Είμαστε με τη σωστή η με την λάθος πλευρά της ιστορίας;
Ξεπερασμένο το δόγμα «ανήκομεν εις την Δύσιν»;
Νίκου Γεωργακάκη
Ο Μητσοτάκης και η σωστή πλευρά της ιστορίας
Την τελευταία περίοδο, με αφορμή τον πόλεμο στην Ουκρανία μετά την εισβολή της Ρωσίας, επαναλαμβάνεται συχνά, αρχής γενομένης από τον πρωθυπουργό μας, η θέση , ότι, βρισκόμαστε στη σωστή πλευρά της ιστορίας. Μετά βέβαια από τον Μητσοτάκη, την «αλήθεια» αυτή παπαγαλίζουν και όλα τα υπόλοιπα κυβερνητικά στελέχη.
Είμαστε, όντως, με τη σωστή πλευρά της ιστορίας;
Ο Μητσοτάκης έχοντας ενστερνιστεί την επιλογή που έκανε δεκαετίες πριν ο προκάτοχους και «εθναρχης», Κωνσταντίνος Καραμανλής, ο συνεχίζει στο ίδιο μοτίβο για την Ελλάδα που προέκυψε μετεμφυλιακά. Θεωρεί πως η σωστή πλευρά της ιστορίας είναι να ταυτίζεσαι με ΗΠΑ, Βρυξέλλες, ΝΑΤΟ και κάθε επιλογή τους να την εφαρμόζεις χωρίς δεύτερη κουβέντα. Συνεχίζει δηλαδή στο status που υιοθέτησαν Δεξιά και Παλάτι και έκτοτε υπηρετούν σταθερά όλες οι κυβερνήσεις στη χώρα μας
Σε όλη μάλιστα την περίοδο που συνεχίζει ο πόλεμος στην Ουκρανία, όπως αναμενόταν, εφαρμόζει την πολιτική πλήρους αποδοχής των κατευθύνσεων της Δύσης και συμμετέχει στην ένταση της αντιρωσικής προπαγάνδας.
Η πληροφόρηση που έχει ο ελληνικός λαός προέρχεται αποκλειστικά από τα δυτικά κέντρα,
Αποφυγή εμπλοκής
Όμως, απέναντι στη στάση κυβέρνησης, Μητσοτάκη υπάρχει άλλη πατριωτική προσέγγιση με δύο σκέλη.
Το πρώτο σκέλος είναι η αποφυγή εμπλοκής στη σύρραξη, κάτι που βρίσκει σύμφωνες τις περισσότερες δυνάμεις της αντιπολίτευσης που καταδίκασαν την αποστολή στρατιωτικής βοήθειας σε Ουκρανία. Αντίθετα, όσον αφορά την εξωτερική πολιτική, η αντιμετώπιση πρέπει να είναι αντίστοιχη με το δόγμα που προβάλουν οι κυβερνήσεις για την ενεργειακή πολιτική, ασχέτως πως δεν την εφαρμόζουν. Δηλαδή, σωστή θέση είναι η πολυδιάστατη εξωτερική πολιτική με συμμαχίες σε ισότιμη βάση με κάθε χώρα που έχει διάθεση να έχουμε δυνατές φιλικές σχέσεις.
Η σωστή ανάγνωση, αυτή που προσωπικά θεωρώ ορθή, είναι να λαμβάνονται υπόψη τα ελληνικά συμφέροντα, και η σύγχρονη διάταξη δυνάμεων, όχι όμως στατικά, αλλά στη δυναμική εξέλιξή τους. Η Ελλάδα, κατά τη γνώμη μου, οφείλει να παίρνει υπόψη, ότι ο κόσμος έχει αλλάξει σε τεράστιο βαθμό σε σχέση με το 1950 και να αξιοποιεί τους σημερινούς συσχετισμούς σε όφελος του λαού μας.
Ο πλανήτης μεταβάλλεται.
Ο κόσμος, έχει εξελιχτεί σε μεγάλο βαθμό σε πολυπολικό και σήμερα στις μεγάλες δυνάμεις, πέρα των ΗΠΑ και ΕΣΣΔ που ξεχώριζαν μετά το τέλος του 2ου Παγκόσμιου Πολέμου(ΒΠΠ), στην ομάδα των ισχυρών δυνάμεων πέρα από ΗΠΑ και Ρωσία, είναι και η ΕΕ είναι και η Κίνα και η Ινδία.
