Ο μεγάλος Αθηναίος νομοθέτης και φιλόσοφος Σόλων (630-560ΠΧ) έλεγε: “Οι νόμοι μοιάζουν με τον ιστό της αράχνης, αν πέσει πάνω του κάτι ελαφρύ και αδύναμο το συγκρατεί, αν όμως πρόκειται για κάτι μεγαλύτερο, σκίζει τον ιστό και φεύγει” εννοώντας την μεροληψία με την οποία και οι τότε δικαστές εφάρμοζαν τους νόμους.
Δυστυχώς το ίδιο, μετά από χιλιάδες χρόνια, συμβαίνει και τώρα στη χώρα μας. Παρά τα Συντάγματα και τις θεσμικές κατακτήσεις που ισχύουν, οι ισχυροί πάντα αντιμετωπίζονται ευνοϊκά από τα δικαστήρια, ενώ οι απλοί πολίτες με αυστηρότητα. Στη χώρα μας η ανεξαρτησία της δικαιοσύνης προβλέπεται από το Σύνταγμα (άρθρο 87 και επόμενα) που κατοχυρώνει την προσωπική και λειτουργική ανεξαρτησία των δικαστών (υπηρεσιακές μεταβολές από δικαστικά συμβούλια κ.α) Ο διορισμός όμως της ηγεσίας των δικαστηρίων (Άρειος Πάγος, ΣΤΕ, Ελεγκτικό Συνέδριο) γίνεται με απόφαση του υπουργικού συμβουλίου, είναι δηλαδή απολύτως ελεγχόμενες από την κυβέρνηση και μπορούν να επηρεάσουν, μέσω της υπηρεσιακής τους εξέλιξης, τους κατώτερους δικαστές. Επίσης, κατοχυρώνεται συνταγματικά (άρθρο 93 παράγραφος 4) η δυνατότητα των δικαστών να μην εφαρμόζουν αντισυνταγματικούς νόμους. Εντούτοις η πραγματικότητα διαψεύδει τις συνταγματικές επιταγές και αποδεικνύει ότι η δικαιοσύνη πολλές φορές είναι απολύτως μεροληπτική.
Συγκεκριμένα:
α) Τα μνημόνια, καταφανώς αντισυνταγματικά, που μείωσαν μισθούς συντάξεις, οδήγησαν στην πτώση του ΑΕΠ κατά 30%, κρίθηκαν συνταγματικά από τα ανώτερα δικαστήρια για λόγους τάχα δημοσίου συμφέροντος. Μάλιστα οι ίδιοι δικαστές που έκριναν συνταγματικές τις περικοπές των μισθών των υπολοίπων εργαζομένων, έκριναν αντισυνταγματικές τις περικοπές των δικών τους αποδοχών. Δύο μέτρα και δύο σταθμά! Επίσης δικαστές που πρωτοστάτησαν στην έκδοση τέτοιων αποφάσεων διορίστηκαν σε σημαντικές δημόσιες θέσεις μετά την αποχώρηση τους. Το κυριότερο παράδειγμα η Πρόεδρος της Δημοκρατίας.
β) Η αυθαιρεσία όμως αναδεικνύεται και από τις τρεις υποθέσεις που απασχολούν τελευταία την κοινή γνώμη και δημιουργούν γενικότερα ένα κλίμα σήψης και ατιμωρησίας.
Στην πυρκαγιά στο Μάτι (2018) 104 άνθρωποι κάηκαν και αυτό δεν οφείλεται στις κακές καιρικές συνθήκες (όπως ισχυρίζονται), αλλά κυρίως στην κακή διαχείριση της κρίσης και στην έλλειψη κάθε προετοιμασίας για την αντιμετώπιση τέτοιων φαινομένων. Οι ποινές που επιβλήθηκαν είναι προσβολή όχι μόνο στη μνήμη των νεκρών αλλά γενικότερα στην κοινωνία. Το γεγονός ότι ασκήθηκε έφεση δεν αλλάζει την ουσία (άλλωστε τα δικονομικά περιθώρια είναι πολύ περιορισμένα) και οφείλεται κυρίως στην προσπάθεια της ΝΔ να κερδίσει μικροκομματικά, με δεδομένο ότι συνέβη επί εποχής ΣΥΡΙΖΑ. Φυσικά η ΝΔ δεν δικαιούται να κάνει τον τιμητή, αφού από το 2019 μέχρι τώρα, κανένα μέτρο πρόληψης πυρκαγιών ή πλημμυρών δεν έχει ληφθεί (εκτός από το 112 που δεν υπήρχε τότε) και απόδειξη είναι οι τεράστιες περιβαλλοντικές καταστροφές που έχουν συμβεί. Μεγαλύτερη απόδειξη υποκρισίας όμως είναι ότι υπηρεσιακά στελέχη, υπεύθυνα τότε, προήχθησαν μετά από την ΝΔ (Κακολούρης, Πορτοζούδης), όπως επίσης είχε προαχθεί επί ΣΥΡΙΖΑ, ο καταδικασθείς Ματθαιόπουλος. Η πρόκληση όμως είναι ότι και αυτές οι ελαφρές τιμές, αφορούν μόνο υπηρεσιακά στελέχη και όχι πολιτικά πρόσωπα. Όλα τα αυτοδιοικητικά-πολιτικά στελέχη απαλλάχτηκαν.
