Ήταν μια όμορφη βραδιά, ζεστός κόσμος, πολλοί νέοι. Πρώτη σειρά η σαν από άλλες εποχές σεβαστική φιγούρα του Ψαραντώνη, στην τιμητική τελευταία θέση του Ψηφοδέλτιου Επικρατείας.
Μίλησαν ο επικεφαλής του Ψηφοδέλτιου στο Ηράκλειο Μάριος Διονέλλης, η Νάντια Βαλαβάνη, ο επικεφαλής του Ψηφοδέλτιου στον Βόρειο Τομέα της Αθήνας Κλέωνας Γρηγοριάδης και, ως κεντρικός ομιλητής, ο Γιάνης Βαρουφάκης.
Ακολουθεί η ομιλία της Νάντιας Βαλαβάνη
ΟΜΙΛΙΑ ΤΗΣ ΝΑΝΤΙΑΣ ΒΑΛΑΒΑΝΗ ΣΤΗΝ ΠΡΟΕΚΛΟΓΙΚΗ ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΗ ΤΟΥ ΜΕΡΑ25-ΣΥΜΜΑΧΙΑ ΓΙΑ ΤΗ ΡΗΞΗ ΣΤΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟ ΚΡΗΤΗΣ
Είναι μεγάλη τιμή για μένα να βρίσκομαι σήμερα μπροστά σας εδώ στο Ηράκλειο, φίλες και φίλοι!
Γιατί για το Ηράκλειο η 25η Ιουνίου είναι μια δεύτερη ιστορική ευκαιρία.
Για την πρώτη είχε δίκιο η κ. Μπακογιάννη: Από το σχίσμα του 1916, που δημιούργησε πανελλαδικά τον λεγόμενο «διχασμό», που εξελίχθηκε ωστόσο στη δικομματική εναλλαγή στο πλαίσιο του συστήματος, το Ηράκλειο στάθηκε ο μοναδικός νομός, όπου η Δεξιά δεν βρέθηκε ποτέ πρώτη δύναμη. Μέχρι τις εκλογές της 21ης Μαίου.
Βεβαίως, το πρόβλημα όσων έχουν αίσθηση των αναγκών της πραγματικότητας δεν είναι ένας ΣΥΡΙΖΑ που ψήφισε όντως τα μισά νομοσχέδια της ΝΔ ή ένα ΠΑΣΟΚ που ψήφισε το 70%, να πάρει πίσω το πάνω χέρι στο νομό. Ζητούμενο είναι η Δεξιά να χάσει τόσο πανηγυρικά τη μοναδική πρωτιά της στο Ηράκλειο, ώστε αυτό να έχει αντίχτυπο στην εξάλειψη της αυτοδυναμίας της.
Με άλλα λόγια, καλούμαστε το ψηφοδέλτιο του ΜΕΡΑ25-Συμμαχία για τη Ρήξη να εκπληρώσει με ένα ιδιαίτερα ενισχυμένο αποτέλεσμα στο Ηράκλειο το καθήκον μας απέναντι σε ολόκληρη τη χώρα: Να πιάσουμε τη δύσκολη, αλλά όχι αδύνατη νόρμα για μια οκτακομματική Βουλή.
Πράγμα που θα μας ξαναδώσει την κοινοβουλευτική μας φωνή κάνοντας την ακόμα πιο στιβαρή, γιατί θ’ αγωνιζόμαστε πλέον ως Συνεργασία σχεδόν όλων όσοι το καλοκαίρι του 2015 σεβάστηκαν την απόφαση της καθαρής πλειοψηφίας του ελληνικού λαού και καταψήφισαν το τρίτο μνημόνιο: Αυτό που μεταξύ πολλών άλλων αφαιρώντας τα δημόσια έσοδα – τον σκληρό πυρήνα της κρατικής κυριαρχίας – και τη δημόσια περιουσία από την ευθύνη της εκάστοτε εκλεγμένης κυβέρνησης και θεσπίζοντας την υπαγωγή του ΔΣ τόσο της ΑΑΔΕ όσο και του Υπερταμείου στις Βρυξέλλες, επισφράγισε τη μετατροπή της Ελλάδας στα λεγόμενα «ρευστά κράτη» ή «κράτη-μη-κράτη».
