώρα γεμάτη νησιωτικά αρχιπελάγη, είναι όνειρο θερινής νύχτας η πεποίθηση ότι μπορούν να παρεμποδιστούν οι θαλάσσιες ροές. Πολύ περισσότερο, όταν χρόνια τώρα η Τουρκία, με κοντά στα 4 εκ. κυρίως αλλά όχι μόνο Σύρους στο έδαφος της, εργαλειοποιεί το μεταναστευτικό σε σχέση με όλους τους γείτονες της, ξεκινώντας από τις προσπάθειες της – που συνοδεύουν και στρατιωτικές εισβολές, με σοβαρότερη αυτή του 2019 – για τη δημιουργία «ελεύθερης ζώνης» για την εγκατάσταση Σύρων προσφύγων σε κουρδικά και αραβικά  εδάφη της Βόρειας Συρίας: Επιχειρώντας μέσω δημογραφικής μηχανικής την «αραίωση» των κουρδικών πληθυσμών και τη δική της μόνιμη στρατιωτική παρουσία στη Συρία.

Εξ ου και τα, κατ’  εντολή «ανωτέρων», push-backs του Λιμενικού, που έγιναν αντικείμενο  καταγγελίας από το 2012 συναντώντας τις κάθετες διαψεύσεις των μνημονιακών κυβερνήσεων συνεργασίας για να καταλήξουν να συμπεριληφθούν στον ευρωπαϊκό φάκελο έρευνας σε βάρος της δράσης της FRONTEX στην Ελλάδα, με την κυβέρνηση Μητσοτάκη, παρά το άφθονο πλέον ηχητικό και οπτικό υλικό, να εξακολουθεί να κρύβεται πίσω απ’  το δάκτυλο της αρνούμενη τα πάντα.

Οι εκατόμβες των νεκρών της Πύλου έρχονται να επιβεβαιώσουν ότι η «Ευρώπη-Φρούριο» οδηγεί μαθηματικά στη «Μεσόγειο-υγρό νεκροταφείο». Κι αν σε πρώτη φάση οι προβολείς πέφτουν πάνω στην Ελληνική Κυβέρνηση, κρύβουν τη νεοφασιστική κυβέρνηση της Ιταλίας στο βάθος. Κι ακόμα πιο πίσω, τις Βορειοευρωπαϊκές χώρες. Χρόνια τώρα ενίσχυαν οικονομικά τη Λιβύη για τη μετατροπή της (μετά τη διάλυση της με δική τους και αμερικάνικη ευθύνη) σε χώρα στρατοπέδων συγκέντρωσης μεταναστών, για τα οποία υπάρχουν φρικτές μαρτυρίες (πώληση σκλάβων, ανθρώπων για τα όργανα τους, γυναικών και παιδιών με προορισμό τα πορνεία κ.α.). Μετά την αποτυχία της «Λιβυκής» πολιτικής αποτροπής, τώρα αναζητούν – με βάση τις αποφάσεις στην τελευταία Σύνοδο Κορυφής – και άλλες βορειοαφρικανικές χώρες: Όσες δεχτούν επί πληρωμή (20.000 ευρώ το κεφάλι) να γίνουν χώρες παραλαβής για τα πάντα, συμπεριλαμβανομένων και όλων των διαδικασιών ασύλου, εκείνων που αναλογούν σε κράτη-μέλη που αρνούνται να δεκτούν «ποσόστωση», κι αντί γι’  αυτό υποτίθεται ότι θα πληρώνουν οικονομική «αποζημίωση». Στα χνάρια προφανώς της Αυστραλίας, όπου χιλιάδες μετανάστες αργοσβύνουν ατέλειωτα χρόνια σε «ανεξάρτητα» νησιά-φυλακές ή της Βρετανίας, που έκλεισε πρόσφατα ανάλογη συμφωνία με τη Ρουάντα.