γ) Η αποφυλάκιση του ναζιστή, υπεύθυνου για δολοφονίες Μιχαλολιάκου από το Συμβούλιο Πλημμελειοδικών Λαμίας, παρά την αρνητική εισαγγελική πρόταση, αποτελεί πρόκληση στα δημοκρατικά αισθήματα του λαού, με δεδομένο ότι η δίκη στο Εφετείο συνεχίζεται ακόμα! Η έφεση που ασκήθηκε κάτω από την πίεση της κοινής γνώμης, δεν αλλάζει την ουσία της μεροληπτικής μεταχείρισης των Χρυσαυγιτών. Άλλοι έχουν αποφυλακιστεί ήδη, ο Κασιδιάρης (που ήδη έχει υποβάλει αίτημα αποφυλάκισης) έκανε πολιτικές παρεμβάσεις μέσα από την φυλακή, ο δε Μιχαλολιάκος έμεινε ελάχιστα στη φυλακή, διότι από το 2022 ήταν σε Κέντρο Αποκατάστασης τάχα για λόγους υγείας! Χαριστική μεταχείριση του ναζιστή δολοφόνου, όταν το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων έχει εκδώσει κατά της χώρας μας 139 καταδικαστικές αποφάσεις για παραβίαση της Ευρωπαϊκής Νομοθεσίας όσον αφορά τις συνθήκες κράτησης άλλων κρατουμένων σε φυλακές και ΑΤ και η Ελλάδα έχει πληρώσει μόνο για το 2023 2.866.520 €.
δ) Η υπόθεση του εγκλήματος των Τεμπών κρίνει τον ανθρωπισμό μας και την λειτουργία της δημοκρατίας. Ακραία προσπάθεια συγκάλυψης, απόκρυψη στοιχείων, μπάζωμα, επίρριψη ευθυνών μόνο στους αποτεφρωμένους εργαζόμενους, απαλλαγή Καραμανλή και άλλων υψηλών προσώπων, προσβλητική αντιμετώπιση συγγενών (να πηγαίνετε στην εκκλησία τους είπε η διορισμένη από το υπουργικό συμβούλιο Γραμματέας του Αρείου Πάγου) και άλλα πολλά. Η αγωνιστικότητα όμως των συγγενών και η ενεργοποίηση της κοινωνίας (1.350.000 υπογραφές) κρατά το θέμα στην επικαιρότητα και δημιουργεί ελπίδες για τιμωρίες των ενόχων.
ε) Η ταξικότητα και η μεροληψία της δικαιοσύνης φαίνεται και από τις αποφάσεις για τις απεργίες. Όλες βγαίνουν παράνομες ή καταχρηστικές.
Γενικά οι εργαζόμενοι, τα λαϊκά στρώματα δεν έχουν δικαιώματα σύμφωνα με την κυβέρνηση που κατευθύνει και τις δικαστικές αποφάσεις. Δικαιώματα έχουν μόνο τα πολιτικά πρόσωπα ή οι οικονομικοί παράγοντες. Αυτοί δεν τιμωρούνται σχεδόν ποτέ.
Η λύση είναι οι απλοί πολίτες που αδικούνται να δώσουν την απάντηση με τους αγώνες τους και με την ψήφο τους στις επικείμενες εκλογές. Είναι η μόνη απάντηση που καταλαβαίνουν.
Η Δέσποινα Σπανού είναι πρώην αντιπρόεδρος της ΑΔΕΔΥ, στέλεχος της ΛΑΕ-Ανυπότακτη Αριστερά