Του Κώστα Νικολάου

Αντίθετα των ακυρωτικών αποφάσεων του ΣτΕ οι φερόμενες «αλλαγές» στον τρόπο υπολογισμού των συντάξεων. Οι «διορθώσεις» που προωθεί το Υπουργείο εργασίας (την αύξηση ορισμένων συντελεστών μετά τα 30 έτη) όχι μόνο δεν ανταποκρίνονται στις απαιτήσεις του ΣτΕ, αντίθετα οι δυσαναλογίες μεταξύ εισφορών και συντάξεων του νόμου 4387/2016 (που ακύρωσε το ΣτΕ) διατηρούνται στο ακέραιο.

Υπενθυμίζουμε το ΣτΕ (4.10.2019) αφενός ακύρωσε το σύνολο των συντελεστών αναπλήρωσης του ν. 4387/2016, αφετέρου αφού επισήμανε τις παραβάσεις και την άνιση σχέση μεταξύ εισφορών και συντάξεων και σε ποιες συντάξεις αφορά, με πλήρη και σαφή τρόπο υπέδειξε και τις αλλαγές που θα πρέπει να επέλθουν.

Για του λόγου το αληθές

Τη διάσταση μεταξύ των αποφάσεων του ΣτΕ και των «διορθώσεων» του Υπουργείο εργασίας καταδεικνύουν δυο ΠΙΝΑΚΕΣ που παραθέτουμε. Στον πρώτο αποτυπώνετε η σχέση εισφορών και συντάξεων έως το 2016 και στον δεύτερο του Ν.4387/2016 που ακύρωσε το ΣτΕ.

Σχέση εισφορών και συντάξεων έως το 2016

Έως το 2016 το ποσοστό αναπλήρωσης (Ν.2084/1992 και Ν.3029/2002) ήταν 2% ανά έτος και πλαφόν Κατωτάτων Ορίων σύνταξης 487 ευρώ. Επιπροσθέτως, οι πολύ χαμηλές συντάξεις ενισχύονταν και από το ΕΚΑΣ. Οι ασφαλιστικές εισφορές καταβάλλονται βάση των αποδοχών ή κατηγοριών με ανώτατο (πλαφόν), όπου για τους νέους ασφαλισμένους μετά το 1993 αντιστοιχούσε στα 5.544 ευρώ, ενώ για τους παλαιούς στα 2.432 ευρώ και το 2012 εξισώνονται με τις νέες.

ΠΙΝΑΚΑΣ 1: Στην πρώτη στήλη είναι οι μηνιαίες αποδοχές από 700 έως 5.500 ευρώ ενώ στις υπόλοιπες είναι οι συντάξεις και το ποσοστό που αναλογεί.

Σχέση εισφορών και συντάξεων μετά το 2016

Από το 2016 και εφεξής (Ν.4387/2016) οι συντάξεις καθορίζονται από κλιμακούμενα ποσοστά ανά έτος (0,77% έως 2%) και από το ποσό της λεγόμενης εθνικής 346 για 15 έτη και 384 ευρώ μετά τα 20ετη, χωρίς Κατώτατα Όρια, καθώς και ΕΚΑΣ, ενώ το (πλαφόν) εισφορών αντιστοιχεί στα 6.500 ευρώ.

Σημειωτέον, οι συντάξεις άνω των 1.400 ευρώ (λόγο Ε.Α.Σ.) μειώνονται κατά…  3% έως 14%!!

Στον ΠΙΝΑΚΑ 2 αποτυπώνονται οι νέες συντάξεις και το ποσοστό που αναλογεί, όπου οι αδικίες και οι δυσαναλογίες (σε σχέση με τα ίδια έτη) είναι καταφανείς.

Ακυρωτική απόφαση του ΣτΕ

Το ΣτΕ, με την απόφαση 1891/2019, έκρινε ως αντισυνταγματικό, γενικά το τρόπο υπολογισμού των συντάξεων και το σύνολο των ποσοστών αναπλήρωσης του ν. 4387/2016, ενώ οι λόγοι που επικαλούνται έχουν ως εξής:

«…ναι μεν υπάρχει κλιμάκωση, ως προς τα θεσπιζόμενα ποσοστά αναπληρώσεως…. όμως, αυτά καθ’ εαυτά,  είναι ιδιαιτέρως χαμηλά, η δε εφαρμογή τους…. οδηγεί στη χορήγηση συνταξιοδοτικής παροχής, η οποία τελεί σε προφανή δυσαναλογία προς τις ανωτέρω αποδοχές»!!  και συνεχίζει… Υπό τα δεδομένα αυτά, τα συγκεκριμένα ποσοστά αναπληρώσεως παραβιάζουν την αρχή της ανταποδοτικότητας, η οποία αποτελεί έκφανση της αρχής της αναλογικότητας»!!