Σε αυτή την κατεύθυνση φαίνεται ότι διαμορφώνεται, με στήριξη και της ελληνικής κυβέρνησης, το νέο ευρωπαϊκό Σύμφωνο για προσφυγιά και μετανάστευση. Στη χώρα μας, τι σκοπεύουμε να κάνουμε; Θα την αποδεχτούμε και θα την υπηρετήσουμε;

–Υπάρχουν δυνατότητες πραγματικής στήριξης των πολιτών από την επέλαση της ακρίβειας, την στιγμή μάλιστα που εκατοντάδες χιλιάδες νοικοκυριά ζούν και με την αγωνία των πλειστηριασμών της πρώτης τους κατοικίας;

 Η κυβέρνηση με την πολιτική των ψίχουλων για μεγάλο μέρος της κοινωνίας, των επιδομάτων, των pass και του μοναδικού μέτρου με ουσιαστική επίπτωση για κάθε νοικοκυριό, της επιδότησης του ηλεκτρικού ρεύματος (όπου όμως ο λαός συλλογικά μέσω της φορολογίας επιδοτεί τους κερδοσκόπους της ενέργειας), κατάφερε να μη σωριαστεί η κοινωνία τα χρόνια της πανδημίας και της επέλασης της ακρίβειας, όπως είχε γίνει την περίοδο των μνημονίων. Αυτό όμως έγινε επειδή για μια τετραετία, προκειμένου να κρατηθούν όρθιες οι ευρωπαϊκές κοινωνίες, η ΕΕ κατέφυγε για πρώτη φορά στην ιστορία της στη χρήση του «άρθρου δραπέτευσης» (ρήτρα διαφυγής, escape clause) από το δημοσιονομικό ζουρλομανδύα του Συμφώνου Σταθερότητας – πράγμα που αποτελεί την πιο ανοιχτή ομολογία χρεοκοπίας των νεοφιλελεύθερων δογμάτων. Η «τετραετία των σχετικά ελεύθερων δαπανών» ωστόσο τέλειωσε και από το 2024 επιστρέφουμε σε business as usual (Γερμανία) ή και σε μια μάλλον χειρότερη εκδοχή «άτυπου μνημόνιου» ανά χώρα (ΕΕ, Γαλλία). Η Ελλάδα επιστρέφει έτσι κι αλλιώς στη δέσμευση του 2018 για πρωτογενή πλεονάματα, μεσοσταθμικά 2,2% του ΑΕΠ μέχρι το 2060, κάτι που δεν έχει γίνει ποτέ στην ιστορία του κόσμου, συμπεριλαμβανομένων και των «πλεονασματικών κρατών» (π.χ. Γερμανία, που βρίσκεται ήδη σε ύφεση, πετρελαιοπαραγωγά κράτη του Κόλπου κλπ). Φαίνεται μάλιστα ότι σε σχέση με την Ελλάδα Γερμανία και Γαλλία συμφωνούν: Η ΕΕ δεν περιμένει καν να τελειώσει το 2023, αλλά ήδη αξιώνει τον τερματισμό της επιδότησης ρεύματος από αυτόν τον Σεπτέμβριο, διατηρώντας την μόνο για τα κατά ΔΝΤ «ευάλωτα» νοικοκυριά, ενώ από το 2024 θέτει «κόφτη» δημόσιων δαπανών, με max ένα ετήσιο 2,6% (συμπεριλαμβανομένων και των δαπανών για τους τόκους του χρέους). Όσο για τον φορέα του ευρωπαϊκού μας χρέους, τον ESM,  στην εντελώς πρόσφατη έκθεση του για την Ελλάδα διαπιστώνει «μετά πολλών επαίνων» αυτό που υποτίθεται ότι ξέρουν όλοι, αλλά μετά τη ρύθμιση χρέους του 2018 (χωρίς κούρεμα, με απόσυρση των μεγάλων λήξεων μετά το 1932, όπου καραδοκεί ένα «βουνό χρέους») υποτίθεται ότι είχε διευθετηθεί και απαγορευόταν πλέον η οποιαδήποτε αναφορά: Ότι η βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους, που χάρη στις «δαπάνες για τον Covid-19» και τα εξοπλιστικά ξεπέρασε το μέγεθος-ιστορικό ρεκόρ των 400 δις ευρώ και κατά 8 δις το στόχο του προϋπολογισμού για ολόκληρο το 2023, είναι αμφίβολη.

