Με αφορμή τη σημερινή 8^η επέτειος του Δημοψηφίσματος του ιστορικού ΟΧΙ με 61% στην εκβιαστική πρόταση Γιουνγκερ ξεκίνησαν και πάλι για όγδοη χρονιά  οι δημόσιες δηλώσεις,  αναρτήσεις ,αναλύσεις και αξιολογήσεις με έντονο το προσωπικό συναισθηματικό στοιχείο αυτού του ιστορικού πολιτικού γεγονότος της νεότερης ιστορίας της Ελλάδας .

Σε μεγάλο βαθμό δικαιολογημένα για πολλούς/ές που συμμετείχαν στη διαμόρφωση αυτού του 61% και των γεγονότων που προηγήθηκαν και ακολούθησαν.

Για τον γράφων ( το έχει δημόσια γράψει εδώ και χρόνια) το ΟΧΙ πέθανε με τα αποτελέσματα των εκλογών του Σεπτεμβρίου του 2015 , δηλώνοντας μάλιστα ότι, «είναι καιρός πλέον να θάψουμε τον νεκρό». Το τιμούμε, το αξιολογούμε, ατομικά και συλλογικά, κρίνουμε ατομικές και συλλογικές στάσεις, δεν ξεχνάμε, αλλά προχωράμε μπροστά. Πρέπει να προχωρήσουμε μπροστά.

Δυστυχώς πολιτικά ,ατομικά και συλλογικά , στον έναν η τον άλλον βαθμό, με τον έναν η τον άλλον τρόπο, αυτό δεν έγινε. Και συνεχίστηκε να περιφέρεται  το πτώμα του ΟΧΙ αρνούμενοι , ατομικά και συλλογικά, να το θάψουν. Και αν το 2015 είχε νόημα , το 2019 και πολύ περισσότερο το 2023 μάλλον κακό κάνει και στην μνήμη του Δημοψηφίσματος και κυρίως στην ερμηνεία και την κατανόηση της κοινωνικής και πολιτικής πραγματικότητας του 2023 (που είναι ΚΑΙ αποτέλεσμα του Δημοψηφίσματος και της διαχείρισης του). Τα εκλογικά αποτελέσματα του 2015, 2019, 2023 δυστυχώς επιβεβαιώνουν και το παραπάνω.

Στην ψυχολογία υπάρχουν τα λεγόμενα 5 στάδια του Πένθους. Σχηματικά και σε τίτλους μπορούμε να πούμε ότι είναι το Σοκ/’Αρνηση, ο Θυμός, η Διαπραγμάτευση, η Κατάθλιψη και τέλος η Αποδοχή/Προχωράμε μπροστά.

Και αν στο χώρο του ιδιωτικού είναι αυτά τα στάδια (που δεν είναι απαραίτητο να τα περάσει κάποιος όλα η στην ίδια ένταση και με την ίδια σειρά) στο χώρο του δημοσίου και της πολιτικής σε κάθε ένα από αυτά μπορούμε να βάλουμε τον όρο Πολιτική/ό μπροστά και μας εξηγεί την στάση και το στάδιο που βρίσκεται κάποιος/α/ο  ατομικά η συλλογικά

Είναι καιρός πλέον (και μάλλον υπάρχει μεγάλη καθυστέρηση) από το πολιτικό Σοκ για  τον θάνατο του Δημοψηφίσματος, από τον πολιτικό θυμό για τους ενόχους, από την πολιτική διαπραγμάτευση του τι θα μπορούσε να γίνει , ποιες οι προσωπικές ευθύνες και ενοχές των πενθούντων, από  τη πολιτική κατάθλιψη της συναισθηματικής κατανόησης και αποδοχής του μοιραίου και του μη αναστρέψιμου που μπορεί να οδηγήσει στη παραίτηση, τη  παθητικότητα και μοιρολατρία, να μπούμε στο στάδιο της πολιτικής αποδοχής, δηλαδή της κατανόησης της πραγματικότητας, την διατήρηση της μνήμης, όχι όμως ως παραλυτική κατάσταση και φυσικά με το κλείσιμο παλιών λογαριασμών. Και όλο αυτό ως αφετηρία του να χαραχτεί ένα Κοινό Προχωράμε Μπροστά ( που είναι και το ζητούμενο).

Αν δεν γίνει αυτό, πολύ φοβάμαι ότι, καθένας ανάλογα με το στάδιο που βρίσκεται θα ερμηνεύει και διαφορετικά την πραγματικότητα και  συλλογικά μπορεί να καταντήσει να είναι το μοναδικό κοινό σημείο αναφοράς των πενθούντων όταν φτάσουν στο στάδιο (θέλοντας και μη) της Αποδοχής και να απαντήσουν στο (Πως) Προχωράμε Μπροστά.

Αν δεν  θέλουμε την  παραπάνω κατάληξη, ας τιμήσουμε το Όχι όπως του αξίζει. Ως μια κορυφαία στιγμή  συμπύκνωσης της ταξικής πάλης στην Ελλάδα, περήφανοι και τυχεροί  που συμμετείχαμε σε αυτήν, σταματώντας το ετήσιο μνημόσυνο.

Από τα παραπάνω είναι νομίζω φανερό ότι  τα 5 στάδια του Πένθους έχουν εφαρμογή και στις εκλογικές ήττες , άρα επιβάλλεται άμεσα η (διπλή)Αποδοχή του θανάτου του Δημοψηφίσματος και της εκλογικής ήττας και να ανοίξει η συζήτηση για την αναζήτηση του (πως) προχωράμε μπροστά.

Άλλωστε 8 χρόνια συνεχόμενα πένθη είναι πολλά.

Νίκος Βρυώνης

Μέλος του Π.Σ. ΛΑΕ-ΑΑ