Για άλλη μια χρονιά η μηδενική ετοιμότητα και η απαξίωση των μηχανισμών πρόληψης και καταστολής δασικών πυρκαγιών, αλλά και πολιτικής προστασίας θέτουν την κυβέρνηση της ΝΔ και το Μητσοτάκη προ των ευθυνών τους. Η ανυπολόγιστη περιβαλλοντική καταστροφή και η καταστροφή περιουσιών στην Πεντέλη, αλλά και οι μεγάλες πυρκαγιές σε Μέγαρα και Σαλαμίνα και η πρωτοφανής καταστροφή που εξελίσσεται στη Δαδιά αποδεικνύουν για μια φορά ακόμα ότι το νεοφιλελεύθερο κυβερνητικό δόγμα οδηγεί συνεχώς σε ανθρώπινες και περιβαλλοντικές τραγωδίες. Το θράσος της ΝΔ περισσεύει, όταν στο φόντο αυτό δηλώνει πλήρως ικανοποιημένη από την διαχείριση των πυρκαγιών, ενώ ο ίδιος ο Πρωθυπουργός δεν διστάζει να λέει ότι είναι αναπόφευκτο κάποιες πυρκαγιές να μην μπορούν να ελεγχθούν και να καταλήγουν σε τέτοια φαινόμενα, ενώ πανηγυρίζουν για την «ετοιμότητα» του κυβερνητικού μηχανισμού.
Υπάρχει όμως κάποια σχέση ανάμεσα στους ισχυρισμούς της κυβέρνησης (αλλά και της Περιφέρειας) και την πραγματικότητα;
Η επανάληψη, κάθε χρόνο, των ίδιων φαινομένων δεν είναι τυχαία. Οφείλεται στην αποδιάρθρωση των μηχανισμών πρόληψης και καταστολής και στην νεοφιλελεύθερη, καταστροφική πολιτική της κυβέρνησης.
- Όπως προειδοποιούσαν τα συνδικαλιστικά όργανα και οι φορείς της ίδιας της πυροσβεστικής, αλλά και δασολόγοι, η φετινή αντιπυρική περίοδος ξεκίνησε με 3.600 οργανικές θέσεις πυροσβεστών κενές. Η ΝΔ πεισματικά αρνείται να μονιμοποιήσει το έκτακτο και εποχικό προσωπικό και τους συμβασιούχους πυροσβέστες, με τον – προφανώς παράλογο – ισχυρισμό ότι η πυροπροστασία είναι … καλοκαιρινή ανάγκη, που περιορίζεται στα χρονικά πλαίσια της αντιπυρικής περιόδου. Το προσωπικό του πυροσβεστικού σώματος είναι γερασμένο, με μέσο όρο ηλικίας τα 47 έτη, εξαντλημένο, με χιλιάδες μέρες αδειών και ρεπό να του οφείλονται, ενώ πάνω από το 11% αυτού βρίσκεται εκτός επιχειρησιακού σχεδιασμού, καθώς απασχολείται στα ιδιωτικοποιημένα αεροδρόμια και τους ιδιωτικούς οδικούς άξονες. Παράλληλα, υποστελεχωμένες, στα όρια της διάλυσης, είναι οι δασικές υπηρεσίες, σε πολλές εκ των οποίων υπηρετεί ένας μόνο δασολόγος, ενώ σε πολλές περιπτώσεις είναι τυχαίο ότι ακόμα και αυτός ο ένας δεν έχει συνταξιοδοτηθεί. Την ίδια ώρα που η κυβέρνηση αρνείται πεισματικά να καλύψει έστω και ένα μέρος των κενών αυτών, ισχυριζόμενη ότι δεν μπορεί να διαθέσει τα απαραίτητα κονδύλια, μονιμοποιεί χιλιάδες κληρικούς και προσλαμβάνει χιλιάδες αστυνομικούς. Αλήθεια, σε ποια κοινωνική ανάγκη απαντά η τεράστια αύξηση της αστυνομίας (όταν η Ελλάδα είναι στις πρώτες θέσεις σε αναλογία μεταξύ αστυνομικών και πληθυσμού), παράλληλα με την εγκατάλειψη του περιβάλλοντος και των περιουσιών στο έλεος των πυρκαγιών;
- Οι Περιφέρειες και πολλοί από τους δήμους (μεταξύ αυτών και της Αττικής) ξεκίνησαν και φέτος την αντιπυρική περίοδο χωρίς οργανωμένο σχεδιασμό. Χωρίς επιχειρησιακά σχέδια διαχείρισης, αλλά και χωρίς να έχουν ολοκληρωθεί οι καθαρισμοί δημόσιων δασικών εκτάσεων, αλσών αλλά και ιδιωτικών οικοπέδων από την καύσιμη ύλη. Την ώρα που κάθε χρόνο οι καταστροφές πολλαπλασιάζονται, σε πολλούς δήμους οι καθαρισμοί ξεκινούσαν μετά την έναρξη της αντιπυρικής περιόδου, αξιοποιώντας το κατεπείγον που διαμορφωνόταν από την αδράνεια των κρατικών μηχανισμών για να κάνουν απευθείας αναθέσεις σε ημέτερους ιδιώτες και εργολάβους.
