της Δέσποινας Σπανού

Οι αγροτικές κινητοποιήσεις σε Ελλάδα και Ευρώπη, πρωτοφανείς σε μαζικότητα και δυναμική ανέδειξαν, εκτός του προβλήματος των αγροτών, την δυνατότητα ανάπτυξης κινήματος, που μπορεί να οδηγήσει τις κυβερνήσεις σε υποχωρήσεις και σε λήψη μέτρων.

Συγκεκριμένα:

▪️Η Κοινή Αγροτική Πολιτική παραμένει η μοναδική ευρωπαϊκή πολιτική που διαμορφώνεται και ασκείται από κοινού, αποτελεί δε ένα από τα βασικά χρηματοδοτικά εργαλεία και για την Ελλάδα, που η μισή σχεδόν έκταση της χώρας (45,5%) αποτελεί γεωργική γη, η οποία παράγει περίπου 70 κατηγορίες προϊόντων. Η ΚΑΠ μετά το 2013 απέκτησε μια δομή, που αποτελείται από δύο βασικούς πυλώνες στήριξης, οι οποίοι εξειδικεύονται σε τρεις κυρίους τομείς δράσεις. Ο πρώτος Πυλώνας περιλαμβάνει την άμεση στήριξη, δηλαδή τις λεγόμενες “αγροτικές επιδοτήσεις” προς τους αγρότες που δίνονται από το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Εγγυήσεων και ο δεύτερος Πυλώνας χρηματοδοτεί ιδιωτικές και δημόσιες επενδύσεις, με στόχο την βιωσιμότητα των αγροτικών περιοχών και την εφαρμογή πρακτικών φιλικών προς το περιβάλλον και χρηματοδοτείται από το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Αγροτικής Ανάπτυξης.
▪️Οι αγροτικές περιοχές στην Ε.Ε φιλοξενούν 137 εκατ. άτομα, δηλαδή περίπου 30% ολόκληρου του πληθυσμού της Ένωσης. Στην διάρκεια όμως των διαπραγματεύσεων εισήχθη ως προτεραιότητα η Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία δηλ, η στρατηγική της Ε.Ε προκειμένου να ανταποκριθεί στην συμφωνία του Παρισιού για το κλίμα. Ο συνολικός προϋπολογισμός της ΚΑΠ για ολόκληρη την προγραμματική περίοδο 2021-2027 ανέρχεται σε 387 δις €, η διοχέτευση των οποίων όμως θα γίνει με πολύ αυστηρές προϋποθέσεις, τις συνέπειες των οποίων θα πληρώσουν οι αγρότες. Το 40% του συνολικού προϋπολογισμού θα αφιερωθεί σε δράσεις για το κλίμα και προβλέπονται δεσμεύσεις για λιγότερα φυτοφάρμακα, για βιολογική καλλιέργεια στο ¼ της γης, καθώς και για την ενίσχυση της ποικιλομορφίας του τοπίου. Και εδώ αναδεικνύονται οι σκοπιμότητες και η υποκρισία των Βρυξελλών.
▪️Η νέα ΚΑΠ θέτει κανόνες με στόχο τον περιορισμό φυτοφαρμάκων, δεν ισχύουν όμως οι ίδιοι για τις εισαγωγές προϊόντων που δεν υπόκεινται σε περιορισμούς και φυσικά είναι πιο φτηνά. Αν ένας Ευρωπαίος αγρότης χρησιμοποιήσει απαγορευμένο φυτοφάρμακο αντιμετωπίζει 6 μήνες φυλάκιση, πρόστιμο 150.000€ και 10% του τζίρου. Οι ίδιες ποινές δεν ισχύουν για εισαγωγές αγροτικών προϊόντων από τις χώρες του Μαγκρέμπ, που χρησιμοποιούν ουσίες σαφώς καρκινογόνες όπως και για εισαγωγές από τον Καναδά, που χρησιμοποιούν φυτοφάρμακα, που η Πράσινη Συμφωνία απαγορεύει. Αυτό έχει σαν συνέπεια να μειώνεται η παραγωγή στην Ευρώπη και να αυξάνονται οι εισαγωγές. Π.χ οι εισαγωγές ντομάτας από το Μαρόκο αυξήθηκαν στην δεκαετία κατά 52% και μειώθηκε η παραγωγή ντομάτας στην Ευρώπη κατά 22%. Για τον λόγο αυτόν 50 εταιρείες αγροδιατροφής της Ισπανίας έχουν μεταφερθεί στο Μαρόκο και από εκεί εξάγουν στην Ευρώπη πιο φτηνά προϊόντα, αυξάνοντας τα κέρδη τους και παραμερίζοντας τους περιορισμούς της Πράσινης Συμφωνίας, εις βάρος βέβαια των Ευρωπαίων αγροτών.
