Εργασιακό Νομοσχέδιο: Η συνολική διευθέτηση του χρόνου εργασίας τον κάνει πιο ελαστικό, πιο φτηνό πιο απάνθρωπο.

Η κυβέρνηση της ΝΔ τελικά – παρά τις σφοδρές και τεκμηριωμένες αντιδράσεις πολιτικών κοινωνικών και συνδικαλιστικών φορέων – κατέθεσε στη Βουλή νέο εργασιακό νομοσχέδιο για την ακύρωση στοιχειωδών εργασιακών δικαιωμάτων, που περισώθηκαν από τα μνημόνια, όπως το 8ωρο. Επίσης, για αλλαγή του νόμου 1264/1982, 39 χρόνια μετά τη θέσπισή του, για να περιορίσει το συνδικαλιστικό και απεργιακό δικαίωμα.
Θα αναφερθώ στην βασική διάταξή του κυβερνητικού νομοσχεδίου, με την οποία θεσπίζεται 10ωρη εργασία στον ιδιωτικό τομέα. Οι επιχειρήσεις θα μπορού6ν να επιβάλλουν, όποτε θέλουν, με ατομική σύμβαση εργασίας και όχι, πλέον, με συλλογική συμφωνία με την αρμόδια εργατική συνδικαλιστική οργάνωση, δύο επιπλέον ώρες ημερήσιας εργασίας, απλήρωτες, με αντίστοιχη διευθέτηση του χρόνου εργασίας (συμψηφισμό με άδειες, ρεπό, μειωμένο ωράριο) μέσα στο εξάμηνο. Οι επιτρεπόμενες υπερωρίες αυξάνονται σε 150 ετησίως και γίνονται φθηνότερες για τις επιχειρήσεις.
Η παράταση του ωραρίου κατά δύο ώρες ανατρέπει τη λογική του κατακτημένου από το 1920 8ωρου, αφού δίνεται η δυνατότητα στην επιχείρηση να το καταστρατηγεί. Ουσιαστικά, ακυρώνεται το 8ωρο και νομιμοποιείται το καθεστώς εργασιακής ζούγκλας στον ιδιωτικό τομέα.
Οι απλήρωτες ή οι φθηνότερες υπερωρίες μειώνουν σοβαρά το μηνιαίο διαθέσιμο εισόδημα των εργαζομένων, αφού είναι γνωστό ότι περισσότεροι από το 50% των εργαζόμενων της χώρας μας εργάζονται υπερωριακά, για να ενισχύσουν το ισχνό εισόδημά τους. Αντίθετα, οι βιομήχανοι θα επωφεληθούν, αφού θα μειώσουν τις δαπάνες τους κατά 15% ετησίως.
Δεν δημιουργούνται νέες θέσεις εργασίας σταθερής και πλήρους απασχόλησης και μάλιστα έχουμε και μείωση των θέσεων εργασίας των εποχιακά απασχολούμενων, που – κατά έγκυρες εκτιμήσεις – θα φτάσει τις 100.000.
Υπονομεύεται ο θεσμός των συλλογικών διαπραγματεύσεων και ανατρέπεται και καταργείται το περιεχόμενο των συλλογικών συμβάσεων εργασίας για το ωράριο κατά παράβαση των Διεθνών Συμβάσεων Εργασίας και του Ελληνικού Συντάγματος.
Ενισχύεται το διευθυντικό δικαίωμα και η αυθαιρεσία των επιχειρήσεων, που λόγω της ανυπαρξίας των δημόσιων ελεγκτικών μηχανισμών και με την απειλή των απολύσεων θα προβαίνουν μονομερώς στην πράξη και χωρίς, πλέον, την συμφωνία των καθ’ ύλη αρμόδιων συνδικάτων σε ανεξέλεγκτη κατάχρηση εφαρμογής αυτού του διευθετημένου ωραρίου. Οι εργαζόμενοι αφήνονται μόνοι και απροστάτευτοι απέναντι στην παντοδύναμη εργοδοσία
Διαταράσσεται η οικογενειακή, κοινωνική, επαγγελματική και πολιτιστική ζωή των εργαζομένων, που μετατρέπονται σε «ανθρώπινους διακόπτες, που τους ανοιγοκλείνει ο εργοδότης ανάλογα με τις ανάγκες της επιχείρησής του».
Η παρατεταμένη ημερήσια απασχόληση και η εντατικοποίηση της εργασίας που επιφέρει το 10ωρο αυξάνει το ενδεχόμενο εργατικών ατυχημάτων, ιδιαίτερα στη χώρα μας που έχει ειδικές κλιματολογικές συνθήκες με μεγάλη ζέστη το καλοκαίρι.
Περιορίζεται η δυνατότητα των μισθωτών να επιλέγουν οι ίδιοι την περίοδο των διακοπών τους και τον χρόνο των διαλειμμάτων κατά το ημερήσιο ωράριό τους, αφού αυτά τα δικαιώματά τους προσαρμόζονται μονομερώς στις ανάγκες της επιχείρησης.
Συμπερασματικά, λοιπόν, με τη συνολική διευθέτηση του χρόνου εργασίας μεταφέρεται εισόδημα από τους εργαζόμενους κατευθείαν στις επιχειρήσεις, αμφισβητείται η ημερήσια οχτάωρη απασχόληση, μπαίνει σε διακινδύνευση ο τρόπος ζωής της εργατικής οικογένειας που έχει θεμελιωθεί στο 8ωρο, αυξάνεται η ανεργία και ο κίνδυνος εργατικών ατυχημάτων, συρρικνώνεται ο ελεύθερος χρόνος των εργαζομένων και συνολικά ανατρέπεται η προσωπική, οικογενειακή και κοινωνική τους ζωή.
Δηλαδή, η κυβέρνηση αξιοποιεί για άλλη μία φορά την πανδημία ως ευκαιρία για επίθεση στα εργασιακά δικαιώματα, χαριστικές ρυθμίσεις σε μεγάλα ιδιωτικά συμφέροντα και ικανοποίηση διαχρονικών απαιτήσεων του ΣΕΒ για πλήρη εργοδοτική ασυδοσία κέρδους. Όταν όμως η αδικία γίνεται νόμος, η αντίσταση είναι καθήκον.
Η κυβέρνηση με αυτό το νομοσχέδιο επιδιώκει, όχι να προσαρμόσει, τις εργασιακές σχέσεις στις αλλαγές της τεχνολογικής βάσης της παραγωγής και των υπηρεσιών, όπως ισχυρίζεται, αλλά να νομιμοποιήσει την ασυδοσία του κέρδους.
Αντίθετα, οι ανατροπές, που φέρνει η αλματώδης ανάπτυξη των τεχνολογιών στην εργασία, θα πρέπει να είναι στην κατεύθυνση της δημοκρατικής επαναρύθμισής της, και δραστικής μείωσης του χρόνου εργασίας σε 35ωρο εβδομαδιαία με προοπτική το 6ωρο χωρίς μείωση των αποδοχών.

Δημήτρης Στρατούλης
πρώην αν. Υπουργός Εργασίας και Βουλευτής
στέλεχος ΛΑΙΚΗΣ ΕΝΟΤΗΤΑΣ