Ταυτόχρονα, αφαιρώντας 9-10 έδρες από τη ΝΔ θα είμαστε η κρίσιμη ποσότητα – το 8ο κόμμα – που μπαίνοντας στη Βουλή εξασφαλίζει την ποιοτική αλλαγή: Την εξάλειψη της αυτοδυναμίας, που της εξασφαλίζει ο ληστρικός εκλογικός νόμος που ψήφισε ως «παρακολούθημα» της απλής αναλογικής (όχι και τόσο απλής, βέβαια, αφού διατήρησε το φραγμό του 3%…) «απαλλοτριώνοντας» τις ψήφους όσων αντιπάλων της δεν έπιασαν το 3% και μετατρέποντας τις σε δικές της έδρες. Όπως έχουν τα πράγματα, η εισαγωγή 8ου κόμματος της αφαιρεί τη δυνατότητα να επιβάλλει αυτοματοποιημένα μια πολιτική άλωσης χωρίς όρια και φραγμούς των συμφερόντων της εργαζόμενης πλειοψηφείας και πρακτικής υπονόμευσης της απαίτησης οι νεότερες γενιές να μπορούν να βλέπουν ότι έχουν και όντως να έχουν μέλλον στον τόπο τους.
Μπορεί να το καταφέρει αυτό το Ηράκλειο και ο εργαζόμενος κόσμος του, πριν απ’ όλα οι νέοι;
Η απάντηση χρειάζεται ν’ αναζητηθεί όχι μόνο στο σήμερα, αλλά και στο χθες.
Θα τολμήσω να ρισκάρω να μιλήσω ιστορικά. Για την εν πολλοίς άγνωστη, κρυφή ιστορία της πόλης. Για τη συνάθροιση ιστορικών στιγμών, όταν οι άνθρωποι, και πριν απ’ όλα οι νεότεροι, ξεπερνούν τον εαυτό τους και τα προσωπικά τους μικροσυμφέροντα αγκαλιάζοντας αυτό που εμφανίζεται πολύ μεγαλύτερο απ’ τους ίδιους, ιδιοποιούμενοι ό,τι φαίνεται αδύνατο να γίνει.
Κάνοντας έτσι το αδύνατο δυνατό.
Σε αυτές τις όχι τυχαία άγνωστες στιγμές η πόλη βρίσκει τον πραγματικό της εαυτό κι οι άνθρωποι τη φωνή τους, καθώς οι πράξεις τους ξεπερνούν την καθημερινότητα και το ανεκτό «μέτρο». Ακόμα κι αν τελικά τους επιφυλάσσεται η λήθη, έχουν επιρρεάσει ανεπανόρθωτα την ιστορία.