Η κυβέρνηση μπορεί να κέρδισε τις πρώτες εκλογές και, το πιθανότερο, να κερδίσει και τις δεύτερες ισχυριζόμενη ότι δημιουργεί συνέχεια με τρόπο μαγικό «δημοσιονομικό χώρο», που της επιτρέπει να ξοδεύει έξτρα δαπάνες κόντρα στην ακρίβεια, αλλά η αλήθεια είναι διαφορετική: Πρώτον, αυτός ο «δημοσιονομικός χώρος» είναι γέννημα-θρέμμα της επέλασης της ακρίβειας, καθώς προέρχεται από έκρηξη του ΦΠΑ και των ειδικών φόρων ως απόλυτων μεγεθών για όσο διάστημα οι τιμές των (κυρίως εισαγόμενων) αγαθών πολλαπλασιάζονται, ενώ οι έμμεσοι φόροι ως ποσοστά διατηρούνται σταθεροί. Δεύτερον, ο όποιος επιπλέον «δημοσιονομικός χώρος» δημιουργείται από την υπερείσπραξη φορολογικών εσόδων, θα διοχετεύεται πλέον για αύξηση των πληρωμών εξυπηρέτησης του χρέους.

Να σας θυμίσω επίσης την πραγματική κατάσταση που βρίσκεται ο ελληνικός λαός μετά από 9 χρόνια μνημόνια και μια τετραετία μνημονιακού χαρακτήρα μεταμνημονιακό καθεστώς, σύμφωνα με τις τελευταίες έρευνες της ΕΛΣΤΑΤ για το Εισόδημα & τις Συνθήκες Διαβίωσης των Νοικοκυριών και για την Υγεία του Πληθυσμού και της Eurostat για τη Φτώχεια στην Ευρώπη. Η Ελλάδα με 26,3% του πληθυσμού της σε κατάσταση φτώχειας βρίσκεται στην τρίτη χειρότερη θέση από τους «27», με την κατάσταση ακόμα χειρότερη μόνο στη Βουλγαρία και τη Ρουμανία. Μαζί ωστόσο με όσους κινδυνεύουν να βυθιστούν στη φτώχεια, το 39,5% ή 4 στους 10 νέοι Έλληνες ηλικίας 18-29 ετών πρακτικά δεν τα βγάζουν πέρα, καθιστώντας την τη δεύτερη σε χειρότερη επίδοση στην ΕΕ σ’  αυτές τις ηλικίες, με ότι αυτό συνεπάγεται, απ’ το οποίο η μετανάστευση περισσότερων από 600.000 νέων είναι το «μικρότερο κακό». Διαπιστώνεται επίσης – όχι τυχαία – ότι το 22,8% του ελληνικού λαού έχει πολύ κακή ή κακή υγεία, το 25% έχει χρόνιο πρόβλημα υγείας και, ακόμα χειρότερα, όταν πέρυσι το 54% του πληθυσμού χρειάστηκε ιατρικές εξετάσεις ή θεραπεία, το 24,3% δεν κατάφερε να τα έχει όταν τα χρειάστηκε. Ας σημειωθεί επιπλέον ότι στην τελευταία έκθεση της ΜΚΟ Habitat για την κατοικία, σημειώνεται ότι η αξιοπρεπής στέγαση αυξάνει το προσδόκιμο ζωής κατά 2,4 χρόνια…

Με ρωτάτε αν σε αυτές τις συνθήκες υπάρχει δυνατότητα πραγματικής στήριξης των πολιτών από την επέλαση της ακρίβειας.

