2010: Επιβολή μνημονιακου καθεστώτος

• Υποχρηματοδότηση, μη κάλυψη βασικών λειτουργικών-εκπαιδευτικών-ερευνητικών αναγκών, περικοπές μισθών.
• Πάγωμα προσλήψεων, τεράστια κενά σε διδακτικό, τεχνικό, διοικητικό προσωπικό.

2018: Κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ, Νόμος 4589/2017

• Για πρώτη φορά από την μεταπολίτευση θεσμοθετείται με νόμο η δυνατότητα διδάκτρων στο Δημόσιο Πανεπιστήμιο, στα Προγράμματα Μεταπτυχιακών Σπουδών. Ο νόμος αυτός, σε συνδυασμό με την υποχρηματοδότηση, την έλλειψη οικονομικών πόρων, οδήγησε στην επιβολή διδάκτρων στην συντριπτική πλειοψηφία των Προγραμμάτων Μεταπτυχιακών Σπουδών στα Ελληνικά Πανεπιστήμια, κάτι που μέχρι τότε αποτελούσε εξαίρεση και μόνο (με την μορφή τελών εγγραφής). Δίδακτρα σημαίνουν ντε φάκτο ιδιωτικοποίηση, και ας παραμένει η ταμπέλα Δημόσιο Πανεπιστήμιο. Κριτήριο εισαγωγής γίνεται πλέον η οικονομική δυνατότητα πληρωμής των διδάκτρων, όσοι μπορούν να πληρώσουν. Σήμερα τα μεταπτυχιακά, αύριο τα προπτυχιακά.

Κυβέρνηση ΝΔ    

• 1^ος Νόμος, Νόμος 4623/2019: κατάργηση πανεπιστημιακού ασύλου
• 2^ος Νόμος, 4653/2020: εξίσωση επαγγελματικών δικαιωμάτων αποφοίτων ΑΕΙ με απόφοιτους 3ετών ιδιωτικών κολλεγίων.

α) Απαξίωση ΑΕΙ – τροφοδότηση κολλεγίων με πελάτες. Τα κολλέγια είναι επιχειρήσεις με σκοπό το κέρδος, όχι εκπαιδευτικά ιδρύματα.  Κανένας έλεγχος, καμία αξιολόγηση, καμία εγγύηση για την ποιότητα της παρεχόμενης γνώσης. Τα Προγράμματα Προπτυχιακών Σπουδών των Τμημάτων των, διαχρονικά κατασυκοφαντούμενων, Δημόσιων Ελληνικών Πανεπιστημίων πιστοποιήθηκαν και αξιολογήθηκαν μετά από εξονυχιστικούς ελέγχους και διαδικασίες. Παρόλα αυτά, τα κολλέγια δίνουν ένα πτυχίο που θεωρείται τυπικά ισότιμο με αυτό των Πανεπιστημίων μας. Ποιοι μπορούν να φοιτήσουν στα κολλέγια? Φυσικά μόνο όσοι έχουν την οικονομική δυνατότητα πληρωμής των διδάκτρων.

β) Κριτήρια εισαγωγής.

Πανεπιστήμια: Πανελλαδικές εξετάσεις, απαιτείται η συγκέντρωση συγκεκριμένου αριθμού μορίων, ανάλογα με το Τμήμα, για την εισαγωγή στο Πανεπιστήμιο. Παρά τα μεγάλα προβλήματα του θεσμού αυτού, άγχος, τεράστια οικονομική επιβάρυνση των οικογενειών για πρόσθετα φροντιστηριακά μαθήματα, όσων μπορούν βέβαια, για να καλύψουν τα απαράδεκτα κενά της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, αποτελούν κριτήριο κατάταξης-αξιολόγησης των υποψηφίων φοιτητών.

Κολλέγια: Πολύ απλή διαδικασία. Πάω στην γραμματεία του κολλεγίου, κάνω μια αίτηση, πάω δίπλα στο ταμείο, πληρώνω, και είμαι πλέον φοιτητής. Εφόσον μπορώ να πληρώσω φυσικά.

• 3^ος Νόμος, 4777/2021:

α) Ιδρυση πανεπιστημιακής αστυνομίας. Παγκόσμια πρωτοτυπία. Για πρώτη φορά νόμος για την εκπαίδευση συνυπογράφεται από τους Υπουργούς Παιδείας και ΠροΠο!

«Λογικοφανές» επιχείρημα: Παραβατικές συμπεριφορές στα πανεπιστήμια. Υπάρχουν, όπως και σε οποιοδήποτε άλλο κοινωνικό χώρο. Δεν είναι τα πανεπιστήμια κέντρο ανομίας. Υπήρχαν ήδη νόμοι. Όταν παρουσιάζονται προβλήματα είχε, και σωστά, η αστυνομία την αρμοδιότητα να τα λύνει. Άλλο αυτό και άλλο η εγκατάσταση ειδικής, μόνιμης αστυνομικής δύναμης, άλλο η εκχώρηση ουσιαστικά της διοίκησης των πανεπιστημίων στην αστυνομία.