Άρα, η επιλογή των κυβερνήσεων να ακολουθούν πιστά μόνο τις ΗΠΑ και την ΕΕ, δεν εξυπηρετεί τα συμφέροντα της χώρας, ούτε τα βραχυπρόθεσμα αλλά ούτε και τα μακροπρόθεσμα.
Η επιλογή προσκόλλησης σε ΗΠΑ και το δόγμα «ανήκομεν εις την Δύσιν», έρχονται από το παρελθόν, σχετίζονται με τους νικητές του ΒΠΠ και εξηγούν μεν την τότε επιλογή μας, όμως δεν δικαιολογούν τις σημερινές επιλογές. Αν η στάση της Ελλάδας μετά το 1950, ήταν μονόδρομος, επειδή οι ΗΠΑ και γενικά ο ευρωατλαντικός παράγοντας(μαζί δηλαδή με Αγγλία), ήταν ο νικητής, η επιλογή αυτή, της πλήρους σύμπλευσης με ΗΠΑ και του δόγματος «ανήκομεν εις την Δύσιν» δεν είναι ορθή και σήμερα. Η προσκόλληση, αποκλειστικά στη Δύση και μάλιστα με το δικό μας τρόπο δηλαδή του πειθήνιου σύμμαχου, δεν υπηρετεί τα συμφέροντας της χώρας.
Η προσέγγιση της ιστορίας δεν μπορεί να είναι στατική αλλά δυναμική.
Για να αναφερθούμε συγκεκριμένα στη δυναμική της ιστορίας, για την κίνηση της, τότε τα δεδομένα με βάση μια αριστερή προσέγγιση και ηθική είναι τα εξής.
Πρώτον ο συσχετισμός ισχύος έχει αλλάξει σημαντικά και παρά το γεγονός ότι οι ΗΠΑ είναι και σήμερα αρκετά ισχυρή χώρα, όμως η οικονομική γεωγραφία έχει αλλάξει σημαντικά και έχουν αναδυθεί χώρες όπως η Κίνα και η Ινδία αλλά και νέες συμμαχίες.
Σχετικά με τις συμμαχίες αυτές, γνωρίζουμε τις BRICS ένα διεθνή πολιτικό οργανισμό των κορυφαίων αναδυόμενων αγορών, που αποτελείται από πέντε χώρες: τη Βραζιλία, τη Ρωσία, την Ινδία, τη Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας και τη Νότια Αφρική, καθώς και τον Οργανισμό της Συνθήκης Συλλογικής Ασφαλείας (ΟΣΣΑ) που δημιουργήθηκε από 6 έξι μετασοβιετικά κράτη που ανήκουν στην Κοινοπολιτεία Ανεξάρτητων Κρατών: τη Ρωσία, την Αρμενία, το Καζακστάν, το Κιργιζιστάν, το Τατζικιστάν και το Ουζμπεκιστάν που όμως ανέστειλλε τη συμμετοχή του το 2012.
Δεν θα ασχοληθούμε εδώ με αυτή την πολύπλοκη πραγματικότητα, όμως οι κυβερνήσεις μας πρέπει να παίρνουν υπόψη αυτή την συνθετότητα, ώστε να καθορίζουν τη σωστή εθνική γραμμή.
| ΕΞΕΛΙΞΗ ΑΕΠ ΣΕ ΙΣΧΥΡΕΣ ΧΩΡΕΣ | ΕΚ. ΔΟΛ. | ||
| 2010 | 2015 | 2020 | |
| USA | 14.992.052 | 18.238.301 | 21.433226 |
| ΗΒ | 2.481.580 | 2.932.785 | 2.826.442 |
| ΓΕΡΜΑΝΙΑ | 3.396.354 | 3.356.236 | 3.861.124 |
| EUROPE | 19.889.619 | 19.188.074 | 21.644.995 |
| ΡΩΣΙΑ | 1.539.845 | 1.366.410 | 1.692.930 |
| ΚΙΝΑ | 6.087.192 | 11.061.573 | 14.342.934 |
| ΙΝΔΙΑ | 1.669.620 | 2.146.759 | 2.891.582 |
| ΣΥΝΟΛΟ INDIA CHINA ΡΩΣΙΑ =(RIC) | 9.296.657 | 14.574.742 | 18.927.446 |
| ΣΥΝΟΛΟ RIC/EUROPE % | 46,74 | 75,96 | 87,44 |
| ΣΥΝΟΛΟ RIC/USA % | 62,01 | 79,91 | 88,31 |
Από τους πίνακες αυτούς βλέπουμε ότι, οι χώρες της Ανατολής (Ινδία, Κίνα, Ρωσία) μέσα σε μία δεκαετία μετέβαλαν τον οικονομικό συσχετισμό από 46,7 % σε 87,44% ως προς την ΕΥΡΩΠΗ και από 62, 01% σε 88,31% σε σχέση με τις ΗΠΑ, Αυτή η εξέλιξη, αργά η γρήγορα, θα επηρεάσει και την συμπεριφορά των χωρών και αργά η γρήγορα θα έχει την αντανάκλασή του και στην πολιτική επιρροή.