Όπως είναι η κατάσταση, ο ελληνικός λαός δεν έχει να περιμένει τίποτα θετικό από την κυβέρνηση, ό,τι αυταπάτες κι αν καλλιεργούνται. Όπως δεν κουράζεται να λέει ο Στουρνάρας σε κάθε συνέντευξη του από τον Απρίλη, ότι δώσαμε, δώσαμε, τώρα τέρμα. Αντίθετα, ατζέντες που αποκαλύπτονται εκ οικείων, όπως αυτή για την παραπέρα ιδιωτικοποίηση του ΕΣΥ με ότι συνέπειες έχει αυτό για όσους δε διαθέτουν ιδιωτικά νοσηλευτικά προγράμματα και για μια «εγκληματική» αναθεώρηση του Συντάγματος, αν αυτό γίνει εφικτό από άποψη αριθμού βουλευτών και συμμαχιών, θα έπρεπε να προβληματίσουν προεκλογικά σοβαρά. Όλα αυτά σημαίνουν ότι ο ελληνικός λαός θα πρέπει να στηριχτεί σοβαρά σε όποια ουσιαστικού χαρακτήρα αντιπολίτευση γίνει δυνατό να υπάρξει σε αυτή τη Βουλή, πριν απ’  όλα σε όσους δεν στήριξαν μνημόνια και άρα δε θεωρούν, αντίθετα με ό,τι συμβαίνει με ΝΔ, ΣΥΡΙΖΑ και ΠΑΣΟΚ, ότι δεσμεύονται από τις μνημονιακές και μεταμνημονιακές δεσμεύσεις απέναντι στην ΕΕ και την ελληνική ολιγαρχία. Αυτό έχει να κάνει πριν απ’  όλα με το αν θα καταφέρει να μπει ξανά το ΜΕΡΑ25-Συμμαχία για τη Ρήξη στη Βουλή, εξασφαλίζοντας ακόμα πιο αποτελεσματική αντιπολίτευση, καθώς εκφράζει πλέον τη συνεργασία σχεδόν όλων όσοι τίμησαν την καθαρή πλειοψηφία για τερματισμό των μνημονιακών δεσμεύσεων, που εκφράστηκε το καλοκαίρι του 2015. Θ’  αποτελέσει επίσης αποφασιστικό παράγοντα για την ενότητα φωνών και δυνάμεων σε μια τέτοια κατεύθυνση μέσα στη Βουλή.

Πιστεύω, ωστόσο, ότι η επόμενη περίοδος σχετικά γρήγορα θ’ αποκτήσει και χαρακτηριστικά «αστάθειας». Κι η μεγάλη ελπίδα για ν’  αντιμετωπιστεί η επέλαση της ακρίβειας βρίσκεται σ’  αυτή την «αστάθεια», πολύ περισσότερο αν καταφέρει ν’  αποκτήσει δική της φωνή μες στη Βουλή.

