Ρήτρα αναπροσαρμογής:
Η μεγάλη απάτη λεηλασίας των λαϊκών εισοδημάτων

Της Δέσποινας Σπανού

Τους τελευταίους μήνες και συγκεκριμένα από το καλοκαίρι και μετά, το μεγαλύτερο πρόβλημα για την πλειοψηφία των Ελλήνων πολιτών είναι οι τεράστιες αυξήσεις στην τιμή του ηλεκτρικού ρεύματος, του φυσικού αερίου και των καυσίμων.
Ιδιαίτερα οι τιμές του ηλεκτρικού ρεύματος έχουν κυριολεκτικά εκτοξευθεί και καθημερινώς πολίτες καταγγέλλουν ότι καλούνται να πληρώσουν υπέρογκους λογαριασμούς για μικρά σπίτια, πολύ μεγαλύτερους από ότι πλήρωναν μέχρι τώρα, π.χ. 450 €, 600 €, 700 € για σπίτια 38 τ.μ. ή 50 τ.μ. ή 55 τ.μ. Καλούνται πολλές φορές να πληρώσουν ποσά πολύ μεγαλύτερα από τις μηνιαίες αποδοχές τους!
Η κυβέρνηση στην αρχή προσπάθησε να επιρρίψει όλες τις ευθύνες για την αύξηση των τιμών στον πόλεμο στην Ουκρανία, όμως οι αυξήσεις είχαν αρχίσει πολύ ενωρίτερα, ιδιαίτερα από το καλοκαίρι του 2021, η δε αξιωματική αντιπολίτευση επιρρίπτει την ευθύνη στην αισχροκέρδεια των μεγάλων παρόχων της ενέργειας, πράγμα σωστό, χωρίς να εξηγεί όμως ποιες δυνατότητες τους έχουν δοθεί για να μπορούν να αισχροκερδούν.
Η δυνατότητα αυτή ονομάζεται ρήτρα αναπροσαρμογής, με βάση την οποία εκτοξεύονται οι τιμές. Π.χ. αγρότης καλείται να πληρώσει μόνο για τη συγκεκριμένη ρήτρα 53.000 € ή εργαζόμενος καλείται να πληρώσει 1.220 € για λογαριασμό ρεύματος, ενώ μέχρι τώρα πλήρωνε 120 €.
Η ρήτρα αναπροσαρμογής είναι μηχανισμός χρεώσεων και προμήθειας και αντικατοπτρίζει τις διακυμάνσεις του κόστους προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας. Σε κάθε ημερολογιακό μήνα δηλαδή, υπολογίζεται η αντίστοιχη πίστωση / χρέωση αναπροσαρμογής, που προκύπτει από τον τύπο υπολογισμού και πολλαπλασιάζεται με τις ΚWH κατανάλωσης του συγκεκριμένου μήνα.
Βασικός λόγος όμως που διαμορφώνει τη νέα τιμή, είναι η σύνδεση της χονδρεμπορικής τιμής της ηλεκτρικής ενέργειας με τις εξελίξεις της αγοράς του Χρηματιστηρίου ενέργειας και του Χρηματιστηρίου των ρύπων! Το Χρηματιστήριο της ενέργειας καθορίζει για την διαμόρφωση της τιμής της ηλεκτρικής ενέργειας, την τιμή του φυσικού αερίου (είναι το ακριβότερο) όπως διαμορφώνεται στο Χρηματιστήριο του Άμστερνταμ και μάλιστα με την αποδοχή στο 100% της τιμής του φυσικού αερίου, παρά το γεγονός ότι το φυσικό αέριο συμβάλλει μόνο κατά 35% στη παραγωγή της ηλεκτρικής ενέργειας!!!
Όσοι λοιπόν διαμαρτύρονται για τις τιμές της ηλεκτρικής ενέργειας και τη ρήτρα αναπροσαρμογής χωρίς να θίξουν τις αιτίες διαμόρφωσής τους, απλώς κοροϊδεύουν τον Ελληνικό λαό.
Το Χρηματιστήριο της ενέργειας ψήφισε η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ, χωρίς περιθώριο κρατικής παρέμβασης και μάλιστα με την υπόσχεση ότι έτσι θα γίνει φθηνότερο ρεύμα! Οι δικαιολογίες τώρα του Αλέξη Τσίπρα, ότι επιβλήθηκε από την Τρόϊκα δεν αναιρεί το γεγονός και δεν διαγράφει τις δηλώσεις του τότε υπουργού Γιώργου Σταθάκη. Κατά πόσο τώρα το Χρηματιστήριο είναι μέσο μείωσης των τιμών πρέπει να μας το εξηγήσουν.
Από την άλλη μεριά η Ν.Δ. όχι μόνο εφάρμοσε τη νομοθεσία του ΣΥΡΙΖΑ, αλλά επιδείνωσε ακόμα περισσότερο τις προϋποθέσεις, με αποτέλεσμα η Ελλάδα να είναι πρωταθλήτρια στις τιμές του ηλεκτρικού ρεύματος.