Ο Μητσοτάκης, ο κάθε πρωθυπουργός, δεν μπορεί να αγνοεί τις εξελίξεις αυτές και να μην τις παίρνει υπόψη στη χάραξη της εξωτερικής πολιτικής.
| Country | ΑΕΠ κατά κεφαλή | Ποσοστό στο παγκόσμιο ΑΕΠ | |
| 1 | United States | $59,939 | 24.08% |
| 2 | China | $8,612 | 15.12% |
| 3 | Germany | $44,680 | 4.56% |
| 4 | India | $1,980 | 3.28% |
| 5 | United Kingdom | $39,532 | 3.26% |
| 6 | Russia | $10,846 | 1.95% |
| 7 | South Korea | $29,958 | 1.89% |
| 8 | Australia | $53,831 | 1.64% |
| 9 | Spain | $28,175 | 1.62% |
| Country | ΑΕΠ κατά κεφαλή | Ποσοστό στο παγκόσμιο ΑΕΠ | |
| ;1 | United States | 59939 | 24.08% |
| ;2 | Australia | 53831 | 1.64% |
| ;3 | Germany | 44680 | 4.56% |
| ;4 | United Kingdom | 39532 | 3.26% |
| ;5 | South Korea | 29958 | 1.89% |
| ;6 | Spain | 28175 | 1.62% |
| ;7 | Russia | 10846 | 1.95% |
| ;8 | China | 8612 | 15.12% |
| ;9 | India | 1980 | 3.28% |
Όπως προανέφερα, γεγονός είναι πως οι ΗΠΑ, δεν είναι σήμερα η μοναδική ηγετική δύναμη, μετά τις μεταβολές που έχουμε δει τις τελευταίες δεκαετίες, μετά την εξέλιξη του κόσμου σε πολυπολικό. Δεν φιλοδοξώ να υποδείξω στο κείμενο αυτό, την εξωτερική πολιτική της χώρας μας, όμως με εντυπωσιάζει η Τουρκία με την ευελιξία της και την προσπάθεια να έχει στενές σχέσεις και με ΗΠΑ και με Ρωσία
Η δεύτερη παράμετρος. Αλληλεγγύη, συνεργασία των λαών και όχι νεοαποικισμός.
Η δεύτερη αυτή παράμετρος, που, αφορά επίσης την κίνηση της ιστορίας και δεν είναι άσχετη προς την οικονομική ισχύ αλλά αφορά και την στάση των κυβερνήσεων, είναι η κοινωνική παράμετρος και η φιλειρηνική ή όχι στάση τους. Δεν υπάρχει σήμερα, κάποια σοβαρή προσέγγιση των εξελίξεων που να μην δέχεται την ερμηνεία της ιστορίας με βάση της ταξική ανάλυση των κοινωνιών με αφετηρία την ισχύ του Κεφαλαίου. Η ισχύς του κεφαλαίου και η τάση του για κατάκτηση, κυρίως οικονομικά σήμερα, αλλά και στρατιωτικά όποτε το κρίνει, διαδραματίζει σημαντικότατο ρόλο στην ιστορία. Αν αγνοηθεί αυτή πραγματικότητα δεν είναι δυνατό να επικρατήσει δικαιοσύνη. Όσο πιο ισχυρό είναι το κεφάλαιο τόσο και πιο επιθετικό. Τόσο, όμως, γίνεται πιο αναγκαία και η ανάπτυξη ενός ισχυρού κινήματος για την Ειρήνη.
-Καμία από τις 2 παραμέτρους που προαναφέραμε, δεν είναι στάσιμη, όμως οι ελληνικές κυβερνήσεις εμφανίζουν γενικά στατική συμπεριφορά. Υπηρετούν χωρίς καμία αμφισβήτηση στο ισχύον status. Από την άλλη, οι εργαζόμενοι, ο λαός, δεν σταματά ποτέ να παλεύει για βελτίωση της θέσης του. Έτσι, δεν θα αργήσει να αποδειχτεί πως η κυβέρνηση, κάθε άλλο παρά βρίσκεται με την σωστή πλευρά της ιστορίας. Ήδη ο ρόλος των ΗΠΑ έχει συρρικνωθεί μερικώς, ενώ αντίθετα αναδυόμενες χώρες παίρνουν «πόντους».