«Η ανωτέρω παραβίαση της αρχής της ανταποδοτικότητας δεν αναιρείται, εξ άλλου, από τη χορηγούμενη από το σύστημα του ν. 4387/2016 εθνική σύνταξη, το ύψος της οποίας παραμένει σταθερό και δεν επηρεάζεται από τον αριθμό των (πέραν των 20) ετών ασφαλίσεως και το ύψος των αποδοχών»!!

«Περαιτέρω δε, το σύστημα του ανωτέρω ν. 4387/2016…  οδηγεί σε παραβίαση της αρχής της ισότητας, διότι, η χορηγούμενη συνολική συνταξιοδοτική παροχή εξασφαλίζει σημαντικά μεγαλύτερο ποσοστό αναπλήρωσης… σε πρόσωπα που υπάγονται στην ίδια κλίμακα από πλευράς χρόνου ασφαλίσεως»!!  

Τέλος, (το ΣτΕ) καλεί την πολιτεία, σε διάστημα 6 μηνών….   αφού λάβει γνώση του σκεπτικού της ακυρωτικής απόφασης, να προβεί σε νέα, σύμφωνη με το Σύνταγμα, ρύθμιση του ζητήματος που αφορούν οι κριθείσες ως αντισυνταγματικές διατάξεις!! 

Συμπερασματικά

Το ΣτΕ ακύρωσε το προφανές. Κάνει λόγο για ιδιαίτερα χαμηλά ποσοστά και δυσαναλογία ως προς τις αποδοχές για παραβίαση της αρχής της ισότητας και της αναλογικότητας, ενώ αιτιάζει τις ανισότητες μεταξύ των ιδίων ετών ασφάλισης και τις αποδοχές!

«Διορθώσεις» του Υπουργείο εργασίας.

Από πλευράς Υπουργείου εργασίας ναι μεν αναγνωρίζουν το πρόβλημα και δηλώνουν ότι θα σεβαστούν την απόφαση του ΣτΕ, ωστόσο με τα μέτρα που προωθούν δεν συμμορφώνονται με αυτή. Καθώς με την αύξηση ορισμένων συντελεστών (μετά τα 30 έτη) ναι μεν αυξάνονται και οι συντάξεις αυτές, όμως οι δυσαναλογίες μεταξύ των ιδίων κλιμακίων (αιτιάσεις του ΣτΕ) παραμένουν στο ακέραιο και προσαυξάνονται, αφού μέρος των αυξήσεων για αποδοχές άνω των 2000 ευρώ, απορροφάται… από την Εισφορά Αλληλεγγύης!

Λύση

Το πρόβλημα (σύμφωνα και με το ΣτΕ) βρίσκεται (εκτός από την έλλειψη Κατωτάτων Ορίων που θα πρέπει να επανέλθουν) στο ότι το ποσό της λεγόμενης εθνικής σύνταξης παραμένει σταθερό, όπου επηρεάζει αρνητικά τις συντάξεις όσων έχουν αποδοχές πάνω από (το μ.ο) τα 1200 ευρώ. 

Συνεπώς, (κατ’ απαίτηση και του ΣτΕ) για να επέλθει αναλογία, μεταξύ των ιδίων ετών και τις αποδοχές, το ποσό της λεγόμενες εθνικής 384 ευρώ, θα πρέπει να προσαυξάνεται προοδευτικά και να μην υπολείπεται του ποσοστού (1200/384) 30%.

Που σημαίνει για αποδοχές άνω των 1.200 ευρώ, το ποσό της εθνικής 384 ευρώ αντικαθίσταται με το ποσοστό 30%. 

*Ο Νικολάου Κώστας είναι Συνταξιούχος τ. ΙΚΑ ΕΤΑΜ και Μέλος Διοικούσας Επιτροπής ΚΕ.Π.Ε.Α./ΓΣΕΕ

Δεκέμβριος 2019