- Το κόστος της εποχικής ενίσχυσης του μηχανισμού καταστολής πυρκαγιών εκτινάσσεται σε δυσθεώρητα ύψη που αυξάνονται κάθε χρόνο. Την περσινή αντιπυρική περίοδο, οι δαπάνες για τη μίσθωση εναέριων μέσων ξεπέρασαν τα 500 εκ. ευρώ, ενώ φέτος θα είναι υψηλότερες αφού, κατά τις κυβερνητικές δηλώσεις επρόκειτο να μισθωθούν περισσότερα εναέρια. Με το ίδιο κόστος, σε ποιο βαθμό άραγε θα μπορούσαν να καλυφθούν ανάγκες ανανέωσης του γερασμένου εξοπλισμού, οχημάτων και μέσων της πυροσβεστικής; Σε ποιο βαθμό θα μπορούσαν να ξεπεραστούν οι εγκληματικές συνέπειες που ανακύπτουν κάθε χρόνο με τον ίδιο τρόπο όταν ξεσπούν οι πυρκαγιές και τα εναέρια μέσα είτε βρίσκονται καθηλωμένα λόγω βλαβών και τεχνικών προβλημάτων, είτε δεν μπορούν να επιχειρήσουν αφού είναι ακατάλληλα για τις καιρικές συνθήκες που επικρατούν; Για μια ακόμα φορά, στην πυρκαγιά της Πεντέλης, ένα μεγάλο μέρος των εναέριων της Πυροσβεστικής δεν μπόρεσαν να χρησιμοποιηθούν λόγω της έντασης των ανέμων, που επέτρεπαν για ένα μεγάλο διάστημα μόνο στα ελικόπτερα να επιχειρήσουν.
Ενώ η κυβέρνηση με θράσος πανηγυρίζει για την αποτελεσματικότητα του σχεδιασμού της, η Ελλάδα βρέθηκε πέρυσι στην χειρότερη θέση μεταξύ 15 μεσογειακών χωρών και στη χειρότερη κατάσταση των τελευταίων 20 χρόνων, με 1,5 εκ. καμένα στρέμματα δασικών εκτάσεων και με ολοσχερώς κατεστραμμένα τεράστια δάση. Το 2021 αυξήθηκε κατά 43% ο αριθμός των δασικών πυρκαγιών σε σχέση με τον μέσο όρο της περιόδου 2008-2020, αλλά και κατά περίπου 500% η συνολικά καμένη έκταση. Φέτος, ήδη πριν την έναρξη της αντιπυρικής περιόδου, έχει σημειωθεί νέο αρνητικό ρεκόρ: έως τον Απρίλιο καταγράφηκαν 30 δασικές πυρκαγιές έναντι 4,4 για το διάστημα 2008-2021 που έκαψαν 10.330 στρέμματα, έναντι 375 στρεμμάτων για το διάστημα 2008-2021, καταγράφοντας αύξηση σε ποσοστό 750% και 275% αντίστοιχα. Ενώ, μόνο η πυρκαγιά της Πεντέλης κατέκαψε πάνω από 20.000 στρέμματα, και, χωρίς να έχει ακόμα ολοκληρωθεί η καταγραφή, έχουν καταστραφεί πάνω από 100 κατοικίες και επιχειρήσεις.
