Οι πυρκαγιές, οι συνέπειες στη ζωή των ανθρώπων και η κυβερνητική αναλγησία

Της Δέσποινας Σπανού*

Εδώ και πολλά χρόνια βιώνουμε την καταστροφή των δασικών και αγροτικών εκτάσεων στη χώρα μας.
Τα τελευταία 41 χρόνια, μέχρι το 2021, έχει καταστραφεί από τις δασικές πυρκαγιές έκταση 18.190.592 στρεμμάτων, που αντιστοιχεί στο 13,8% της έκτασης της Ελλάδας. Κάηκε δηλαδή έκταση ίση με τη συνολική έκταση της Πελοποννήσου και της Αττικής! Αν προσθέσουμε και το 1.000.000 στρέμματα που έχουν καεί στις φετινές πυρκαγιές, έχει καεί το 15% της συνολικής έκτασης της Ελλάδας και οι πυρκαγιές συνεχίζονται.
Φυσικά το φαινόμενο δεν αφορά μόνο την Ελλάδα. Καθημερινά πληροφορούμεθα για καταστροφικές πυρκαγιές σε όλα τα μέρη του πλανήτη. Εκατομμύρια στρέμματα έχουν καεί στις ΗΠΑ, εκατοντάδες χιλιάδες στη Βραζιλία, στη Σαρδηνία, στην Τουρκία και αλλού.
Η Ελληνική κυβέρνηση αποδίδει τις πυρκαγιές στην κλιματική αλλαγή. Η κλιματική αλλαγή όμως, η υπερθέρμανση του πλανήτη, δεν είναι μεταφυσικό φαινόμενο. Προκαλείται από τον τρόπο οργάνωσης της παραγωγής, από τις οικονομικές διαδικασίες, από την καταστροφή των δασών και γενικότερα από τις εγκληματικές νεοφιλελεύθερες πολιτικές που καταστρέφουν το περιβάλλον.
Η αποψίλωση των δασών επιδρά σημαντικά στην αύξηση του ποσοστού των αερίων του θερμοκηπίου, που εισέρχονται στην ατμόσφαιρα. Οι παρατεταμένοι καύσωνες είναι συνέπεια και της αποψίλωσης των δασών, δηλαδή αν εφέτος είχαμε θερμοκρασίες στη χώρα μας που έφτασαν επί ημέρες τους 47 βαθμούς, τον επόμενο χρόνο μετά τις φετινές πυρκαγιές, η θερμοκρασία μπορεί να φτάσει τους 50 βαθμούς!!
Επίσης, μια δασική πυρκαγιά έχει κι άλλες συνέπειες: σοβαρές άμεσες επιπτώσεις σε χερσαία ζώα, πουλιά και φυτά, σοβαρές ζημιές στο αγροτικό εισόδημα, σε ανθρώπινες περιουσίες και υποδομές και δυστυχώς, πολλές φορές, σε απώλεια ανθρώπινων ζωών.
Σε βάθος χρόνου μπορεί να οδηγήσει στην οριστική απώλεια βλάστησης, στη διάβρωση του εδάφους και γενικότερα στην ερήμωση μεγάλων περιοχών.
Μια δασική πυρκαγιά μπορεί επίσης να προκαλέσει βλάβη της υγείας μεγάλου μέρους του πληθυσμού. Η έκκληση του Αστεροσκοπείου Αθηνών, στους κατοίκους να παραμείνουν στο σπίτι τους με ερμητικά κλειστά παράθυρα και πόρτες, διότι επιβλαβή σωματίδια στην ατμόσφαιρα, λόγω των πυρκαγιών, μπορεί να προκαλέσουν ιδιαιτέρως σοβαρά προβλήματα στους ανθρώπους, είναι χαρακτηριστική και αποδεικνύει τη σοβαρότητα της κατάστασης.
Οι καταστροφικές συνέπειες όμως δεν επηρεάζουν ούτε τις κυβερνήσεις, ούτε τα μεγάλα συμφέροντα. Στη Βραζιλία, που καίγονται πάνω από δέκα χρόνια δάση του Αμαζονίου, συντελείται το μεγαλύτερο οικολογικό έγκλημα με δεδομένο ότι τα δάση εκεί, είναι ο μεγαλύτερος πνεύμονας οξυγόνου του πλανήτη.
Πίσω από την αποψίλωση των δασών υπάρχουν οι μεγάλες εταιρίες τροφίμων, οι οποίες στηρίζονται στο καταστροφικό τους έργο από τον Μπολσονάρο.
Στην Ελλάδα η εκμετάλλευση του δημόσιου χώρου είναι δυστυχώς η μόνη οικονομική δραστηριότητα, εις βάρους του περιβάλλοντος και της υγείας του λαού. Οι πυρκαγιές οφείλονται ή σε εμπρησμούς με στόχο την εκμετάλλευση του χώρου ή στην πλήρη αδιαφορία των κυβερνήσεων για την αντιπυρική θωράκιση και προστασία των δασών. Το γεγονός ότι οι πυρκαγιές ξέσπασαν σε συνθήκες άπνοιας και μέχρι σήμερα έχουν κάψει πάνω από 1.000.000 στρέμματα, αποδεικνύει εγκληματική αδιαφορία που αγγίζει τα όρια της συνειδητής επιλογής.