Στόχος μιας τέτοιας κοινοβουλευτικής παρουσίας μας πρέπει να είναι, μέσω ενωτικής δράσης με όσες φωνές και δυνάμεις γίνει αυτό δυνατό, η γιγάντωση ενός κινήματος, που είναι σήμερα εξαιρετικά αδύναμο, για τα δύσκολα: Για κατάργηση του χρηματιστήριου ενέργειας και επανεθνικοποίηση της ΔΕΗ. Για μείωση του ΦΠΑ και των ειδικών φόρων στα τρόφιμα και σε όλα τα είδη πρώτης ανάγκης, ξεκινώντας με μηδενικό ΦΠΑ για τα βρεφικά είδη, το ψωμί και το γάλα. Ενάντια στις αυξήσεις των τιμολογίων κοινής ωφέλειας, που προκάλεσε η ιδιωτικοποίηση των πάντων, συμπεριλαμβανομένων των μεγάλων αυξήσεων στις αεροπορικές και ναυσιπλοϊκές μεταφορές και τη χαλάρωση της ασφάλειας μετά και την ιδιωτικοποίηση αεροδρομίων, λιμανιών και τρένου. Για ενίσχυση της πρωτογενούς παραγωγής και επαναδημιουργία της βιομηχανικής βάσης που εξαερώθηκε με βάση τα σύγχρονα συγκριτικά πλεονεκτήματα, με δημόσιες Αγροτική και Αναπτυξιακή Τράπεζα στραμμένες στη βοήθεια στους αγρότες και στους μικρομεσαίους και στην αύξηση της παραγωγικότητας της εργασίας. Για δημόσιο έλεγχο στον τραπεζικό τομέα και σε όλες τις εταιρείες κοινής ωφέλειας και στρατηγικού χαρακτήρα που ιδιωτικοποιήθηκαν, σε αναμονή συσχετισμού δυνάμεων που να μπορούν να θέσουν με πρακτικό τρόπο θέματα επανεθνικοποιήσεων… Χρειάζονται αγώνες για ανάκτηση σε ένα βάθος χρόνου τουλάχιστον του 40% του εισοδήματος, που έκοψαν τα μνημόνια από μισθωτούς, δημόσιους υπαλλήλους και συνταξιούχους. Κι αν κλειδί για τον ιδιωτικό τομέα είναι οι ελεύθερες συλλογικές διαπραγματεύσεις και η συλλογική πάλη για επιβολή των αποτελεσμάτων τους, δεν πρέπει να προκαλέσουν οποιαδήποτε αμφιταλάντευση στο δημόσιο τομέα οι «γενναιόδωρες» πραγματικά υποσχέσεις της ΝΔ: Η Κομισιόν στην Έκθεση της δίνει στην ελληνική κυβέρνηση το ελεύθερο να κάνει ότι θέλει με τους μισθούς των δημοσίων υπαλλήλων, φτάνει οι δαπάνες για μισθοδοσία στο Δημόσιο να μείνουν συνολικά οι ίδιες…

Δεν πρέπει να ξεχνούμε επίσης ότι ο σχεδιασμός ποιοτικών θέσεων εργασίας σε εναρμονισμό με ουσιαστικές πολιτικές αντιμετώπισης της εμπορευματικού χαρακτήρα καταστροφής του περιβάλλοντος και κλιμάκωσης της κλιματικής κρίσης, ώστε ν’  ανακοπεί η μετανάστευση των νέων και να μπορούν τα νέα ζευγάρια να βρίσκουν στέγη και δίκτυα κοινωνικής βοήθειας για να μπορούν να κάνουν παιδιά, προϋποθέτει παραγωγική ανασυγκρότηση υπέρ των συμφερόντων των πολλών. Κάτι που δε λύνεται σ’  επίπεδο αντιπολίτευσης, μόνο κυβέρνησης.

-Το αποτέλεσμα των εκλογών της 21ης Μαϊου ήταν απογοητευτικό για το ΜέΡΑ 25-Συμμαχία για την Ρήξη. Υπάρχουν στοιχεία που να σας επιτρέπουν να είστε αισιόδοξοι ενόψει των νέων εκλογών;

 Αν πιστέψει κανείς τις δημοσιευμένες δημοσκοπήσεις, μετά από τ’  εκλογικά αποτελέσματα έγινε αυτό που είναι λογικό για όποιον έχει ήδη χάσει ψήφους, χάσαμε κι άλλους και πέσαμε (ίσως) στο 2,1%. Σύμφωνα με τις τελευταίες, επανήλθαμε και ξεπεράσαμε ήδη το 2,5% των εκλογών της 21^ης Μαίου, ένα ποσοστό που ωστόσο στις κάλπες μας τοποθετεί εκτός μιας προδιαγραφόμενης επτακομματικής Βουλής. Ξέρουμε ότι υπάρχουν μη δημοσιευόμενες δημοσκοπήσεις, που μας τοποθετούν πάνω από 3%. Ωστόσο, όλοι συμφωνούμε ότι οι δημοσκοπήσεις είναι στιγμιαίες φωτογραφίες, κι αυτό που έχει αξία είναι κυρίως η τάση που αποτυπώνουν.

