Συνέντευξη Δημήτρη Στρατούλη

στελέχους ΛΑΙΚΗΣ ΕΝΟΤΗΤΑΣ

π. Βουλευτή και Υπουργού

στη Ζωή Λιάκα

Όποιο κι αν είναι το ερώτημα, ο άνθρωπος είναι η απάντηση.

1. Πριν λίγους μήνες μοιραστήκατε μια προσωπική περιπέτεια υγείας με την κυκλοφορία από τις εκδόσεις ΤΟΠΟΣ του βιβλίου «Όταν γεννιέσαι τρεις φορές, δωρεά οργάνων – δώρο ζωής». Έχετε πει ότι θέλατε να χρησιμεύσετε ως ζωντανό παράδειγμα. Τι έχει αλλάξει από την ημέρα που το εκδώσατε; Υπάρχουν κάποια ενθαρρυντικά δείγματα, που αποτυπώνουν έστω μια μικρή αλλαγή;

Το βιβλίο και η προσπάθειά μου να διαδώσω μέσω αυτού την ιδέα της δωρεάς οργάνων, ως βασική προϋπόθεση – μαζί με τις αναγκαίες δημόσιες πολιτικές – για πραγματοποίηση μεταμοσχεύσεων, που βοηθούν βαριά ασθενείς να «ξαναγεννηθούν», είχε πολύ καλές βιβλιοκριτικές. Αγκαλιάστηκε από τους αναγνώστες με την ευρεία κυκλοφορία του και την ανάδειξή του από αυτούς μέσα στα τρία καλύτερα βιβλία της χρονιάς στο είδος του (μαρτυρίες, δοκίμια), σε πρόσφατο πανελλαδικό διαδικτυακό διαγωνισμό. Ταυτόχρονα, επιτελεί και το σκοπό της συγγραφής του, γιατί στις μέχρι τώρα δημόσιες παρουσιάσεις του, υπήρξε – παρά τις πρωτόγνωρες δυσκολίες της πανδημίας – πολύ μεγάλη συμμετοχή πολιτών, αρκετοί/ες από τους οποίους ενδιαφέρθηκαν και τελικά γράφτηκαν δωρητές οργάνων στη λίστα του Εθνικού Οργανισμού Μεταμοσχεύσεων. Συνεχίζουμε την προσπάθεια, γιατί το δικαιούνται όσοι/ες ασθενείς υποφέρουν, περιμένοντας με αγωνία κι ελπίδα αυτό το δώρο ζωής.

2. Βιώνουμε μια θολή, δυστοπική εποχή. Σε θεωρητικό επίπεδο όλοι έχουμε μετακινηθεί. Ποιες μπορεί να είναι οι αλλαγές που συντελέστηκαν σε ένα άνθρωπο, ο οποίος είχε βιώσει «τρεις γεννήσεις»;

Η πιο βαθειά συνειδητοποίηση ότι είμαστε περαστικοί σε αυτό τον κόσμο και ότι δίνουμε πραγματικό νόημα στη ζωή μας, όταν αγωνιζόμαστε συλλογικά να τον κάνουμε καλύτερο. Η δημιουργία εντονότερων αισθημάτων αγάπης, κατανόησης, αλληλεγγύης για τους συνανθρώπους, κυρίως, αυτούς που έχουν ανάγκη.

3. Επιτρέψετε την ερώτηση, διότι είμαι βεβαία ότι κατανοείτε την πρόθεσή μου: Η ασθένεια δίνει ένα «οικουμενικό» πρόσωπο σε έναν πολιτικό; Αισθανθήκατε ν’ αλλάζει η ματιά ανθρώπων που δεν βρίσκονταν πολιτικά – κομματικά αν θέλετε- στην ίδια πλευρά; (αν ναι, αυτό τι ακτινογραφεί;).

Με αντιμετωπίζουν με μεγαλύτερο σεβασμό και οι πιο σκληροί πολιτικοί μου αντίπαλοι, εκτός από τους πωρωμένους φασίστες. Αυτό το βιώνω πιο έντονα με τους απλούς ανθρώπους. Στο τέλος, όμως, της ημέρας όλοι/ες κρινόμαστε πολιτικά, με βάση την ιδεολογία, το πρόγραμμα και τα κοινωνικά συμφέροντα, που ο πολιτικός μας χώρος εκπροσωπεί.

1. Διάβασα στο βιβλίο σας « Από μια τυχαία εξέταση αίματος στα 39 μου χρόνια προέκυψε ότι και οι δύο νεφροί μου είχαν καταστραφεί από σπειραματονεφρίτιδα, ότι ήμουν στο τελικό στάδιο νεφρικής ανεπάρκειας και ότι κινδύνευε άμεσα η ζωή μου. Ένα πρώτο μήνυμα μου είχε δοθεί από τον οργανισμό μου στα 23 μου χρόνια, το 1981, όταν στο στρατό από αιματολογική εξέταση ρουτίνας πρόεκυψε ότι είχα μικροσκοπική αιματουρία. Μ’ έστειλαν, όμως, λόγω αριστερών φρονημάτων μου, να «γιατρευτώ» στα ελληνοτουρκικά σύνορα, στον Έβρο».  Σκεφτήκατε ποτέ ότι η περιπέτεια της υγείας σας θα μπορούσε να είχε εξελιχθεί διαφορετικά και ότι πληρώσατε – με ένα τρόπο – τον  αριστερά σας φρονήματα;

Επηρέασε, όχι όμως καθοριστικά, την υγεία μου, γιατί η πορεία της ήταν προδιαγραμμένη, αλλά και ως ασθενής διεκδικούσα – και μόνος μου και με άλλους – τουλάχιστον τα αυτονόητα.