Η πυρκαγιά στην Πεντέλη, αλλά και στα Μέγαρα, έδειξε ότι, για μια ακόμα χρονιά, η κυβέρνηση βαφτίζει επιτυχημένο επιχειρησιακό σχεδιασμό μια πολιτική που, σχεδόν το μόνο που κάνει είναι εκκενώσεις για να αποφύγει το κόστος της απώλειας ανθρώπινων ζωών. Ποιος μπορεί να ξεχάσει τις περσινές πυρκαγιές, που ενώ η Εύβοια κατακαιγόταν επί 10 μέρες, με ασύλληπτες καταστροφές στο περιβάλλον, την πανίδα, τις περιουσίες και το ζωικό κεφάλαιο των πληθυσμών της περιοχής, η κυβέρνηση θεωρούσε ότι μπορεί να χαρακτηρίζει επιτυχημένο τον σχεδιασμό της επειδή δεν απειλήθηκαν ανθρώπινες ζωές; Την ίδια στιγμή, δασολόγοι και άλλοι επιστήμονες, αλλά και αξιωματικοί της Πυροσβεστικής επανειλημμένα χαρακτηρίζουν τις τυφλές εκκενώσεις επιεικώς προβληματικές, αφού, αφενός διευκολύνουν την καταστροφή κατοικιών και περιουσιών απαγορεύοντας στους πολίτες να σώσουν τα σπίτια τους και αφ’ ετέρου δυσκολεύουν τον έλεγχο των πυρκαγιών και την αντιμετώπισή τους, αναγκάζοντας την Πυροσβεστική να προστατεύει περιουσίες αντί να περιορίζει τα μέτωπα των πυρκαγιών. Ενώ, ήδη από την περσινή χρονιά, ορισμένοι εξ αυτών σαφώς δηλώνουν ότι η πολιτική των εκκενώσεων δεν αποτελεί σχεδιασμό, αντίθετα είναι προσπάθεια να καλυφθεί η παντελής έλλειψη σχεδιασμού, πολλές φορές έχει καταστροφικές συνέπειες και γίνεται με αποκλειστικό κριτήριο τον περιορισμό του πολιτικού κόστους.
Ακόμα όμως και οι κυβερνητικοί ισχυρισμοί για την προστασία της ανθρώπινης ζωής, δεν επιβεβαιώνονται και, σε μεγάλο βαθμό αποτελούν ψεύδη. Αν κανείς εξετάσει τα στοιχεία για την υπερβάλλουσα θνησιμότητα το 2021, θα κάνει τη θλιβερή διαπίστωση ότι το πρώτο δεκαπενθήμερο του Αυγούστου του 2021, την περίοδο δηλαδή που ξέσπασαν οι τεράστιες πυρκαγιές στην Αττική, στην Εύβοια και αλλού, το ποσοστό υπερβαλλόντων θανάτων έφτασε στο 61%, φέρνοντας την Ελλάδα στην πρώτη θέση – με μεγάλη διαφορά – μεταξύ όλων των χωρών της ΕΕ. Η Ελλάδα παρέμεινε στην πρώτη τετράδα για όλο τον Αύγουστο, με ποσοστά που ξεπερνούσαν το 20%. Είναι δε χαρακτηριστικό ότι τέτοια ποσοστά υπερβάλλουσας θνησιμότητας δεν καταγράφηκαν στη χώρα μας όλο το χειμώνα του 2020 – 2021, εν μέσω πανδημίας που οδήγησε σε εκατόμβη νεκρών (το δεύτερο υψηλότερο ποσοστό είναι 38% και καταγράφηκε τον Νοέμβριο του 2020, δηλαδή στην κορύφωση του πανδημικού κύματος). Αποδεικνύεται λοιπόν ότι η κυβερνητική πολιτική της καταστροφής τελικά κοστίζει πάρα πολύ σε ανθρώπινες ζωές, ακόμα και αν το κόστος αυτό αποκρύπτεται από την κυβέρνηση και δεν προβάλλεται στα κανάλια.
