Η ακρίβεια εκτοξεύεται, η επισιτιστική κρίση έρχεται
Της Δέσποινας Σπανού
Οι τελευταίες εξελίξεις σε σχέση με τις αυξήσεις των προϊόντων και κυρίως του ηλεκτρικού ρεύματος, του φυσικού αερίου και των υπολοίπων προϊόντων και ειδών πρώτης ανάγκης προκαλούν οργή, απόγνωση αλλά και τρόμο για το μέλλον στην πλειοψηφία των πολιτών. Κάθε ημέρα που περνάει οι τιμές εκτοξεύονται, χωρίς να έχουν φανεί ακόμη οι συνέπειες του πολέμου, μέχρις στιγμής φαίνονται μόνο οι συνέπειες της κερδοσκοπίας και της ιδιωτικοποίησης της ηλεκτρικής ενέργειας. Συγκεκριμένα:
Ο πληθωρισμός τον Μάρτιο έκλεισε στο 8,9% από 7,2% που ήταν τον Φεβρουάριο και 5,5% που ήταν τον Ιανουάριο, ενώ σημαντικές ήταν οι αυξήσεις σε βασικά είδη που καθορίζουν τις τιμές και των υπολοίπων προϊόντων, όπως 79,3% στο ηλεκτρικό ρεύμα, 68,3% στο φυσικό αέριο και 58,5% στο πετρέλαιο θέρμανσης. Μέχρι τώρα προσπαθούν να αποδώσουν τις αυξήσεις στον πόλεμο, πράγμα το οποίο είναι απολύτως ψευδές, διότι οι συνέπειές του δεν έχουν φανεί ακόμη. Η αύξηση της τιμής της ηλεκτρικής ενέργειας, που έχει αρχίσει από το 2021, οφείλεται στην ιδιωτικοποίησή της και στην μετατροπή της από κοινωνικό αγαθό σε χρηματιστηριακό προϊόν. Οι τιμές στα Χρηματιστήρια όπως όλοι γνωρίζουμε δεν αντιπροσωπεύουν τις πραγματικές τιμές των προϊόντων, διαμορφώνονται με βάση την προσφορά και τη ζήτηση και επηρεάζονται από το γενικότερο κλίμα και τις σκοπιμότητες. Οι τιμές του φυσικού αερίου καθορίζονται στο χρηματιστήριο του Άμστερνταμ και με βάση το Ελληνική χρηματιστήριο ενέργειας επηρεάζουν κατά 100% την τιμή της ηλεκτρικής ενέργειας στην Ελλάδα, ως ακριβότερο καύσιμο, παρά το γεγονός ότι το φυσικό αέριο συμμετέχει μόνο κατά 35% στην παραγωγή της ηλεκτρικής ενέργειας. Είναι οι εγκληματικές επιλογές των κυβερνήσεων και το Ελληνικό Χρηματιστήριο ενέργειας, που αναδεικνύουν την Ελλάδα πρωταθλήτρια στην ακρίβεια και στην τιμή της κιλοβατώρας (287,45 την Τρίτη 19/04/22 από 255,95 την Δευτέρα 18/04/22). Η προσπάθεια της κυβέρνησης Μητσοτάκη να επιρρίψει τα πάντα σε εξωγενείς παράγοντες είναι για να αποκρύψει τις δικές της ευθύνες.
Η κυβέρνηση επιχείρησε την βίαιη απολιγνιτοποίηση προσπαθώντας μάλιστα να την υλοποιήσει 10 χρόνια πριν την Γερμανία, αδιαφορώντας για την αδυναμία της χώρας να καλύψει έτσι τις ενεργειακές της ανάγκες και ενδιαφερόμενη μόνο για την ικανοποίηση των συμφερόντων των μεγάλων ενεργειακών ομίλων της λεγόμενης «πράσινης ενέργειας».
Οι αιτίες λοιπόν υπήρχαν, αλλά ο πόλεμος και οι κυρώσεις κατά της Ρωσίας ενίσχυσαν ακόμη περισσότερο τις συνέπειες των μέχρι τώρα επιλογών και φέρνουν πιο κοντά την ενεργειακή φτώχεια και την επισιτιστική κρίση.
