Του Στέφανου Σαμοϊλη

Γίνεται μεγάλη συζήτηση για την εξόρυξη υδρογονανθράκων στο Ιόνιο πέλαγος.

Από πολλούς παρουσιάζεται ως η λύση του οικονομικού προβλήματος της χώρας.

Βέβαια είναι σε όλους γνωστό ότι παρά  τα μεγάλα αποθέματα υδρογονανθράκων στην γειτονική μας Αλβανία αλλά και την Ρουμανία το επίπεδο διαβίωσης είναι κατά  πολύ φτωχότερο και  οι χώρες αυτές παρουσιάζουν ασθενείς οικονομικές επιδόσεις συγκριτικά με την Ελλάδα.

Ο μύθος λοιπόν ότι με τις εξορύξεις στο Ιόνιο θα γίνουμε Σεΐχηδες καταρρέει.

Θεωρώ όμως ότι απουσιάζει για την περιοχή μας  μία εμπεριστατωμένη συζήτηση η οποία θα βασίζεται σε μελέτες και αναλύσεις  που θα καταδεικνύουν όλες τις παραμέτρους του προβλήματος.

Κατά την άποψή μας οι βασικοί παράμετροι που επηρεάζουν την εξόρυξη των υδρογονανθράκων στο Ιόνιο είναι οι παρακάτω:

• Γεωστρατηγική
• Οικονομία των νησιών και των θαλασσών
• Σεισμικότητα
• Περιβάλλον

Η σειρά δεν αφορά την βαρύτητα του κάθε παράγοντα, αλλά την προσπάθεια κατανόησης του ζητήματος των εξορύξεων.

1. Γεωστρατηγική

Οι τελευταίες εξελίξεις στην ΝΑ Μεσόγειο, έντονη επεμβατικότητα με ιμπεριαλιστικά χαρακτηριστικά θα έλεγα,  μιας ανερχόμενης περιφερειακής δύναμης,  με την ισχύ των κανονιοφόρων, της Τουρκίας, που με την υπογραφή και τον καθορισμό της ΑΟΖ Τουρκίας – Λιβύης, μας υποχρεώνουν να αναλογιστούμε και να μελετήσουμε  πως επηρεάζεται  το Ιόνιο πέλαγος και τα νησιά του Ιονίου.

• Γνωρίζουμε ότι στο Ιόνιο δεν έχει καθορισθεί ΑΟΖ με την Ιταλία και την Αλβανία.
• Γνωρίζουμε ότι στην Αυλώνα υπάρχει βάση Τουρκικών υποβρυχίων.
• Γνωρίζουμε ότι τουρκική φρεγάτα περιπολεί μία φορά το μήνα το Ιόνιο έως την βάση του Αυλώνα.
• Γνωρίζουμε ότι η Τουρκία ανεβάζει την στρατιωτική παρουσία της στην ΝΑ Μεσόγειο, υλοποιώντας στρατηγικό σχεδιασμό, που έχει βάθος δεκαετιών, προσπαθώντας να κατοχυρωθεί ως ανερχόμενη περιφερειακή δύναμη.

Είμαστε βέβαιοι ότι η εξόρυξη υδρογονανθράκων την συγκεκριμένη χρονική περίοδο δεν είναι τυχαία, αυτή έχει σχέση με την πτώχευση της χώρας αλλά και των στόχων της Ευρωπαϊκής Ένωσης για αλλαγή ενεργειακού μοντέλου και παρόχου ενέργειας καθώς και τον έλεγχο των ενεργειακών δρόμων.

Έχει σχέση και με την πίεση των ΗΠΑ προς την ΕΕ για αλλαγή παρόχου ενέργειας, όσον αφορά το ρόλο της  Ρωσίας  στο ενεργειακό σύστημα,  προσπαθώντας να κατοχυρώσουν  έτσι τα συμφέροντα των ΗΠΑ στον τομέα αυτόν που έχει καθοριστική σημασία στον οικονομικό και γεωστρατηγικό έλεγχο της ΕΕ, αλλά και τον «αγώνα» των ΗΠΑ για διατήρηση της ηγεμονίας στην Ευρώπη.

Έχει σχέση με την αλλαγή στην παγκόσμια κυριαρχία και τις γεωπολιτικές και οικονομικές αλλαγές  που συντελούνται σε  ολόκληρο τον κόσμο αλλά και στην Μεσόγειο, με αποτέλεσμα την δημιουργία νέων ισορροπιών και ανάδειξη νέων περιφερειακών δυνάμεων.