Οι διαρκείς αναφορές της ΝΔ στην κλιματική κρίση ως αιτία των καταστροφών επιχειρούν να παρουσιάσουν τις τραγωδίες των πυρκαγιών ως αποτέλεσμα της… κακής μας μοίρας. Φυσικά δεν είναι η πρώτη, ούτε η τελευταία φορά. Οι περισσότεροι θυμόμαστε την «ασύμμετρη απειλή» και τον «στρατηγό άνεμο», όπου αποδόθηκαν οι καταστροφές του 2007 στην Ηλεία. Και όλοι σίγουρα θυμόμαστε τους αντίστοιχους ισχυρισμούς που επιχείρησαν να καλύψουν τις εγκληματικές αποτυχίες της κυβέρνησης στη διαχείριση του χιονιά στην Αττική τους δύο τελευταίους χειμώνες, που αποδόθηκαν στο ότι «ήταν βαρύ το χιόνι» ή στο ότι το χιόνι έπεσε πρωί αντί για βράδυ. Είναι προφανές ότι η κλιματική αλλαγή αποτελεί παράγοντα που συμβάλλει στο ξέσπασμα δασικών πυρκαγιών και στις φυσικές καταστροφές, καθώς και ότι, σε πολλά μέρη του πλανήτη ξεσπούν μεγα – πυρκαγιές (που, ωστόσο, καμία σχέση δεν έχουν από πλευράς έκτασης ή δριμύτητας με τις μεσογειακές πυρκαγιές που καταστρέφουν την Ελλάδα κάθε καλοκαίρι). Όμως, η αναφορά στην κλιματική αλλαγή δεν είναι τίποτε άλλο πέρα από δικαιολογία καθώς, μεταξύ άλλων, θα περίμενε κανείς ότι, εφόσον οι κυβερνητικοί μηχανισμοί διαπιστώνουν μια τέτοια συνθήκη, θα κάνουν και κάτι παραπάνω, εκτός από την διαπίστωση. Αντίθετα, αν και η διαπίστωση γίνεται εδώ και χρόνια, δεν έχει αλλάξει τίποτα ούτε στον επιχειρησιακό σχεδιασμό, ούτε στον εξοπλισμό και το προσωπικό της πυροσβεστικής. Πολύ περισσότερο, δεν έχει αλλάξει τίποτα στην πρόληψη. Ενώ το σύνολο της επιστημονικής κοινότητας και του πυροσβεστικού σώματος βοά και καταγγέλλει ότι δεν υπάρχει κανένας μηχανισμός πρόληψης και πυροπροστασίας, ότι είναι εγκληματική η έμφαση αποκλειστικά στην καταστολή των πυρκαγιών (και αυτή ανεπαρκής) και ότι η πρόληψη γίνεται εκτός αντιπυρικής περιόδου, με την χάραξη αντιπυρικών ζωνών, τους καθαρισμούς κ.ο.κ., η κυβέρνηση σφυρίζει αδιάφορα.
Ακόμα παραπάνω, σε όλα τα ζητήματα που αφορούν στην κλιματική αλλαγή και στην προστασία του περιβάλλοντος, η υποκρισία της ΝΔ του Μητσοτάκη είναι εξοργιστική. Δεν δικαιούται να μιλά για το περιβάλλον μία κυβέρνηση που περνάει σαν οδοστρωτήρας πάνω από κάθε περιορισμό θεσμικής προστασίας του περιβάλλοντος που είχε απομείνει, που απελευθερώνει πλήρως την ακραία εκμετάλλευση του δημόσιου χώρου και του φυσικού περιβάλλοντος στο βωμό των συμφερόντων του τουριστικού και βιομηχανικού κεφαλαίου, που διευκολύνει να ξεφυτρώνουν ξενοδοχεία και ανεμογεννήτριες σε κάθε σπιθαμή ανεκμετάλλευτων εκτάσεων, συχνά δασών. Δεν μπορεί να αναφέρεται στο περιβάλλον μία κυβέρνηση που, σε συνέχεια των προηγούμενων, οξύνει την εκμετάλλευση του φυσικού πλούτου σε ακραίο βαθμό και, χωρίς καμία ντροπή, προβάλλει ως καρδιά της «αναπτυξιακής» της στρατηγικής την ισοπέδωση της περιβαλλοντικής προστασίας. Η κλιματική κρίση δεν είναι φυσικό φαινόμενο. Είναι αποτέλεσμα της υπερεκμετάλλευσης όλου του πλανήτη και της εξάντλησης των πόρων του στο βωμό της κερδοφορίας του κεφαλαίου, της κατασκευής αναγκών που εκτοξεύουν την ιδιωτική κατανάλωση, της αδηφάγας «ανάπτυξης» που απειλεί να οδηγήσει στο σημείο μη επιστροφής. Αυτό το μοντέλο υπηρετεί με περισσή συνέπεια η κυβέρνηση Μητσοτάκη.