Η αίσθηση μου συζητώντας στο Ηράκλειο, αλλά κι από τις προεκλογικές εξορμήσεις που κάνουμε στο νομό – γιατί ζήτησα και έγινα δεκτή στην τελευταία θέση της λίστας στο ψηφοδέλτιο Ηρακλείου, επικεφαλής του οποίου είναι ένας εξαιρετικός άνθρωπος, ο δημοσιογράφος Μάριος Διονέλλης – είναι ότι η τάση σήμερα είναι ξεκάθαρα ανοδική. Το πόσο ανοδική δύσκολα καταγράφεται, γιατί η συνεργασία μας ΜΕΡΑ25-Συμμαχία για τη Ρήξη ψηφίζεται σε σημαντικό βαθμό από τους νέους, που δύσκολα συμμετέχουν στις δημοσκοπήσεις.

Ωστόσο δεν έχει νόημα να κοροϊδεύουμε τους εαυτούς μας, σήμερα δεν χρειαζόμαστε απλώς μια ανοδική τάση. Γα να μπούμε στη Βουλή χρειάζεται στο πενθήμερο μέχρι τις εκλογές η τάση αυτή ν’  αποκτήσει χαρακτήρα «κύματος».

Αυτό που έχει ενδιαφέρον είναι ότι οι πολίτες, όπως έδειξαν κυρίως οι συζητήσεις μας στις προεκλογικές εξορμήσεις στο Ηράκλειο, ενώ φοβούνται την αυτοδυναμία της ΝΔ δεν ξέρουν ότι με τη σημερινή εικόνα ο μόνος τρόπος αυτή ν’ αποτραπεί είναι να μπει στη Βουλή και όγδοο κόμμα. Πράγμα που θ’ αφαιρέσει τις τελευταίες 8-9 έδρες πάνω απ’  το όριο, έδρες που η ΝΔ «κλέβει» χάρη στο ληστρικό εκλογικό της νόμο από όσα κόμματα πάρουν κάτω από 3%. Φυσικά δεν ψηφίζεις ένα κόμμα μόνο γι’  αυτό το λόγο, αλλά πριν απ’  όλα για τον τρόπο που άσκησε και θ’  ασκήσει αντιπολίτευση.

-Το ενδεχόμενο απόλυτης κυριαρχίας της ΝΔ του Κυριάκου Μητσοτάκη και στις κάλπες της 25ης Ιουνίου σας φοβίζει; Ποια είναι τα νέα δεδομένα που εκτιμάτε πως θα αντιμετωπίσουν τα κατώτερα στρώματα και η μεσαία τάξη σε μια τέτοια περίπτωση;

 Όλοι ξέρουμε ότι θα χρησιμοποιήσει ένα τέτοιο αποτέλεσμα ως νομιμοποιητικό για τη λαίλαπα νομοσχεδίων και μέτρων κόντρα στα λαϊκά συμφέροντα και σε οποιαδήποτε εναλλακτική προοπτική της χώρας, που θ’  ακολουθήσει. Όπως και κατά την προηγούμενη θητεία της κυβέρνησης της ΝΔ, ο βομβαρδισμός Βουλής και λαού ακόμα κι από την άποψη του αριθμού τους έχει να κάνει με τ’  ότι πρόκειται για νομοσχέδια που γράφονται σε ιδιωτικά νομικά γραφεία, συχνά με άγνοια του ίδιου του υπουργού, λύνοντας «προβλήματα» της ευρωπαϊκής γραφειοκρατίας και των ντόπιων ελίτ.