Όμως το γεγονός ότι, οι ΗΠΑ, είναι ακόμη μία πολύ ισχυρή χώρα, δεν σημαίνει πως πρέπει να ταυτιζόμαστε μαζί τους, όταν μάλιστα μειώνεται το ειδικό βάρος τους και αργά η γρήγορα θα έχει αντανάκλαση αυτό και στις διεθνείς εξελίξεις. Από την άλλη με βάση μια ορθολογική προσέγγισή, θα μπορούσαμε, πάρα την αλλαγή συσχετισμών, να διατηρούμε θετική σχέση, όχι όμως δουλοπρεπή, αν από ΗΠΑ παρατηρούσαμε στάση αρχών και σεβασμού των λαών, κάτι που δυστυχώς δεν βλέπουμε διαχρονικά.
Επομένως, αν και ο ρόλος των ΗΠΑ και του Κεφαλαίου είναι σημαντικός, δεν πρέπει να είμαστε υποτελείς, όπως και σε καμία άλλη ισχυρή χώρα ,αλλά να επιδιώκουμε ισότιμες σχέσεις. Ο αριστερός κόσμος, παίρνοντας υπόψη όχι μόνο το κριτήριο ισχύος αλλά και του σεβασμού των αδύνατων κρατών, δεν πρέπει να συμφιλιωθεί με την αντίληψη της υποταγής, της αποδοχής ότι οι ισχυροί επιτρέπεται να κάνουν τα πάντα, να κάνουν εχθρικές ενέργειες που είναι σε βάρος κάποιου λαού, σήμερα της Ουκρανίας, χτες της Κύπρου, της Γιουγκοσλαυίας κλπ.
Δυσάρεστες εξελίξεις.
Τι παρακολουθούμε την τελευταία όχι μικρή περίοδο;
Aντί της αποδοχής του πολυπολικού κόσμου, όπως φαίνονταν να διαμορφώνεται σε παγκόσμιο πεδίο τις προηγούμενες δεκαετίες (ΗΠΑ, Κίνα, Ευρώπη, Ρωσία, Ινδία) επανερχόμαστε, με ευθύνη κυρίως των ΗΠΑ, σε ένα ιδιότυπο ψυχρό πόλεμο των δύο ευρύτερων συμμαχιών: Της Δύσης (ΗΠΑ-Ευρώπη) και της Ευρασίας (Κίνα-Ρωσία-Ινδία).
Καθήκοντα για την Ελλάδα και την Αριστερά.
Είναι σημαντικό καθήκον, για τις αριστερές και προοδευτικές δυνάμεις να μην μένουν αδρανείς, αλλά να δρουν στην κατεύθυνση μέγιστης ολοκληρωμένης πληροφόρησης και στην κατανόηση από τους λαούς, πως το συμφέρον τους είναι με το μέρος των πολλών και καταπιεζόμενων πολιτών.
Σήμερα, χωρίς καμία αναβλητικότητα, είναι αναγκαία η ανάπτυξη ισχυρού φιλειρηνικού κινήματος που να βάζει φρένο σε κάθε πρόθεση έναρξης η διατήρησης ενός πολέμου. Οι λαοί οφείλουν να βάλουν τη σφραγίδα τους στη δημιουργία ενός πανίσχυρου φιλειρηνικού κινήματος που να σταματά ακαριαία την όποια τέτοια πολεμική εκδήλωση και το κυριότερο να την προλαμβάνει.
Για τη σημερινή άγρια κατάσταση, με τον πόλεμο που βαραίνει κυρίως τη Ρωσία, οι λαοί και οι χώρες οφείλουν να αντιδράσουν για τον άμεσο τερματισμό του. Επίσης, όλες οι χώρες, έχουν συμφέρον να απεξαρτηθούν από τις ΗΠΑ, που ως σήμερα είναι η βασική ιμπεριαλιστική δύναμη που προωθεί εξαρτήσεις. Εκτιμώ, ότι, ο πόλεμος δεν θα γινόταν, αν οι ΗΠΑ δεν υποδαύλιζαν τη συμπεριφορά της ηγεσίας της Ουκρανίας και αν η Ουκρανία στηριγμένη σε ναζιστικές ομάδες δεν επεδίωκε να μεταβάλλει το status, όσον αφορά NATO και Ρωσία.