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης μάλιστα αναδείχθηκε στον πιο υπάκουο μαθητή των Η.Π.Α., διότι ήταν ο πρώτος που ζήτησε την λήψη μέτρων κατά της Ρωσίας, επιδεικνύοντας προκλητική αδιαφορία για την ίδια την χώρα του. Η Ελλάδα εισάγει φυσικό αέριο από τη Ρωσία (το 2021 εισήγαγε 160 δις κυβικά μέτρα, δηλαδή το 40% της συνολικής παραγωγής της) και κατέχει την πρωτιά ανάμεσα στα κράτη μέλη της Ε.Ε. αναφορικά με την αξία εισαγωγών σιταριού από τη Ρωσία (18,1%), ενώ η αξία εισαγωγών από την Ουκρανία (2,1%) είναι σαφώς μικρότερη. Συνεπώς η σπουδή της κυβέρνησης να ζητάει επιμόνως αυστηρότερες κυρώσεις για τη Ρωσία, παραγνωρίζοντας τις συναλλαγές που υπάρχουν με τη χώρα αυτή, είναι εγκληματική.
Ο πρωθυπουργός μάλιστα επισκέφθηκε την Ρεβυθούσα, όπου βρίσκονται οι εγκαταστάσεις (δεξαμενές αποθήκευσης υγροποιημένου φυσικού αερίου), για να δημιουργήσει εντυπώσεις, διότι δεν ανακοίνωσε οποιοδήποτε σχέδιο αντιμετώπισης της ενεργειακής κρίσης σε συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα. Η Ελληνική κυβέρνηση δεν έκανε ούτε κάν αυτό που έκαναν άλλες κυβερνήσεις, όπως η Ισπανία και Πορτογαλία, που ζήτησαν ειδική μεταχείριση μετά την απόφαση της Συνόδου για επιβολή κυρώσεων στη Ρωσία, ή άλλες χώρες, όπως Γερμανία, Ιταλία, Γαλλία, οι οποίες παρά την υπερψήφιση των κυρώσεων, αναζητούν και άλλους τρόπους αντιμετώπισης της ενεργειακής κρίσης. Εξαντλείται μόνο σε δηλώσεις υποταγής προς τις Η.Π.Α. και την Ε.Ε., χωρίς να ενδιαφέρεται για τις ανάγκες του λαού.
Τεράστια όμως προβλήματα θα υπάρξουν και στη κάλυψη βασικών διατροφικών αναγκών εξαιτίας της ακρίβειας, του πολέμου και των κυρώσεων κατά της Ρωσίας. Η επισιτιστική κρίση, δηλαδή η έλλειψη τροφίμων που να μπορούν να καλύψουν τις ανάγκες των ανθρώπων, είναι προ των πυλών και για την Ελλάδα, αλλά και για πάρα πολλές άλλες χώρες. Η Ρωσία είναι ο μεγαλύτερος εξαγωγέας σιταριού στον κόσμο, ενώ η Ουκρανία ο 5ος μεγαλύτερος. Ρωσία και Ουκρανία αντιπροσωπεύουν το 19% της παγκόσμιας προσφοράς κριθαριού, το 14% του σιταριού, το 4% του αραβοσίτου, το 52% των παγκόσμιων εξαγωγών ηλιελαίου, ενώ είναι οι κύριοι προμηθευτές ελαιοκράμβης. Συνολικά Ρωσία και Ουκρανία αντιπροσωπεύουν πάνω από το 30% σιτηρών παγκοσμίως. Η Ρωσία μάλιστα είναι ο κύριος παραγωγός και προμηθευτής λιπασμάτων στον κόσμο.