Έχει σχέση με το γεγονός ότι οι ΗΠΑ αδυνατούν να επιβάλουν την κυριαρχία τους ως η μοναδική παγκόσμια υπερδύναμη που έχει χάσει τα πρωτεία.

Μέσα σε αυτό το πλαίσιο παρατηρούμε-μελετούμε  και τις εξελίξεις στο Ιόνιο και θεωρούμε ότι οι εξορύξεις  δημιουργούν ανασφαλές περιβάλλον για την κοινωνία και την οικονομία  και μπορεί να είναι το λάδι που θα πέσει στην φωτιά της ΝΑ Μεσογείου.

2. Οικονομία των νησιών

Η οικονομία των νησιών κατ’ εξοχήν τουριστική δεν ευνοείται από το γεωστρατηγικό πλαίσιο –«παιχνίδι» που μόλις προσπαθήσαμε να περιγράψουμε, αντίθετα αυτό δημιουργεί ανασφάλεια και προβλήματα στον ιδιαίτερα ευαίσθητο τομέα του τουρισμού αλλά και της αλιείας.

 Εάν είχαμε ένα κράτος και μία τοπική αυτοδιοίκηση που να σέβεται τον εαυτό της θα έπρεπε να τολμήσουν την δημόσια παρουσίαση των στοιχείων από  την μελέτη αυτών των παραμέτρων.

Δεν το κάνουν διότι κατά την άποψη μας με  νούμερα θα καταγράφονταν οι αρνητικές έως επικίνδυνες επιπτώσεις των εξορύξεων υδρογονανθράκων στην οικονομία των νησιών του Ιονίου.

Τα τελευταία χρόνια, οι κυβερνήσεις αρκετών χωρών, όπως η Ιταλία, η Γαλλία, η Ισπανία και η Πορτογαλία έχουν λάβει τολμηρές πολιτικές και επενδυτικές αποφάσεις, προκειμένου να ακυρωθούν ή να απαγορευτούν οι δραστηριότητες έρευνας και παραγωγής πετρελαίου και φυσικού αερίου. Οι αποφάσεις αυτές λαμβάνονται με βάση, κατά κύριο λόγο, τις ανάγκες που επιτάσσει το γενικότερο κλίμα για την πραγματοποίηση επενδύσεων με στόχο ένα ενεργειακά καθαρό μέλλον που θα αποτελεί βασικό πυλώνα μιας αναπτυσσόμενης, βιώσιμης τουριστικής οικονομίας, αλλά και προστασίας της αλιείας.

3. Σεισμικότητα

Μετά τον καταστροφικό σεισμό που έγινε στο Δυρράχιο της Αλβανίας της 26/11/2019,  6,4 ρίχτερ έντασης, η απόσταση από Κέρκυρα είναι περίπου 160 χλμ,  με δεκάδες νεκρούς, εκατοντάδες τραυματίες και χιλιάδες άστεγους και μετά από τους  σεισμούς δυτικά της  Κρήτης ,στα Κύθηρα έντασης 5,7 ρίχτερ που έγινε την 27/11/2019, δεν είναι δυνατόν να μην μας προβληματίζει και να μη δημιουργεί ερωτηματικά:

• πως αυτοί οι σεισμοί συνδέονται με την έντονη σεισμικότητα του Ιόνιου, μην ξεχνάμε ότι το Ιόνιο είναι η περισσότερο σεισμογενής περιοχή της χώρας.
• Το ερώτημα που τίθεται είναι σε μίας τέτοιας έντασης σεισμό έξι και πλέον ρίχτερ θα αντέξουν οι πλατφόρμες και οι γεωτρήσεις που προγραμματίζονται να γίνουν στο Ιόνιο και μάλιστα σε ιδιαίτερα μεγάλα βάθη που η εμπειρία εξορύξεων είναι μικρή

Τα μεγάλα βάθη του Ιονίου (Ελληνική Τάφρος άνω των 3000 μ.) σε συνδυασμό με τη σεισμικότητα της περιοχής καθιστούν τις εξορύξεις ιδιαίτερα επικίνδυνες, με μεγάλο ρίσκο αστοχιών και ατυχημάτων.

Εδώ να θυμίσουμε, ότι οι γεωτρήσεις σε μεγάλα βάθη είναι πολύ πιο επικίνδυνες τόσο για τους ανθρώπους, όσο και για το περιβάλλον.