▪️Τεράστιο πρόβλημα που αποδεικνύει τις σκοπιμότητες της Ε.Ε είναι οι εισαγωγές από την Ουκρανία. Η Ε.Ε για να στηρίξει την Ουκρανία στο Ρωσοουκρανικό πόλεμο έχει αναστείλει τους τελωνειακούς δασμούς στα Ουκρανικά προϊόντα από τον Μάϊο του 2022 μέχρι τον Ιούνιο του 2024, με αποτέλεσμα το ποσοστό της εισαγωγής γεωργικών προϊόντων από την Ουκρανία, τα οποία έχουν περιβαλλοντικά και παραγωγικά πρότυπα κάτω από τους Ευρωπαϊκούς κανόνες, να έχει αυξηθεί κατά 25%, από 12δις σε 15δις!
Ουσιαστικά με αυτόν τον τρόπο η Ε.Ε χρηματοδοτεί την συνέχιση του πολέμου (εκτός από τα 50δις που ήδη έχει εγκρίνει) εναντίον της Ρωσίας, εις βάρος βέβαια των Ευρωπαίων αγροτών, οι οποίοι πληρώνουν τις συνέπειες και την αύξηση του αγροτικού κόστους παραγωγής κατά 40%, που οφείλεται και στις κυρώσεις κατά της Ρωσίας, οι οποίες έφεραν αυξήσεις στα καύσιμα 68%, στα λιπάσματα 74%, στην ενέργεια 53,8%!
Είναι προκλητικές σίγουρα οι παραινέσεις της επικεφαλής του ΔΝΤ Γκεοργκίεβα προς τις κυβερνήσεις να μην υποχωρήσουν στα αιτήματα των αγροτών λόγω περιορισμένων δημοσιονομικών περιθωρίων , όταν εγκρίνουν με ευκολία ενισχύσεις δισεκατομμυρίων προς τον Ζελένσκι για να συνεχίσει τον πόλεμο!
‼️Οι αγροτικές κινητοποιήσεις ανάγκασαν την πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να ζητήσει την απόσυρση του νομοσχεδίου για μείωση της χρήσης φυτοφαρμάκων κατά 40% έως το 2030 σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση, πιεζόμενη προφανώς και από τις επικείμενες ευρωεκλογές και τον φόβο της ακροδεξιάς, που εκμεταλλεύεται τις κινητοποιήσεις.
Οι αγρότες σε όλη την Ευρώπη διεκδικούν μείωση στην τιμή του ρεύματος, επιδότηση σε εφόδια και ζωοτροφές, μείωση της φορολογίας, μη εφαρμογή και επαναδιαπραγμάτευση της νέας ΚΑΠ. Πολλές κυβερνήσεις προσπαθούν να κάνουν κάποιες υποχωρήσεις (π.χ Γαλλία). Το πρόβλημα όμως παραμένει και αν ακόμη υπάρξει κάποιος συμβιβασμός, ο πόλεμος θα συνεχιστεί στο μέλλον.
Στην Ελλάδα τα πράγματα είναι χειρότερα λόγω και των πρόσφατων καταστροφών (πλημμύρες, πυρκαγιές) που άφησαν αγρότες χωρίς γη και χωρίς μηχανήματα. Διεκδικούν αποζημιώσεις στο 100%, αναπλήρωση χαμένου εισοδήματος από τα προϊόντα, μη εφαρμογή και επαναδιαπραγμάτευση της νέας ΚΑΠ, έργα υποδομής για την αντιπλημμυρική θωράκιση της χώρας, μείωση του κόστους παραγωγής με μείωση της φορολογίας στο πετρέλαιο και στο ηλεκτρικό ρεύμα, επιδότηση εφοδίων και ζωοτροφών, κατάργηση του ΦΠΑ.
Η κυβέρνηση δίνει ψίχουλα. Αν δεν παρθούν ουσιαστικά μέτρα υποδομών και ενίσχυση του εισοδήματος τους, πολλοί αγρότες θα χρειαστεί να αφήσουν την γη τους, που θα την πάρουν κοψοχρονιάς κάποια Funds, εις βάρος όχι μόνο των αγροτών αλλά συνολικά εις βάρος της χώρας και του λαού, που θα αντιμετωπίσει και διατροφικά προβλήματα. Η λογική εξήγηση είναι ότι η κυβέρνηση ή επιδιώκει ή αποδέχεται ένα τέτοιο ενδεχόμενο.
Το θέμα είναι πως θα το αντιμετωπίσουν όχι μόνο οι αγρότες αλλά ολόκληρος ο λαός.
Ο πόλεμος τώρα αρχίζει και θα είναι μακρύς.

Η Δέσποινα Σπανού είναι πρώην Αντιπρόεδρος της ΑΔΕΔΥ, στέλεχος της ΛΑΕ-ΑΑ.