Πώς αλλιώς θα μπορούσαμε να χαρακτηρίσουμε το γεγονός ότι από τα 17,7 εκατομμύρια που είχαν ζητήσει τα δασαρχεία, δόθηκαν μόνο 1,7 για όλη την Ελλάδα. Πώς αλλιώς μπορούμε να χαρακτηρίσουμε το γεγονός ότι ενώ ξεσπούν πυρκαγιές κάθε χρόνο, δεν λαμβάνεται κανένα μέτρο προστασίας, και περιορίζονται τα κονδύλια για τη δασοπροστασία; Πέρσι είχαν διατεθεί 4,5 εκατομμύρια και φέτος 1,7.
Πώς αλλιώς μπορούμε να χαρακτηρίσουμε το γεγονός ότι, ενώ ο αρμόδιος υπουργός Χρυσοχοΐδης είχε δηλώσει λίγες μέρες πριν τις πυρκαγιές ότι είχαν ληφθεί όλα τα μέτρα δασοπροστασίας, στην πράξη αποδείχθηκε το αντίθετο; Οι κάτοικοι στην βόρεια Εύβοια κατήγγειλαν ότι έμειναν εντελώς αβοήθητοι.
Ερωτηματικά δημιουργεί και η πυρκαγιά στην Αττική: Βαρυμπόμπη και Τατόι. Το Τατόι και τα πρώην βασιλικά κτήματα λειτουργούν σαν μαγνήτης για την προσέλκυση «επενδύσεων», την εκμετάλλευση δηλαδή της ευρύτερης περιοχής Βαρυμπόμπης, Κρυονερίου.
Μάλιστα έχει ιδρυθεί Εταιρία Ειδικού Σκοπού, έχει συνταχθεί προϋπολογισμός που φτάνει τα 130 εκατομμύρια και το Υπουργείο Πολιτισμού έχει ζητήσει 49 εκατομμύρια από το Ταμείο Ανάκαμψης. Τα υπόλοιπα χρήματα θα αναζητηθούν σε συνεργασία Δημοσίου και Ιδιωτών. Ένα πρόβλημα υπήρχε μόνο, ότι μεγάλο τμήμα ήταν δασικό, ενώ η διαθέσιμη καθαρή γη ήταν ελάχιστη και με περιορισμό στις χρήσεις γης. Τώρα φαίνεται ότι τα προβλήματα εξαφανίστηκαν μαζί με τις δασικές εκτάσεις!!!
Το σίγουρο είναι ότι όλη η στάση της κυβέρνησης και η συνέντευξη της υπουργού Μενδώνη δημιουργεί εύλογα ερωτηματικά. Η υπουργός έσπευσε να δηλώσει ότι τα κτήρια του Τατοΐου δεν κατεστράφησαν, η «επένδυση» θα προχωρήσει αδιαφορώντας αν κατεστράφη η γύρω περιοχή μαζί με τη Βαρυμπόμπη.
Συνολικά οι επιλογές και προθέσεις της κυβέρνησης φάνηκαν καθαρά από τη συνέντευξη του πρωθυπουργού. Μία συνέντευξη που το στήσιμό της και οι περισσότερες ερωτήσεις που υποβλήθηκαν. είχαν σκοπό να «ξεπλύνουν» τις κυβερνητικές ευθύνες.
Ο πρωθυπουργός παρουσιάστηκε ως καλός διαχειριστής της κρίσης, δεν ανέλαβε ουσιαστικά καμία ευθύνη, δεν δεσμεύτηκε για αύξηση κονδυλίων και για προσλήψεις προσωπικού αλλά δήλωσε μόνο ότι η διαχείριση των δασών θα ανατεθεί σε ιδιώτες! Θεωρεί δηλαδή την καταστροφή ως μία ευκαιρία για να προωθήσει τις νεοφιλελεύθερες επιλογές του!
Από όλα αυτά αντιλαμβανόμαστε ότι οι κυβερνήσεις και ιδιαίτερα η Ν.Δ. με τις πράξεις και τις παραλείψεις τους οδηγούν στην αποψίλωση των δασών και την καταστροφή του περιβάλλοντος.
Το περιβάλλον όμως καταστρέφεται συνεχώς, οι συνθήκες ζωής δυσκολεύουν, ακόμα και η πανδημία που βιώνουμε είναι αποτέλεσμα της κλιματικής αλλαγής. Μόνη λύση είναι η συγκρότηση ενός μαζικού οικολογικού κινήματος, που θα συγκρουστεί με κυβερνήσεις και συμφέροντα και θα επιβάλει λύσεις.