Η ρήτρα αναπροσαρμογής θεσπίστηκε το 2013 (κυβέρνηση Σαμαρά), δεν τροποποιήθηκε όλα τα προηγούμενα χρόνια παρά τις κυβερνητικές αλλαγές και εφαρμόστηκε τώρα με τραγικές συνέπειες. Το αναφέρω, διότι υπάρχουν συνολικές ευθύνες για τη σημερινή κατάσταση, όπως υπάρχει μεγάλη ευθύνη και για τις προτάσεις αντιμετώπισης της κρίσης, οι οποίες φυσικά γίνονται λόγω της μεγάλης αντίδρασης των πολιτών και των χιλιάδων προσφυγών που έχουν γίνει μέχρι τώρα κατά των εταιρειών για τους φουσκωμένους λογαριασμούς και κατά της ρήτρας αναπροσαρμογής.
Συγκεκριμένα ο ΣΥΡΙΖΑ είχε προτείνει την προσφυγή στα Δικαστήρια και την αναστολή πληρωμής από τους πολίτες της ρήτρας αναπροσαρμογής μέχρι την έκδοση οριστικής απόφασης από ΣτΕ. Αυτό σημαίνει όμως ότι (πετάω το μπαλάκι στη Δικαιοσύνη) και αρνούμαι να πάρω θέση επί των αιτιών, που δημιούργησαν το πρόβλημα. Και φυσικά είναι εντελώς αναποτελεσματικό, αφού σε περίπτωση αρνητικής απόφασης οι καταναλωτές πρέπει να πληρώσουν όλα τα χρήματα αναδρομικά.
Χθές ο πρωθυπουργός εξήγγειλε μέτρα «ανακούφισης» των πολιτών για τις υψηλές τιμές του ηλεκτρικού ρεύματος.
Τα μέτρα αφήνουν στο απυρόβλητο τις αιτίες αύξησης των τιμών ενέργειας και επί της ουσίας καλύπτουν από τον κρατικό προϋπολογισμό τα υπερκέρδη των μεγάλων εταιρειών ενέργειας! Τα χρήματα τα οποία θα δοθούν προέρχονται από το Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης, είναι χρήματα που έπρεπε να δοθούν στις τοπικές κοινωνίες, που είχαν λιγνιτοπαραγωγικές μονάδες και στους εργαζόμενους σε αυτές, που θα χάσουν την δουλειά τους. Οι επιδοτήσεις λοιπόν είναι ουσιαστικά στήριξη των κερδών των μεγάλων εταιρειών, που γίνονται από τη φορολογία των πολιτών, διότι ο λαός είναι αυτός που την πληρώνει. Οι δηλώσεις του πρωθυπουργού για φορολόγηση των υπερκερδών είναι «έπεα πτερόεντα» (με ποιον τρόπο και πως καθορίζονται), ενώ τα κέρδη τους διατηρούνται στο διηνεκές.
Η διατήρηση των αιτιών διαμόρφωσης των τιμών σημαίνει ότι το ηλεκτρικό ρεύμα θα εξακολουθήσει να είναι ακριβό, τα μέτρα είναι προσωρινά, ενώ τα προβλήματα του Ελληνικού λαού μεγάλα και σταθερά, με υψηλό κόστος διαβίωσης και πολύ χαμηλούς μισθούς. Μάλιστα ο πρωθυπουργός έριξε πάλι το μπαλάκι της ατομικής ευθύνης, καλώντας τους πολίτες να αλλάξουν τις καθημερινές τους συνήθειες και να μειώσουν την κατανάλωση του ηλεκτρικού ρεύματος!
Το σίγουρο είναι λοιπόν ότι οι λογαριασμοί ηλεκτρικού ρεύματος θα εξακολουθήσουν να λεηλατούν τα εισοδήματα, εφόσον η τιμή θα διαμορφώνεται με τον ίδιο τρόπο, ο πόλεμος απλώς επιδείνωσε την κατάσταση και ο λαός μετά από ένα χρονικό διάστημα δεν θα μπορεί να ανταποκριθεί στους υψηλούς λογαριασμούς. Άλλωστε οι εκπρόσωποι του ΙΝΚΑ δήλωσαν ότι οι προσφυγές συνεχίζονται, η δεύτερη μαζική προσφυγή θα κατατεθεί μέσα στο Μάϊο, διότι τα μέτρα της κυβέρνησης δεν αντιμετωπίζουν το πρόβλημα και η ρήτρα αναπροσαρμογής διατηρείται.
Η μόνη λύση είναι η θεσμική κατάργηση της ρήτρας αναπροσαρμογής και του Χρηματιστηρίου Ενέργειας, η επαναφορά της ΔΕΗ σε δημόσια ιδιοκτησία και δημόσιο έλεγχο, η κατάργηση του ειδικού φόρου κατανάλωσης και η δραστική μείωση του Φ.Π.Α., η πλήρης επαναλειτουργία των λιγνιτοπαραγωγικών μονάδων για να εξασφαλισθεί η ενεργειακή επάρκεια και η εγκατάλειψη των κυρώσεων κατά της Ρωσίας, που προκαλούν αύξηση στην τιμή του φυσικού αερίου αλλά και αυξήσεις και μεγάλο κίνδυνο ελλείψεων σε άλλα προϊόντα.
Ο Ελληνικός λαός δεν πρέπει να επηρεασθεί από την κοροϊδία, αλλά να πραγματοποιήσει μαζικούς αγώνες για την εφαρμογή των ουσιαστικών μέτρων που μπορούν να αντιμετωπίσουν την ακρίβεια.

Δέσποινα Σπανού, πρώην αντιπρόεδρος της ΑΔΕΔΥ, στέλεχος της ΛΑΕ.