Επανειλημμένες έφοδοι-εισβολές των ΜΑΤ στο ΑΠΘ, το 2021, το 2022. Αγριοι ξυλοδαρμοί, συλλήψεις φοιτητών, έλεγχοι ταυτοτήτων από αστυνομικούς στην είσοδο του πανεπιστημίου. Τρομακτικά αύξηση της αστυνομικής βίας, όπως και σε όλους τους κοινωνικούς και εργασιακούς χώρους. Αν ένας πολίτης χτυπήσει κάποιον άλλο, θα συλληφθεί και θα τιμωρηθεί ανάλογα. Όταν ένας αστυνομικός χτυπάει ένα πολίτη, τι γίνεται? Το πολύ ένας πειθαρχικός έλεγχος, μέχρι να ξεχαστεί το θέμα. Όταν κυκλοφορούσα στο ΑΠΘ και έβλεπα παντού γύρω μου κράνη και ασπίδες, το μόνο στο οποίο πήγε το μυαλό μου, ήταν το 1973, όταν ήμουν πρωτοετής φοιτητής στο Πολυτεχνείο.

β) Καθιέρωση Ελάχιστης Βάσης Εισαγωγής (ΕΒΕ).

Με την ΕΒΕ ορίζεται σαν βάση εισαγωγής σε κάποιο Τμήμα ο Μέσος Ορος των βαθμών των υποψηφίων στο αντίστοιχο πεδίο. Αν αυτός ο βαθμός είναι πχ. 13.000 μόρια, όσοι συγκέντρωσαν λιγότερα, μένουν εκτός πανεπιστημίου, ακόμα και αν υπάρχουν κενές θέσεις. Μπαίνει «κόφτης». Το 30% περίπου των υποψηφίων (20.000-30.000) υποψήφιοι που θα έμπαιναν στο πανεπιστήμιο, κόβονται. Κανένα πρόβλημα, για όσους μπορούν να πληρώσουν φυσικά. Τα κολλέγια τους περιμένουν.

Ενας ήταν ο στόχος των 2 αυτών νόμων (εξίσωση πτυχίων και καθιέρωση ΕΒΕ). Η εξασφάλιση πελατείας στα ιδιωτικά κολλέγια. Που τα κέρδη τους εκτοξεύτηκαν τα τελευταία χρόνια.   Με 13.000 μόρια λοιπόν μπορεί να μην μπαίνεις στο πανεπιστήμιο. Αν τα μετατρέψουμε σε Ευρώ, με 13.000 ευρώ, μπαίνεις σε όποιο κολλέγιο θέλεις.

• 4^ος Νόμος, , 4957/2022 Νόμος-Πλαίσιο:

Επαναβεβαίωση-επικύρωση όλων των προηγούμενων νόμων, επαναφορά του χρεωκοπημένου θεσμού των Συμβουλίων Διοίκησης, με μεταφορά σε αυτό των περισσότερων αρμοδιοτήτων των πανεπιστημιακών οργάνων, διαγραφές φοιτητών.

«Λογικοφανές» επιχείρημα: δεν μπορεί η πολιτεία, όλοι εμείς οι φορολογούμενοι, να πληρώνουμε «αιώνιους φοιτητές». Καμία σχέση με την αλήθεια. Όπως ισχύει εδώ και χρόνια, μετά τα ν+2 χρόνια φοίτησης, ο φοιτητής δεν δικαιούται καμία παροχή, δεν υπάρχει κανένα απολύτως οικονομικό κόστος. Αν κάποιος φοιτητής για οποιοδήποτε λόγο αναγκαστεί να καθυστερήσει τις σπουδές του, γιατί να μην έχει το δικαίωμα να τις ολοκληρώσει?

Η πανεπιστημιακή αστυνομία είχε αυτό τον στόχο: να επιβάλλει με την βία τους κυβερνητικούς σχεδιασμούς υπέρ των λίγων, σε βάρος των πολλών, αυτών που δεν μπορούν να πληρώσουν.

Το φοιτητικό κίνημα αντιστάθηκε, αντιστέκεται και θα συνεχίσει να αντιστέκεται.

Λέγοντας ΟΧΙ στην υποταγή, λέγοντας ΝΑΙ στην ρήξη.

Για ένα ΔΗΜΟΣΙΟ, ΔΩΡΕΑΝ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ.

Παναγιώτης Σπαθής

Ομότιμος Καθηγητής, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης

Υποψήφιος Βουλευτής Α` Θεσσαλονίκης

ΜΕΡΑ25-ΣΥΜΜΑΧΙΑ ΓΙΑ ΤΗ ΡΗΞΗ