Όχι μόνο οι πιθανότητες ατυχημάτων αυξάνονται σημαντικά με το βάθος, αλλά μειώνονται κατακόρυφα και οι δυνατότητες έγκαιρης παρέμβασης για αποφυγή καταστροφικών πετρελαιοκηλίδων.

Η BP, για παράδειγμα, χρειάστηκε πέντε ολόκληρους μήνες για να σταματήσει τη διαρροή πετρελαίου από το πηγάδι Deepwater Horizon στον κόλπο του Μεξικού, που βρισκόταν στα 1.500 μέτρα βάθους. Αντιστοίχως, η Total χρειάστηκε σχεδόν δυο μήνες για να σταματήσει τη διαρροή υδρογονανθράκων από τη πλατφόρμα Elgin στη Βόρεια Θάλασσα.

Τα παραπάνω, σε συνδυασμό με το ότι οι κλάδοι του τουρισμού και της αλιείας παρέχουν κάθε χρόνο σχεδόν τα τρία τέταρτα του εισοδήματος της Περιφέρειας Ιονίων Νήσων, εντείνουν ακόμα περισσότερο τις ανησυχίες για  τις συνέπειες ενός ατυχήματος.

Διότι αντιλαμβανόμαστε ότι σε ένα τέτοιο ατύχημα η οικονομία των νησιών θα καταστραφεί. .

4. Περιβάλλον

Παραθέτω την ΕΚΚΛΗΣΗ για προστασία της Ελληνικής Τάφρου από τις εργασίες έρευνας και εξόρυξης υδρογονανθράκων που υποβλήθηκε στον τότε πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα.

Την οποία υπογράφουν 39 Οργανώσεις ελληνικές και ξένες και 61 Επιστήμονες Έλληνες και ξένοι.

Βεβαίως υπάρχει  πληθώρα αναλύσεων και στοιχείων που εάν κάποιος αναζητήσει μπορεί να ανακτήσει.

ΕΚΚΛΗΣΗ

«Τα τελευταία χρόνια, έχουν παραχωρηθεί σε πετρελαϊκές επιχειρήσεις δικαιώματα έρευνας και εξόρυξης υδρογονανθράκων στη θαλάσσια περιοχή του Ιονίου και του Κρητικού Πελάγους (έκτασης περίπου 56.000 τ.χλμ.). Η περιοχή αυτή εκτείνεται από τα βόρεια της Κέρκυρας έως και τη νότια Κρήτη και συμπίπτει σε μεγάλο μέρος με τη δυτική και νότια Ελληνική Τάφρο, η οποία αποτελεί οικότοπο παγκόσμιας οικολογικής σημασίας για τη θαλάσσια βιοποικιλότητα.

Η Ελληνική Τάφρος αποτελεί το κύριο ενδιαίτημα του υποπληθυσμού φυσητήρων (Physeter macrocephalus) της Μεσογείου που έχει αξιολογηθεί ως κινδυνεύον είδος. Εκτιμάται ότι σε ολόκληρη την ανατολική λεκάνη της Μεσογείου ζουν μόνο 250 άτομα και η Ελληνική Τάφρος αποτελεί τον μοναδικό γνωστό τόπο αναπαραγωγής τους. Η Ελληνική Τάφρος αποτελεί, επίσης, τη μεγαλύτερη από τις πέντε περιοχές υψηλής πληθυσμιακής πυκνότητας του ευάλωτου ζιφιού (Ziphius cavirostris) στη Μεσόγειο. Στην Ελληνική Τάφρο συναντώνται, επίσης, πτεροφάλαινες, ρινοδέλφινα, κοινά δελφίνια, σταχτοδέλφινα, ζωνοδέλφινα και στενόρυγχα δελφίνια, μεσογειακές φώκιες, αλλά και θαλάσσιες χελώνες. Τα είδη αυτά περιλαμβάνονται στο Παράρτημα ΙΙ του Πρωτοκόλλου της Σύμβασης της Βαρκελώνης για τις Ειδικές Ζώνες Διατήρησης και τη Βιοποικιλότητα στη Μεσόγειο, καθώς και στο Παράρτημα IV της Οδηγίας των Οικοτόπων 92/43/ΕΟΚ. Τα συμβαλλόμενα μέρη της Σύμβασης και τα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης απαιτείται να λαμβάνουν αυστηρά μέτρα, ώστε να διασφαλίζεται η αποτελεσματική προστασία αυτών των ειδών.