Ήρθα σχεδόν τυχαία σ’ επαφή με κάποιες τέτοιες στιγμές στο Ηράκλειο, τις δυο πρώτες ως παιδί και ως έφηβη. Αυτές με έκαναν να πιστεύω ότι τίποτα δεν είναι αδύνατο:
-H πρώτη είναι το μεγάλο συλλαλητήριο των σταφιδοπαραγωγών στις 25 Ιουλίου 1962 με απόφαση της Ένωσης Γεωργικών Συνεταιρισμών Ηρακλείου – για επιστροφή της τιμής ασφαλείας της σταφίδας στις 7 δρχ το κιλό της προηγούμενης χρονιάς από 6,5 δρχ και για ρύθμιση των αγροτικών χρεών – όχι διαγραφή, αλλά δόσεις για τα 180 εκ. δρχ χρέους του Νομού Ηρακλείου στην Αγροτική Τράπεζα, για να σταματήσουν οι πλειστηριασμοί αγροτικών μηχανημάτων, αποθηκών, σπιτιών και αγροτοτεμαχίων από την Τράπεζα. Σύμφωνα με την αστυνομία συμμετείχαν 15.000 αγρότες (άρα ήταν πολύ περισσότεροι). Κάποιοι κατέβηκαν πάνω σε τρακτέρ με μαύρες σημείες, οι περισσότεροι ωστόσο ήταν τόσο φτωχοί που περπάτησαν όλη νύχτα για να φτάσουν πρωί στην πόλη. Σε ένδειξη αλληλεγγύης, βρήκαν τα μαγαζιά κλειστά και τους οικοδόμους ν’ απεργούν. Στρατός και Ευέλπιδες της ΣΕΑΠ κρυμμένοι στα στενά γύρω απ’ τη Νομαρχία άνοιξαν κάποια στιγμή το μεσημέρι πυρ με βολές στον αέρα ή με άσφαιρα, χτυπώντας ακόμα και με πολυβόλα –πρώτη φορά από τις μεγάλες εργατικές κινητοποιήσεις του 1935. Αγρότες έκαναν το ισόγειο της Νομαρχίας «καλοκαιρινό» κι αφόπλισαν τους Ευέλπιδες, οικοδόμοι ξήλωσαν κάθε μαρμαράκι από την Πλατεία Ελευθερίας κι ο στρατός αναγκάστηκε ν’ αποσυρθεί. Το απόγευμα έφθασε αεροπορικά από την Αθήνα ο Στρατηγός Βαρδουλάκης, Κρητικός και Αρχηγός του σώματος της Βασιλικής Χωροφυλακής. Από το μπαλκόνι της Νομαρχίας έδωσε στους αγρότες το λόγο της στρατιωτικής του τιμής ότι η κυβέρνηση έκανε δεκτά όλα τα αιτήματα τους. Αν κάτι δεν εκπληρώνονταν, δεσμεύτηκε δημόσια ότι ο ίδιος θ’ αυτοκτονούσε. Οι αγρότες έκαναν το γύρο θριάμβου της Πλατείας Ελευθερίας σηκώνοντας τον στρατηγό στα χέρια και έφυγαν για τα χωριά τους.
Από την επόμενη μέρα άρχισαν συλλήψεις και προφυλακίσεις. Τον Σεπτέμβρη δημοσιοποιήθηκε το κατηγορητήριο: Δίωξη για συμμετοχή σε στάση και άλλα αδικήματα εναντίον 25 ατόμων, οι 12 μέλη της ΔΕ της ΕΔΑ στο Ηράκλειο. Ο Γραμματέας της ΕΔΑ Ηρακλείου, δικηγόρος Αντώνης Μαμαλάκης κατηγορούνταν ως υπαίτιος παρακίνησης του αγροτικού κόσμου σε στάση.
Στη δίκη στα Χανιά αθωώθηκαν δύο αγρότες και οι υπόλοιποι καταδικάστηκαν μέχρι 2,5 χρόνια φυλακή. Η κυβέρνηση παρέμβηκε με επίσημη ανακοίνωση στη διάρκεια της δίκης υποστηρίζοντας ότι τα έκτροπα στο Ηράκλειο προκλήθηκαν από τους κομμουνιστές, που παρέσυραν ελάχιστους αγρότες. Όταν οι συνήγοροι υπεράσπισης διαμαρτυρήθηκαν για το καραμπινάτο παράνομο μιας τέτοιας παρέμβασης σε δίκη, καταδικάστηκαν για περιφρόνηση δικαστηρίου. Οι κατηγορούμενοι έμειναν κλεισμένοι στις Φυλακές Αγιάς στα Χανιά 10 μήνες, από το καλοκαίρι του 1962 μέχρι τον Μάιο του 1963, οπότε εκδικάστηκε η έφεση τους στην Αθήνα. Το Εφετείο αθώωσε άλλους τρεις και μείωσε τις ποινές με ανώτερη το ένα έτος. Μέρες αργότερα στη Θεσσαλονίκη θα δολοφονούνταν από παρακρατικούς ο Βουλευτής της ΕΔΑ Γρηγόρης Λαμπράκης και η Κυβέρνηση Καραμανλή θα έπεφτε. Η επιχειρούμενη συγκάλυψη απέτυχε και ο Στρατηγός Βαρδουλάκης, που βεβαίως ουδέποτε αυτοκτόνησε, θα βρισκόταν κατηγορούμενος ως ηθικός αυτουργός της δολοφονίας.