5. Σ’ ένα απολογισμό θα λέγατε ότι δώσατε περισσότερα στην Αριστερά ή σας έδωσε;

Η Αριστερά μου έδωσε πιο πολλά, κυρίως, τις αξίες και αρχές του ανυποχώρητου αγώνα, της αλληλεγγύης, της αντίστασης, της αυτοθυσίας για μεγάλα ιδανικά και την ισχυρή πεποίθηση ότι ένας άλλος κόσμος κοινωνικής δικαιοσύνης, ελευθερίας δημοκρατίας και ισότητας είναι εφικτός. Αυτές οι αρχές με βοήθησαν ν’ αντιμετωπίσω πιο αποτελεσματικά και τα προβλήματα υγείας μου. Εξάλλου, παραιτούμενος από Υπουργός και Βουλευτής, για να μην ψηφίσω και εφαρμόσω μνημόνια, δεν κλείστηκα σπίτι μου, συμμετέχω ενεργά στους κοινωνικούς και πολιτικούς αγώνες.

6. Όταν γράφατε το βιβλίο ποια ήταν η πιο επώδυνη στιγμή; (γιατί;).

 Όταν έπρεπε να θυμηθώ τις πιο επώδυνες φάσεις της ασθένειάς μου, που είχα θάψει βαθειά στη μνήμη μου. Οι άνθρωποι, που ασθένησαν σοβαρά, δεν κρατούν στη μνήμη τους τον πόνο, αλλά τις ευτυχισμένες στιγμές, όταν βγαίνουν υγιείς από χειρουργεία ή Μονάδες Εντατικής Θεραπείας.

7. Η συγγραφή τόσο δύσκολων και τραυματικών βιωμάτων δημιουργεί την επιθυμία επαναξιολόγησης της ζωής μας, των σκέψεων και να θέλετε των πεποιθήσεων μας;

Ναι, σε βοηθά να αναστοχαστείς από πού έρχεσαι, που πηγαίνεις και για την ανεκτίμητη αξία της υγείας και της ανθρώπινης ζωής.

1. (Ίσως είναι προβλέψιμη η ερώτηση αλλά για μένα έχει σημασία). Η αναμέτρηση με το θάνατο (τρις) τι σας έχει διδάξει;

Ότι η αισιοδοξία, το πείσμα να γίνεις καλά, η επιμονή, υπομονή, αξιοπρέπεια και η αλληλεγγύη των άλλων είναι απαραίτητα εφόδια στις μάχες για την υγεία και τη ζωή σου. Ότι «όσο υπάρχει ζωή, υπάρχει ελπίδα» και ότι «όσο υπάρχει αγώνας, υπάρχει ζωή». Ότι, ακόμα κι αν είσαι στο τελικό στάδιο μίας αρρώστιας, δεν πρέπει να το βάζεις κάτω, αλλά να αγωνίζεσαι «να γυρίσεις το παιχνίδι». «Κι αν είναι ο λάκκος σου πολύ βαθύς, χρέος με τα χέρια σου να σηκωθείς» (Κ. Βάρναλης).

Ότι ένας ασθενής όσο θέληση και να έχει, δεν του φτάνει, εάν δεν έχει την αλληλεγγύη των άλλων. Στις μάχες για την υγεία μου τα κατάφερα, γιατί στηρίχτηκα στο «εμείς», στην αλληλεγγύη οικογένειας, φίλων, συντρόφων, γιατρών και νοσηλευτών. Η Δωρεά Οργάνων αποτελεί κορυφαία έκφραση εθελοντικής προσφοράς, κοινωνικής αλληλεγγύης, ανθρωπισμού, ανιδιοτέλειας. Μετατρέπει τον πόνο για την απώλεια αγαπημένου/ης μας σε ελπίδα και δώρο ζωής για συνανθρώπους μας.

9. Πως θα περιγράφατε τον Δημήτρη Στρατούλη μέχρι τα 39 του χρόνια και πως μετά (που διαγνώστηκε η ασθένειά σας).

Σταθερό στις απόψεις του, αλλά ΜΕΤΑ με περισσότερη αλληλεγγύη στους άλλους και μεγαλύτερο σεβασμό στις διαφορετικές απόψεις και πρακτικές, γιατί «όποιο κι αν είναι το ερώτημα, ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ είναι η απάντηση» (Αντρέ Μπρετόν).

10. Θα ήθελα να μου πείτε τις σκέψεις που κάνατε όταν μπαίνατε στο χειρουργείο και όταν βγαίνατε. Και τις δυο φορές.