Επίσης, η τεράστια περιβαλλοντική σημασία της Ελληνικής Τάφρου έχει αναγνωριστεί από διεθνείς συμφωνίες, όπως η Συμφωνία για τη Διατήρηση των Κητωδών της Μαύρης Θάλασσας, της Μεσογείου και της Συγκείμενης Ζώνης του Ατλαντικού (ACCOBAMS). Σε αυτό το πλαίσιο, έχουν αναγνωριστεί δύο «Σημαντικές Περιοχές για τα Θαλάσσια Θηλαστικά» («Important Marine Mammal Area»), ενώ η ευρύτερη περιοχή της Ελληνικής Τάφρου έχει προταθεί να ανακηρυχθεί Θαλάσσια Προστατευόμενη Περιοχή. Ωστόσο, μόνο ένα μικρό τμήμα της περιοχής αυτής, κυρίως παράκτιο, έχει συμπεριληφθεί εντός του Δικτύου Natura 2000 έως σήμερα, όπου τα κητώδη όχι μόνο διαθέτουν περιορισμένη παρουσία, αλλά δεν είναι και επαρκώς προστατευμένα.

Παρά τη σημασία τους παγκοσμίως, τα κητώδη που βρίσκονται στην Ελληνική Τάφρο αντιμετωπίζουν ήδη μια σειρά από άμεσες και σοβαρές απειλές, όπως ο ανθρωπογενής θόρυβος, (σύμφωνα με μελέτες που έχουν διεξαχθεί στην περιοχή, έχει διαπιστωθεί ο θανατηφόρος αντίκτυπος που έχουν οι στρατιωτικές ασκήσεις με σόναρ στους ζιφιούς), οι συγκρούσεις με πλοία (που απειλούν σοβαρά την επιβίωση του πληθυσμού των φυσητήρων), η αλληλεπίδραση με την αλιεία, η ρύπανση από πλαστικό και η κλιματική αλλαγή. Με δεδομένες τις παραπάνω απειλές, οι εργασίες έρευνας και εξόρυξης πετρελαίου και φυσικού αερίου, ως μία ακόμη μεγάλη απειλή για τα θαλάσσια θηλαστικά της Ελληνικής Τάφρου, θα αποτελέσουν τη χαριστική βολή για την επιβίωσή τους.

Πληθώρα επιστημονικών στοιχείων καταδεικνύει ότι η εκμετάλλευση υδρογονανθράκων έχει καταστροφικές επιπτώσεις στα θαλάσσια θηλαστικά καθ’ όλη τη διάρκεια του κύκλου ζωής τους, αφού τα επηρεάζει αρνητικά με τους εξής τρόπους:

• Προκαλεί ακουστικά – ακόμα και θανατηφόρα – τραύματα στα θαλάσσια θηλαστικά από τον θόρυβο που δημιουργούν τα σεισμικά αεροβόλα κατά τη διάρκεια των δραστηριοτήτων έρευνας.
• Εκτοπίζει τα θαλάσσια θηλαστικά από το ενδιαίτημά τους, διαταράσσει τη συμπεριφορά τους και τους προκαλεί έντονο άγχος, λόγω αύξησης του θαλάσσιου θορύβου από τις δραστηριότητες έρευνας και εξόρυξης και της αυξημένης κίνησης των πλοίων.
• Αυξάνει την αέρια και θαλάσσια ρύπανση εξαιτίας των απορριπτόμενων λυμάτων, της αυξημένης κίνησης των πλοίων και της επιχειρησιακής και ατυχηματικής ρύπανσης.
• Δημιουργεί σημαντικό κίνδυνο συγκρούσεων των κητωδών με πλοία, λόγω αυξημένης κίνησης των πλοίων κατά τη διάρκεια κατασκευής των υποδομών εξόρυξης και της μεταφοράς πετρελαίου.
• Προκαλεί φυσική ζημιά στο βένθος και διαταράσσει τους πληθυσμούς θαλάσσιων θηλαστικών στις παράκτιες ή απομακρυσμένες θαλάσσιες περιοχές κατά τη φάση κατασκευής των λιμενικών εγκαταστάσεων, των εξεδρών και των αγωγών.