Είναι προφανές ότι οι τεράστιες καταστροφές δεν είναι τυχαίες. Είναι αποτέλεσμα της εγκληματικής πολιτικής τους. Όπως και στο θέμα της πανδημίας, η ΝΔ του Μητσοτάκη όχι απλά αποτυγχάνει, αλλά συνειδητά ασκεί την πιο επιθετική, νεοφιλελεύθερη πολιτική διάλυσης και απαξίωσης των δημόσιων υπηρεσιών, της πολιτικής προστασίας, των μηχανισμών πρόληψης και καταστολής. Η επιθετική πολιτική της έχει ως στόχο την κοινωνική πλειοψηφία, τις εργαζόμενες τάξεις και τη νεολαία. Η μόνιμη απάντηση του αυταρχισμού και της καταστολής δεν μπορεί παρά να εξοργίζει το λαό όταν βλέπει τις προτεραιότητες της κυβέρνησης να δίνονται μόνο στην περαιτέρω κερδοσκοπία των «φίλων και ημέτερων» και όχι στην υγεία, την προστασία και τα στοιχειώδη κατοχυρωμένα δικαιώματά του. Εξίσου, δεν μπορεί παρά να εξοργίζει το λαό η προκλητική στήριξη των ΜΜΕ και κάθε είδους μηχανισμού που ξεδιάντροπα υποστηρίζει την πολιτική αυτή, αναπαράγοντας τα κυβερνητικά ψεύδη και κατασκευάζοντας αφηγήματα. Γιατί, είναι πραγματικά εξοργιστική η εικόνα της αποθέωσης του έργου της … αστυνομίας κατά τη διάρκεια μίας πυρκαγιάς που κατέκαψε δεκάδες χιλιάδες στρέμματα και κατέστρεψε περιουσίες. Όπως είναι εξοργιστική η προβολή, για μια ακόμα φορά, της διαβόητης ατομικής ευθύνης, αλλά και της προκλητικής καταστολής πολιτών οι οποίοι προσπαθούσαν να προστατεύσουν τα σπίτια τους από την πυρκαγιά.
Απέναντι σε μια κυβέρνηση που μας ζητά να υποκύψουμε στην μοιρολατρία, που μας ζητά να συνηθίσουμε τις επαναλαμβανόμενες καταστροφές, δεν μπορούμε να μείνουμε σιωπηλοί. Απέναντι σε μια πολιτική που καταστρέφει τη ζωή και την υγεία του λαού, που τσακίζει το φυσικό περιβάλλον, έχει έρθει προ πολλού η ώρα να αντισταθούμε και να αντιδράσουμε.
Ως Ανυπότακτη Αττική στεκόμαστε στο πλάι των πληγέντων και θεωρούμε εκ των ων ουκ άνευ την κινητοποίηση απέναντι στην περιβαλλοντοκτόντα και επικίνδυνη προς το λαό πολιτική της κυβέρνησης. Όλες οι δυνάμεις θα πρέπει ενιαία να δώσουν μια κινηματική και πολιτική απάντηση στην επαναλαμβανόμενη καταστροφή με σκοπό την υπεράσπιση του περιβάλλοντος, της υγείας, της ζωής!