Για τις δύο επόμενες στιγμές της πόλης δεν υπάρχουν παρά οι αναμνήσεις όσων τις βίωσαν.
-Νωρίς το απόγευμα στις 21 Απριλίου 1967 σ΄ένα Ηράκλειο υπό τον στρατιωτικό νόμο έγινε μαχητική διαδήλωση ενάντια στο στρατιωτικό πραξικόπημα νεαρών εργαζόμενων, μελών της Νεολαίας Λαμπράκη και της ΕΔΗΝ – οι Ηρακλειώτες φοιτητές βρίσκονταν στις σχολές τους στην Αθήνα. Στρατιωτικές δυνάμεις τους έσπρωξαν τελικά μέσω της Λεωφόρου Καλοκαιρινού μέχρι έξω απ’ τη Χανιόπορτα για να τους αποκόψουν απ’ την πόλη, όπου αφουγκραζόμασταν σκόρπιους πυροβολισμούς μέχρι αργά το βράδυ. Αυτή ήταν η μία – και μάλλον η μεγαλύτερη – από τις τρεις συνολικά διαδηλώσεις ενάντια στην εγκαθίδρυση της Χούντας στις 21 Απρίλη 1967: Οι άλλες δυο, μ’ εργάτες και φοιτητές, έγιναν στα Ιωάννινα και στη Θεσσαλονίκη.
-Τον Ιούλιο του 1972 στο ψευτοδημοψήφισμα με το οποίο ο Παπαδόπουλος έγινε Πρόεδρος της Δημοκρατίας δυο Ηρακλειώτες φοιτητές με καταγωγή από τις Βούτες, ο Στέλιος Ορφανός και ο Κωστής Καμπιτάκης, έκαναν ανοιχτή προπαγάνδα υπέρ του ΟΧΙ έξω από το εκλογικό κέντρο στο χωριό. Στρατιωτικές δυνάμεις που ήρθαν από το Ηράκλειο επιχείρησαν να τους συλλάβουν. Τον Ορφανό, ενώ η ΕΣΑ τον έψαχνε σε δρομάκια κι αυλές, τον περνούσαν παράθυρο-παράθυρο από σπίτι σε σπίτι μέχρι να τον φυγαδεύσουν στο Ηράκλειο. Τον Καμπιτάκη αναγκάστηκαν να τον αφήσουν ελεύθερο, όταν βρέθηκαν αντιμέτωποι με ένα τείχος αντρών και γυναικών και σοφά προτίμησαν να μην δοκιμάσουν την τύχη τους. Το βράδυ οι Βούτες ήταν το μοναδικό εκλογικό τμήμα στην Ελλάδα που έβγαλε επίσημο αποτέλεσμα ΟΧΙ.
-Και πιο κοντά στα δικά μας, στις εκλογές του Σεπτέμβρη 2007, προκειμένου να μη μείνει εκτός Βουλής ο Αλέκος Αλαβάνος, που συμβολικά είχε θέσει υποψηφιότητα στις Σέρρες και στο Ηράκλειο, δόθηκε μια ενωτική και εμπνευσμένη μάχη. Συνεγείροντας δυνάμεις που είχαν αποσυρθεί σπίτι τους από χρόνια, καταφέραμε να διπλασιαστούν σχεδόν οι ψήφοι κι έτσι έγινε δυνατό αυτό που φαινόταν αδύνατο: Nα εκλέξει και πάλι η πόλη, μετά από μιάμισυ δεκαετία απουσίας, βουλευτή Ηρακλείου από την Αριστερά.
Τίποτα δεν είναι αδύνατο, όλα είναι δυνατά!
Φτάνει να συνειδητοποιήσουμε βαθιά γιατί αξίζει να δοθεί μια μάχη.
Και, προπαντός, γιατί αξίζει να δοθεί νικηφόρα!