Τα τελευταία χρόνια, οι κυβερνήσεις αρκετών χωρών, όπως η Ιταλία, η Γαλλία, η Ισπανία και η Πορτογαλία έχουν λάβει τολμηρές πολιτικές και επενδυτικές αποφάσεις, προκειμένου να ακυρωθούν ή να απαγορευτούν οι δραστηριότητες έρευνας και παραγωγής πετρελαίου και φυσικού αερίου. Οι αποφάσεις αυτές λαμβάνονται με βάση, κατά κύριο λόγο, τις ανάγκες που επιτάσσει το γενικότερο κλίμα για την πραγματοποίηση επενδύσεων με στόχο ένα ενεργειακά καθαρό μέλλον που θα αποτελεί βασικό πυλώνα μιας αναπτυσσόμενης, βιώσιμης τουριστικής οικονομίας.

Στο πλαίσιο αυτό, σας καλούμε να επανεξετάσετε τα σχέδια της ελληνικής κυβέρνησης που αφορούν στην εξόρυξη πετρελαίου και φυσικού αερίου στην Ελληνική Τάφρο. Απευθύνουμε έκκληση προκειμένου να ληφθούν άμεσα οι αναγκαίες πρωτοβουλίες για την άμεση προστασία της Ελληνικής Τάφρου και να προχωρήσετε στην ακύρωση όλων των διαδικασιών αδειοδότησης για την πραγματοποίηση εργασιών έρευνας και εξόρυξης πετρελαίου και φυσικού αερίου, ενόψει της οριστικής απαγόρευσής τους στην Ελλάδα.»

——————————————————————————————————————

Μετά από όλα τα παραπάνω η άποψή μας είναι ότι η εξόρυξη υδρογονανθράκων είναι διαρκές πολλαπλό έγκλημα των κυβερνήσεων ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ και ΝΔ-ΠΑΣΟΚ

Αντιλαμβανόμαστε ότι το θέμα άπτεται πολλών παραγόντων που η μελέτη τους και η συλλογή τους είναι αναγκαία από την θέση της στήριξης των λαϊκών συμφερόντων που είναι άμεσα συνδεδεμένα με την προστασία του περιβάλλοντος.

Διότι τα λαϊκά συμφέροντα και το περιβάλλον δέχονται μία καθολική επίθεση από το σύστημα, που διαθέτει όλα τα μέσα και τους πόρους.

Η απάντηση πρέπει να είναι η καθολική συσπείρωση των λαϊκών δυνάμεων που θα αντιπαρατεθούν,  με γνώση, σχέδιο και στόχο την αποτροπή των εξορύξεων στο Ιόνιο.

Σε αυτόν τον αγώνα όλοι είναι απαραίτητοι και χρήσιμοι                                                          

Πρέπει  να προσπαθήσουμε στο άμεσο μέλλον να οργανώσουμε ανοικτές λαϊκές  συζητήσεις με προσκαλεσμένους ειδικούς  σε θέματα εξωτερικής πολιτικής και γεωστρατηγικής, αλλά και ειδικούς με γνώση της οικονομίας των νησιών μας, καθώς και ειδικούς γνώστες του περιβάλλοντος, προκειμένου να προσεγγίσουμε το θέμα καλύτερα ώστε η γνώση να γίνει παλλαϊκή, όρος απαραίτητος για την ενδυνάμωση του αγώνα κατά των εξορύξεων στο Ιόνιο.

Είναι απαράδεκτη η στάση της ΠΙΝ που επαναπαύεται εφαρμόζοντας ειλημμένες αποφάσεις για την εξόρυξη των υδρογονανθράκων στο Ιόνιο ταυτιζόμενη με την κυβέρνηση ξεχνώντας τον ρόλο που θα έπρεπε να έχει η τοπική αυτοδιοίκηση και τον οποίο έχει απολέσει, όπως άλλωστε έκανε και η προηγούμενη περιφερειακή αρχή.

ΟΧΙ ΣΤΙΣ ΕΞΟΡΥΞΕΙΣ ΥΔΡΟΓΟΝΑΝΘΡΑΚΩΝ ΣΤΟ ΙΟΝΙΟ ΕΙΝΑΙ ΔΙΑΡΚΕΣ ΠΟΛΛΑΠΛΟ ΕΓΚΛΗΜΑ ΤΩΝ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΩΝ ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ, ΝΔ-ΠΑΣΟΚ

Για το Ανυπότακτο Ιόνιο

*Ο Στέφανος Σαμοίλης είναι Περιφερειακός Σύμβουλος του “ΑΝΥΠΟΤΑΚΤΟ ΙΟΝΙΟ”

Πρώην Βουλευτής Κέρκυρας