Της Δέσποινας Σπανού*

Σίγουρα η κυβέρνηση Μητσοτάκη προσπαθεί να προχωρήσει νεοφιλελεύθερες μεταρρυθμίσεις, που δεν προχώρησαν προηγούμενες κυβερνήσεις. Στηριζόμενη στα συστημικά ΜΜΕ, στα οποία η πλειοψηφία των δημοσιογράφων λειτουργούν ως προπαγανδιστές της κυβέρνησης και εκμεταλλευόμενη την απουσία αντιπολίτευσης, προωθεί αντεργατικά μέτρα, ιδιωτικοποιήσεις, στηρίζει τις μεγάλες επιχειρήσεις, που λεηλατούν το εισόδημα του λαού, μέσω της ακρίβειας κ‘ά .
Τώρα επιχειρεί να κατοχυρώσει νομοθετικά την ίδρυση και λειτουργία ιδιωτικών πανεπιστημίων, παρά την σαφή συνταγματική απαγόρευση και παρά τις αντιδράσεις ολόκληρης της εκπαιδευτικής κοινότητας.
Οι προσπάθειες αναθεώρησης του άρθρου 16 του Συντάγματος, που προβλέπει ότι «όλοι οι Έλληνες έχουν δικαίωμα δωρεάν παιδείας σε όλες τις βαθμίδες της», έχουν γίνει και από άλλες κυβερνήσεις και κυρίως από την κυβέρνηση του Κ. Καραμανλή (πριν από 17 χρόνια), που βρήκε όμως απέναντί της ένα πρωτοφανές, πανεκπαιδευτικό και κοινωνικό κίνημα, το οποίο απέτρεψε τις όποιες μεθοδεύσεις της αναδεικνύοντας παράλληλα σημαντικά στοιχεία ευαισθητοποίησης της κοινωνίας, αλληλεγγύης, συλλογικής δράσης, συμπόρευσης εργατικού και εκπαιδευτικού κινήματος. Σήμερα, επειδή οι κοινωνικές συνθήκες είναι διαφορετικές, η κυβέρνηση Μητσοτάκη επιχειρεί να υλοποιήσει αυτόν τον στόχο χρησιμοποιώντας μεθόδους Γκαίμπελς και Μακιαβέλι μαζί. Δηλαδή Γκαίμπελς (λέμε ψέματα συνεχώς και λέγε-λέγε όλο και κάτι μένει) και Μακιαβέλι (όλα τα χτυπήματα για να ζαλιστεί ο αντίπαλος), ώστε ζαλισμένος ο λαός από τα συνεχή χτυπήματα και την προπαγάνδα να αποδεχθεί τα πάντα. Στη συγκεκριμένη περίπτωση η κυβέρνηση βομβαρδίζει με ψέματα όπως:

• Παρακάμπτει το άρθρο 16 δια της ερμηνείας του, ισχυριζόμενη ότι το άρθρο απαγορεύει τις αμιγώς ιδιωτικές πρωτοβουλίες, δεν απαγορεύει την εγκατάσταση παραρτημάτων ξένων πανεπιστημίων στην Ελλάδα. Απολύτως ψευδές, διότι σύμφωνα με το Σύνταγμα (η ανώτατη εκπαίδευση παρέχεται αποκλειστικά από ιδρύματα, που αποτελούν νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου, υπό την εποπτεία του κράτους).
• Σε αντιπαράθεση με το άρθρο 16, η κυβέρνηση επικαλείται το άρθρο 28 του Συντάγματος, δηλαδή το ενωσιακό-διεθνές δίκαιο που λέει, ότι οι διεθνείς συμβάσεις, όταν επικυρώνονται αποτελούν κομμάτι του ελληνικού δικαίου και υπερισχύουν από κάθε άλλη αντίθετη διάταξη νόμου. Η επίκληση αυτή είναι ψευδής διότι
  α) Το ενωσιακό ή διεθνές δίκαιο δεν επιβάλλει συγκεκριμένο εκπαιδευτικό σύστημα για κάθε χώρα (δεν θα μπορούσε άλλωστε).
  β) Το άρθρο 28 αναφέρεται σε νόμο, επί του οποίου υπερισχύει το διεθνές δίκαιο, όχι στο Σύνταγμα, που είναι ο κεφαλαιώδης νόμος της χώρας, η παραβίασή του αποτελεί δημοκρατική εκτροπή και οι πολίτες οφείλουν να το υπερασπίζονται (άρθρο 120 Συντάγματος). Σε δημοκρατική εκτροπή προβαίνει η Νέα Δημοκρατία παραβιάζοντάς το.
• Χρησιμοποιεί το επιχείρημα ότι έτσι θα μπορούν να σπουδάσουν νέοι, που δεν μπήκαν στα δημόσια πανεπιστήμια και δεν θα φεύγουν στο εξωτερικό. Ψέματα. Η κυβέρνηση ουδόλως ενδιαφέρεται για την πανεπιστημιακή μόρφωση των νέων, απόδειξη ότι μόνο από την εφαρμογή της Ελάχιστης Βάσης Εισαγωγής απέκλεισε από τα πανεπιστήμια 38.000 νέους, η πλειοψηφία των οποίων είχαν πετύχει υψηλό βαθμό μορίων και ήταν απόλυτα ικανοί να σπουδάσουν.
• Ισχυρίζεται ότι ενισχύει τα δημόσια πανεπιστήμια με πρόσθετη χρηματοδότηση, με κονδύλια που φτάνουν το 1 δις. Ψέματα, διότι οι πραγματικές ανάγκες των πανεπιστημίων δεν καλύπτονται. 1 στις 4 θέσεις διδακτικού ερευνητικού προσωπικού (ΔΕΠ πλην Ιατρικής) δεν αναπληρώνεται για το 2024. Η χρηματοδότηση έχει μειωθεί την τελευταία δεκαπενταετία, από 380 εκατ το 2009 σε 127 εκατ φέτος. Το 2020 η αναλογία προπτυχιακών φοιτητών ανά μέλος ΔΕΠ ήταν 47 φοιτητές στην Ελλάδα, όταν ο ευρωπαϊκός μέσος όρος ήταν 13! Η Ελλάδα έχει μακράν την χαμηλότερη δημόσια χρηματοδότηση της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης! Σύμφωνα με τα στοιχεία της Eurostat του 2019 δαπανά 2360€ ανά φοιτητή, όταν ο ευρωπαϊκός μέσος όρος είναι 11700€. Ενδεικτικά η Κύπρος δαπανά 14500€, το Βέλγιο 18000€ και η Ιρλανδία 19000€!
• Ισχυρίζεται ότι η λειτουργία ιδιωτικών πανεπιστημίων θα αναπτύξει τον ανταγωνισμό και θα αναβαθμίσει και τα δημόσια πανεπιστήμια. Ψέματα. Αντιθέτως θα υποβαθμιστούν περισσότερο τα δημόσια για να αυξήσουν την πελατεία τους τα ιδιωτικά. Άλλωστε αυτό αποδεικνύεται και από την υγεία. Διαλύουν τα δημόσια νοσοκομεία για να προσελκύσουν πελάτες τα ιδιωτικά.
• Ισχυρίζεται ότι με τη λειτουργία των ιδιωτικών πανεπιστημίων θα δημιουργηθούν θέσεις για νέους επιστήμονες, που θα επιστρέψουν από το εξωτερικό. Ψέματα. Δεν ανοίγουν θέσεις εργασίας στα δημόσια ιδρύματα, οι συμβασιούχοι εργάζονται με άθλιες συνθήκες και μισθούς και το ίδιο συμβαίνει και στα ιδιωτικά κολέγια.
• Ισχυρίζεται ότι τα πανεπιστήμια που θα έρθουν θα είναι υψηλού επιπέδου και κύρους και θα προσελκύσουν φοιτητές από το εξωτερικό για να φοιτήσουν συμβάλλοντας έτσι στην εθνική οικονομία. Ψέματα. Όπως και σε άλλες χώρες υπάρχουν άθλια ιδιωτικά πανεπιστήμια έτσι θα γίνει και στην Ελλάδα. Ο Μητσοτάκης με την ιδιωτικοποίηση θέλει να εξυπηρετήσει φίλους του, που επενδύουν στον τομέα της εκπαίδευσης και να ανατρέψει το Σύνταγμα. Δεν τον ενδιαφέρει η ποιότητα.
  Γενικά η κυβέρνηση επιδιώκει την αύξηση των κερδών επιχειρηματικών ομίλων της εκπαίδευσης και την ενίσχυση των ταξικών ανισοτήτων στην παιδεία.
  Τα παιδιά της εργατικής τάξης, σύμφωνα με τον Μητσοτάκη, δεν πρέπει να σπουδάζουν. Τα πτυχία είναι για όσους έχουν χρήματα.
  Η μάχη λοιπόν κατά των ιδιωτικών πανεπιστημίων μας αφορά όλους. Είναι μάχη για την υπεράσπιση του Συντάγματος, για την κατοχύρωση και αναβάθμιση της Δημόσιας Παιδείας για το μέλλον της νέας γενιάς.

*Η Δέσποινα Σπανού είναι πρώην αντιπρόεδρος της ΑΔΕΔΥ, στέλεχος της ΛΑΕ-ΑΑ