Κάτω από αυτές τις συνθήκες λοιπόν, η Ουκρανία είναι δύσκολο να καταφέρει να προστατεύσει από τη φθορά τα αποθέματα των σιτηρών της και να τα διοχετεύσει στη διεθνή αγορά και πολύ περισσότερο να πραγματοποιήσει νέα σπορά και συγκομιδή. Από την άλλη μεριά οι κυρώσεις της Δύσης κατά της Ρωσίας, γυρίζουν μπούμεραγκ, διότι στρέφονται κατά χωρών της Ευρώπης, της Ασίας, της Βόρειας Αφρικής και της Ανατολής, που εξαρτώνται από τα Ρωσικά και Ουκρανικά σιτηρά. Ιδιαίτερα οι κυρώσεις και οι περιορισμοί στις Ρωσικές εξαγωγές θα πλήξουν χώρες της Ευρώπης και της Κεντρικής Ασίας, που βασίζονται σε ποσοστό πάνω από 50% για τις προμήθειες λιπασμάτων και έτσι θα επηρεάζουν άμεσα τις καλλιέργειες.
Τα ψέματα και η υποκρισία των κυβερνήσεων της Δύσης είναι τεράστια, διότι στο όνομα «της μη χρηματοδότησης του πολέμου του Πούτιν» αφήνουν να πεινάσουν πάνω από 50 χώρες που εξαρτώνται από τις συναλλαγές σε προϊόντα από τη Ρωσία.
Είναι χαρακτηριστικές οι δηλώσεις αξιωματούχων του Ο.Η.Ε. Ο επικεφαλής του Παγκόσμιου Επισιτιστικού Προγράμματος WFP Ντέϊβιντ Μπίσλει απηύθυνε δραματική προειδοποίηση προς τους Ευρωπαίους ηγέτες για οξύ πρόβλημα πείνας και μεταναστατευτικών ροών που έρχεται. «Αν νομίζετε ότι έχουμε τώρα κόλαση επί γης, ετοιμαστείτε». Η πείνα θα ωθήσει μεγάλα κομμάτια του πληθυσμού των χωρών της Μέσης Ανατολής και Βόρειας Αφρικής να μεταναστεύσουν προς την Ευρώπη για να επιβιώσουν, ενώ τεράστιο πρόβλημα θα αντιμετωπίζουν και οι λαοί της Ευρώπης.
Οι συνέπειες όμως θα είναι μακροπρόθεσμες και στην παραγωγική διαδικασία. Ρωσία και Κίνα συνήψαν 30ετή σύμβαση για το φυσικό αέριο, όπου η Κίνα είναι κερδισμένη, αφού εξασφαλίζει ενέργεια σε χαμηλές τιμές και μπορεί να γίνει πιο ανταγωνιστική στα προϊόντα της.
Η μεγάλη χαμένη είναι η Ευρώπη και φυσικά η Ελλάδα, η πλειοψηφία της πολιτικής ηγεσίας της οποίας έχει φιλονατοϊκή κατεύθυνση και φαίνεται να μην αντιλαμβάνεται τις συνέπειες και το νέο κόσμο που έρχεται. Τις συνέπειες όμως θα τις πληρώσει ο λαός.
Απαιτείται, έστω και τώρα:
– Η εξασφάλιση επάρκειας σε προϊόντα κρίσιμης σημασίας.
– Η αξιοποίηση των παραγωγικών δυνατοτήτων της χώρας με παρέμβαση φυσικά του κράτους και με ουσιαστικό μοχλό τον Δημόσιο Τομέα.
– Η αποδέσμευση από το ΝΑΤΟ και από την τυφλή υποταγή σε Η.Π.Α. και Ε.Ε., που μόνο προβλήματα δημιουργούν και η ανάπτυξη μιας πολυδιάστατης φιλειρηνικής εξωτερικής πολιτικής.
Σαφώς τα μέτρα αυτά δεν συνάδουν με τις επιλογές του μνημονιακού πολιτικού μπλόκ. Είναι όμως αναγκαία για την επιβίωση του λαού και μόνο ο ίδιος ο λαός με τους αγώνες τους, μπορεί να τα επιβάλλει.
Δέσποινα Σπανού, πρώην αντιπρόεδρος της ΑΔΕΔΥ, στέλεχος της ΛΑΕ.