Στα χειρουργεία έμπαινα με σιγουριά ότι θα πετύχουν. Επίσης, με τη σκέψη μου στα λόγια του Επίκουρου ότι «δεν πρέπει να φοβόμαστε το θάνατο. Όσο υπάρχουμε, αυτός δεν υπάρχει και, όταν έλθει, θα πάψουμε να υπάρχουμε. Εκείνο που φοβόμαστε είναι μήπως πονέσουμε, όμως, πόση είναι η χαρά μας, όταν ο πόνος χάνεται; ».

Από τα χειρουργεία έβγαινα με ευγνωμοσύνη γι’ αυτούς που μου δώρισαν όργανα και αποφασισμένος να τιμήσω το δώρο τους, συνδυάζοντας την συμμετοχή μου στους κοινωνικούς και πολιτικούς αγώνες με την αναγκαία προσοχή στην υγεία μου.

11. Αν το ξαναγράφατε τι θα συμπεριλαμβάνατε που το αφήσατε απ έξω;

 Τίποτε, τα έγραψα όλα, χωρίς να κρύψω οτιδήποτε.

12. Πολλοί μιλούν για ένα κύκλωμα γύρω από την δωρεά οργάνων στην Ελλάδα. (μου το ομολόγησε ο γιατρός κ. Ναούμ σε συνέντευξη) Εσείς ήρθατε αντιμέτωπος με αυτό;

Στην Ελλάδα υπάρχει πολύ αυστηρή νομοθεσία για την πάταξη του λαθρεμπορίου ανθρωπίνων οργάνων και, ευτυχώς, δεν υπάρχουν καταγγελίες για εμπόριο οργάνων.

Ο Εθνικός Οργανισμός Μεταμοσχεύσεων τηρεί Εθνικό Μητρώο (λίστα) υποψήφιων ληπτών, κατάλληλων για μεταμόσχευση. Η κατανομή των μοσχευμάτων από θανόντες δότες στους υποψήφιους λήπτες πραγματοποιείται με διαφάνεια και ίση μεταχείριση, με μοριοποιημένο σύστημα βαθμολόγησης, με βάση ιατρικά δεδομένα, την ιστοσυμβατότητα, το χρόνο αναμονής για μεταμόσχευση κλπ.

Οι οικογένειες, λοιπόν, μπορούν να δωρίζουν τα όργανα αποβιώσαντα δικού τους ανθρώπου, για να σώσουν συνανθρώπους τους, χωρίς να φοβούνται ότι θα γίνει αντικείμενο παράνομης εμπορίας.

Συνασθενείς μου, όμως, μου έχουν καταγγείλει ότι υπήρξαν θύματα διεθνών κυκλωμάτων, που τους υπόσχονταν παράνομη μεταμόσχευση σε άλλες χώρες.

13. Αισθανθήκατε την επιθυμία να μιλήσατε γι αυτό;

 Ναι. Στο βιβλίο αναφέρομαι αναλυτικά στην απάνθρωπη εμπορία οργάνων σε χώρες, όπου ο πόλεμος, ο εμφύλιος, η προσφυγιά και η φτώχια εκμηδενίζουν όχι μόνο την αξιοπρέπεια αλλά και το αγαθό της ζωής. Τα όργανα αυτά χρησιμοποιούνται για μεταμόσχευση από πολίτες πλούσιων χωρών, όπως οι ΗΠΑ, ο Καναδάς, η Αυστραλία κλπ.

Αυτή η σύγχρονη δουλεμπορία πρέπει να παταχτεί ως τμήμα του οργανωμένου εγκλήματος, με διεθνή συνεργασία μεταξύ των χωρών-δοτών ανθρωπίνων οργάνων, με πολυδιάστατη προσέγγιση (οικονομική – νομοθετική –  ποινική – κοινωνική), με οικονομική στήριξη τους, με σταμάτημα της λεηλασίας τους από πολυεθνικές και πλούσιες χώρες. Με ειρηνευτικές πρωτοβουλίες για να σταματήσουν οι πολεμικές συρράξεις και οι ιμπεριαλιστικές επεμβάσεις.

Όσον αφορά στο εμπόριο οργάνων προσφύγων και κυρίως ασυνόδευτων παιδιών – προσφύγων, όσοι/ες σεβόμαστε την ανθρώπινη ζωή και αξιοπρέπεια, πρέπει να κινητοποιηθούμε για την πάταξη αυτού του ειδεχθούς εγκλήματος.

14. Ποια ήταν η σωτηρία σας, αυτό που σας έδειχνε πάντα το φως; (εκτός από φίλους και οικογένεια;)

Εκτός από την αλληλεγγύη των άλλων, η εμπιστοσύνη μου στο δημόσιο σύστημα υγείας και στο προσωπικό του, η θέληση και το γινάτι να γίνω καλά και να δώσω τη μάχη με θάρρος, κουράγιο, αγωνιστικό φρόνημα κι ελπίδα. Τελικά, «με τι πέτρες, τι αίμα, τι σίδερο και τι φωτιά είμαστε καμωμένοι, ενώ φαινόμαστε από σκέτο σύννεφο» (Ο. Ελύτης).