Το πιο ανησυχητικό ενδεχόμενο είναι η νέα Βουλή από το 2025 να ξεκινήσει μια διαδικασία αντιδραστικής αναθεώρησης του Συντάγματος, με την επόμενη Βουλή Αναθεωρητική . Σ’  αυτή την περίπτωση ξέρουμε τι σκοπεύει να επιχειρήσει η ΝΔ – αλιεύοντας από το γνωστό σχέδιο της Επιτροπής του 2016 Αλεβιζάτου-Ιεραπετρίτη (κ.α. συνταγματολόγων, συμβούλων του Κ.Μητσοτάκη) που έχει δημοσιευτεί με τίτλο «Ένα καινοτόμο Σύνταγμα για την Ελλάδα». Η συντηρητική εφημερίδα που το επαναδημοσίευσε προεκλογικά, το έκανε με τίτλο «Το κράτος αποσύρεται – στους ιδιώτες ο έλεγχος της οικονομίας».

Πρόκειται για επιχείρηση «συνταγματοποίησης» του νεοφιλελευθερισμού. Μεταξύ πολλών άλλων, προβλέπεται απάλειψη της δυνατότητας του κράτους, σύμφωνα με το άρθρο 106, να παρεμβαίνει στην οικονομία «για την προώθηση του γενικότερου συμφέροντος», έτσι ώστε ν’  αφαιρεθεί οριστικά από οποιαδήποτε μελλοντική κυβέρνηση η δυνατότητα εθνικοποιήσεων – και βέβαια επανεθνικοποίησης των επιχειρήσεων κοινής ωφέλειας, τραπεζών, λιμανιών, αεροδρομίων, του τρένου κλπ, που πουλήθηκαν μέσω των μνημονίων. Αυτό σημαίνει επίσης συνταγματικά πλέον κατοχυρωμένη ιδιωτικοποίηση του νερού. Προβλέπεται η συνταγματική κατοχύρωση της δημοσιονομικής πειθαρχίας και των ισοσκελισμένων προϋπολογισμών, ώστε να παρεμποδίζεται ακόμα κι η επεκτατική πολιτική που ακολούθησε η ΕΕ την τετραετία του Covid-19 (2020-2023). Κατοχυρώνεται συνταγματικά η «ευρωπαϊκή προοπτική» της χώρας, ενώ καταργείται η χρηματοδότηση των ΟΤΑ από τον κρατικό προϋπολογισμό και θεσπίζεται η αποκλειστική αυτοχρηματοδότησης τους από ιδίους πόρους, ανταποδοτικά τέλη και ειδικούς φόρους. Το άρθρο 16 για αποκλειστικά δημόσια τριτοβάθμια εκπαίδευση βεβαίως αναθεωρείται και καθιερώνονται κίνητρα για την ίδρυση ιδιωτικών πανεπιστημίων. Καταργείται επίσης η μονιμότητα των δημοσίων υπαλλήλων. Περιορίζεται η προστασία του περιβάλλοντος («πιο πραγματιστική προστασία του περιβάλλοντος»), ενώ προστατεύεται η ανταπεργία (λοκάουτ). Και άλλα πολλά, με επιστέγασμα την αναθεώρηση της διάταξης περί λαϊκής κυριαρχίας, αφού όλες οι εξουσίες δεν θα πηγάζουν πλέον από το λαό, αλλά από το «Έθνος»…

Γι’  αυτό κι έχει ακόμα μεγαλύτερη σημασία η είσοδος και η παρουσία του ΜΕΡΑ25-Συμμαχίας για τη Ρήξη σε μια οκτακομματική Βουλή…