Η Κύπρος δεν θα ήταν σήμερα ακόμη σε κατοχή, αν η Τουρκία δεν είχε τη στήριξη ή ανοχή των ΗΠΑ.
Χωρίς να φιλοδοξώ να παρουσιάσω συνολική πρόταση εξωτερικής πολιτικής, θεωρώ αναγκαίο σήμερα:
-Την αποχώρηση από το ΝΑΤΟ εφόσον οι ΗΠΑ δεν αποφασίζουν τη διάλυσή του και την ανάπτυξη πραγματικά πολυδιάστατης (πχ με γειτονικές χώρες Ιταλία, Βαλκάνια κυρίως Σερβία, αλλά και με ισχυρές χώρες όπως ΗΠΑ, Ρωσία, Κίνα) . Όχι, στη μονόπλευρη εξωτερική πολιτική.
Το γεγονός της εξάρτησής της Ελλάδας από Ρωσία σε πετρέλαιο και φυσικό αέριο είναι τεράστιο, που δεν επιτρέπει να διαρραγούν οι σχέσεις μας τη στιγμή που ως σήμερα, με ευθύνη των κυβερνήσεων, δεν έχουμε ερευνήσει και επιβεβαιώσει την ύπαρξη δικών μας εγχώριων πόρων ώστε να μπορούμε να εκτιμήσουμε ποσοτικά και ποιοτικά τη σημασία τους.
-Κατάργηση των αμερικανικών βάσεων γιατί όσο υφίστανται εντασσόμαστε στις φιλοπόλεμες δυνάμεις.
-Ανάπτυξη ισχυρού φιλειρηνικού κινήματος.
– Πολύπλευρες οικονομικές σχέσεις. Σχέσεις και με τις χώρες της ΕΕ, αλλά και ευρύτερα, ενισχύοντας την οικονομική ενασχόληση των πρεσβειών μας πέρα της διπλωματικής ενασχόλησης. Ο στενός προσανατολισμός των οικονομικών σχέσεων μόνο με χώρες της ΕΕ περιορίζει τον ορίζοντα για το μέγιστο του οικονομικού οφέλους μας.
Όσο και αν ακούγεται αυτό βαρετό και τετριμμένο, ο κύριος υπεύθυνος των πολέμων είναι το Κεφάλαιο, που πέρα της εκμετάλλευσης λαών και εργαζομένων που εφαρμόζει διαχρονικά ως σήμερα, δεν θα σταματήσει ποτέ να επεκτείνει αυτή την εκμετάλλευση. Από την άλλη δεν αθωώνουμε και δεν δίνουμε συγχωροχάρτι σε όσους ηγέτες των λαών, αντί να προωθούν την ειρηνική συνύπαρξη μεταξύ των χωρών υιοθετούν την ένταση και τη λογική της πολεμικής λύσης διαφορών ή της διατήρησης ενός status με το έτσι θέλω. Πρωταρχική ευθύνη σήμερα , έχει ο Πούτιν που ξεκίνησε τον πόλεμο, αλλά δεν είναι ανεύθυνοι ηγέτες όπως οι Μπάιντεν, Τζόνσον, κλπ που τον συντηρούν και τον ενισχύουν ενώ το παίζουν «αθώες περιστερές». Το μεγάλο κεφάλαιο υπηρετούν και αυτοί και μέχρις ότου το κεφάλαιο θα είναι κυρίαρχο ας μην περιμένουμε προκοπή.
Οι λαοί πρέπει να κατανοήσουν αυτή την αλήθεια- εδώ παίζει ρόλο η δράση των ηγεσιών της Αριστεράς- γιατί αλλιώτικα, το αποτέλεσμα θα είναι μονίμως αυτό που βλέπουμε και σήμερα, Δηλαδή εκμετάλλευση, φτώχεια και πόλεμο με αμέτρητα αθώα θύματα.
Όσον αφορά τη λήξη του πολέμου που δεν είναι πόλεμος Πούτιν- Ζελένσκι, αλλά ΗΠΑ(Μπάιντεν) και Ρωσίας (Πούτιν), πιστεύω και γω αυτό που έχει λεχθεί επανειλημμένα -δεν κομίζω γλαύκας εγώ- πως η λήξη του δεν θα γίνει εφόσον συζητήσεις γίνονται μόνο από αντιπροσωπείες της Ρωσίας και της Ουκρανίας αλλά αν καθίσουν στο ίδιο τραπέζι Πούτιν και Μπάιντεν.