-Το αποτέλεσμα της 21ης Μαϊου θεωρείτε πως αποτελεί στρατηγική ήττα του ΣΥΡΙΖΑ; Εφόσον επιβεβαιωθεί και στις νέες εκλογές ποιο πιστεύετε πως θα είναι το μέλλον των αριστερών και προοδευτικών δυνάμεων στη χώρα μας;

Από το καλοκαίρι του 2015 επαναλαμβάνω ότι αυτό που έγινε τότε αποτελεί στρατηγική ήττα: Όχι μόνο του ΣΥΡΙΖΑ, αλλά των δυνάμεων της ριζοσπαστικής Αριστεράς στο σύνολο τους. Κι είναι γνωστό ότι μετά από μια στρατηγική ήττα περνούν πολλά χρόνια για να μπορέσει κανείς να σηκώσει ξανά κεφάλι.

Το ότι το σύστημα με τα μέσα που διαθέτει κατάφερε να «μαζέψει» τις επιπτώσεις από μια αλυσσίδα εγκληματικού χαρακτήρα αποτυχιών της κυβέρνησης της ΝΔ, από τους περισσότερους νεκρούς ανά εκατομμύριο στην Ελλάδα συγκριτικά με την υπόλοιπη ΕΕ κατά την πανδημία μέχρι τις υποκλοπές και τα Τέμπη, οφείλεται και σ’  αυτά που διδάχτηκε «από την πείρα του» ο λαϊκός κόσμος από το «πείραμα» του 2015 και τη δεύτερη κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ: Ότι το όνειρο της πολιτικής και ανθρώπινης χειραφέτησης, που άρχισε να διαπερνά την ελληνική κοινωνία από το 2011, δεν ήταν παρά ονειροφαντασιά, ότι απέναντι σε δανειστές και Τρόικες δε μπορείς να κάνεις τίποτα άλλο τελικά παρά «να συμμορφωθείς με τις υποδείξεις». Και μιας και δεν υπάρχει δυνατότητα να ζήσεις με πραγματική αξιοπρέπεια, γι’  αυτό το 2023, χρονιά που οι εισηγμένες στο χρηματιστήριο ανακοίνωσαν περισσότερα από 8 δις κέρδη – ρεκόρ μετά το ιστορικό 2007 με τα 11 δις του – να είσαι ευχαριστημένος που μπορείς να μάχεσαι την ακρίβεια με το «καλάθι της νοικοκυράς και του νοικοκύρη» και με 18-22 ευρώ το μήνα market pass. Κι έτσι μέρος από κείνους που το καλοκαίρι του 2016 ψήφιζαν ΟΧΙ με κλειστές τράπεζες, 8 χρόνια αργότερα προτίμησαν «σταθερότητα» με ψίχουλα αντί «αστάθεια» με ονειροφαντασιές, τιμωρώντας όχι την κυβέρνηση, αλλά την αντιπολίτευση. Μέρος αυτής της «σταθερότητας» αποτελούν πλέον και οι χιλιάδες πλειστηριασμοί funds, τραπεζών και ΑΑΔΕ ante portas, που θα πετάξουν εκατοντάδες χιλιάδες ανθρώπους στο δρόμο μέσα στα λίγα επόμενα χρόνια κάνοντας τη στέγη το πιο ακριβό αγαθό στην Ελλάδα.

Δεν είμαι ιδιαίτερα αισιόδοξη για το μέλλον της Αριστεράς. Πιστεύω ότι χρειάζεται ν’ αποδείξει τη χρησιμότητα της σχεδόν απ’ την αρχή. Γιατί ή θα είναι κοινωνικά χρήσιμη ή δε θα έχει λόγο ύπαρξης. Ταυτόχρονα, δεν πρέπει να ξεχνούμε το ελπιδοφόρο απρόβλεπτο του λαϊκού παράγοντα, ιδιαίτερα των νέων ανθρώπων. Και η ανάγκη μπορεί ανά πάσα στιγμή να γίνει μητέρα των πάντων.