Του Γιώργου Βλάχου,δικηγόρου, υποψήφιου Βουλευτή Ν.Κυκλάδων με τη Λαϊκή Ενότητα

Είναι αναμφίβολο ότι η οικονομία των Κυκλάδων βασίζεται στον τουρισμό. Είτε πρόκειται για προορισμούς παγκόσμιας φήμης είτε για μικρότερα και όχι τόσο προβεβλημένα νησιά, η τουριστική κίνηση είναι ο κινητήριος μοχλός της καθημερινής ζωής, ειδικά το καλοκαίρι, και η βασική πηγή εισοδημάτων για τους κατοίκους των νησιών.

Ωστόσο, τα τελευταία χρόνια είναι πολύ πιο ορατή η αντιφατική κατάσταση που έχει δημιουργηθεί στα νησιά και τα σημαντικά προβλήματα που έχουν είτε δημιουργηθεί είτε οξυνθεί, ακριβώς εξαιτίας της μεγάλης ανόδου της τουριστικής κίνησης. Και ναι μεν το αρμόδιο Υπουργείο και οι ιδιωτικοί φορείς διαφημίζουν τις ομορφιές και τις υπηρεσίες των Κυκλάδων σ’ όλο τον πλανήτη, όμως η κρατική πρόνοια, ο προγραμματισμός για τη διαχείριση της τουριστικής κίνησης και η πρόληψη και επίλυση των προβλημάτων που αυτή συνεπάγεται, απουσιάζουν από τα προγράμματα των κυβερνητικών κομμάτων. Μπορεί στα φυλλάδια να περιγράφονται  δεκάδες πρωτοβουλίες, αλλά η ιστορία έχει δείξει ότι τα νησιά παλεύουν μόνα τους.

Κάθε νησί έχει τις ιδιαιτερότητές του και φυσικά τα προβλήματα της Δονούσας απέχουν μίλια από αυτά της Σαντορίνης ή της Τήνου. Προτεραιότητα των κυβερνήσεων μέχρι σήμερα ήταν και είναι πως θα αυξηθεί η τουριστική κίνηση, πως θα διαφημιστούν τα νησιά, πως θα ενταχθούν πιο εντατικά στην πολυθρύλητη ατμομηχανή της οικονομίας μας, τον τουρισμό. Οι προτεραιότητες αυτές όμως αναδεικνύουν την αδιαφορία για τους κατοίκους των νησιών, για τις πραγματικές συνθήκες ζωής τους, είτε κατά τη διάρκεια της «σεζόν» είτε το χειμώνα (μακρύτερο ή κοντύτερο, ανάλογα το νησί). Αναδεικνύουν την αδιαφορία για τους δεκάδες χιλιάδες εργαζόμενους στα νησιά την περίοδο του καλοκαιριού, στο βωμό της απρόσκοπτης –και ανεξέλεγκτης- εκμετάλλευσής τους με στόχο το τουριστικό κέρδος.

Όμως το κράτος, η κυβέρνηση και η Βουλή, δε μπορεί να  θέτουν αυτό ο κριτήριο και προτεραιότητα, τουλάχιστον ως πρώτο και απόλυτο. Αντίθετα, οι προτεραιότητες της κρατικής πολιτικής για τις Κυκλάδες θα πρέπει να έχουν στο επίκεντρο τους ίδιους τους Κυκλαδίτες, τους νησιώτες, τα παιδιά τους, τους εργαζόμενους, μόνιμους  ή εποχικούς. Η όποια Κυβέρνηση πρέπει να σχεδιάζει και να προγραμματίζει με ορίζοντα 50 χρόνων και όχι 5, όπως ένας επιχειρηματίας του τουρισμού. Τα γενικότερα προβλήματα των νησιών, όσο  διαφορετικά κι αν είναι, έχουν μία κοινή ρίζα: ότι επικρατεί η αδράνεια, η κοντόφθαλμη πολιτική, η έλλειψη υποδομών, η απουσία πρόνοιας και κοινωνικών παροχών.

Χρειάζονται δρόμοι και συντήρησή τους. Χρειάζονται ασφαλέστερα λιμάνια και συντήρησή τους. Χρειάζονται συχνές συνδέσεις μεταξύ των νησιών και με τον Πειραιά , όλο το χρόνο για όλα τα νησιά, έστω με κίνητρα προς τους ιδιώτες. Άλλωστε αυτό είναι το νόημα της κρατικής πρόνοιας.

Χρειάζονται  βασικές υποδομές ύδρευσης, ειδικά στα μικρότερα νησιά, αποχέτευσης και βιολογικών καθαρισμών. Χρειάζονται  προβλέψεις και σχεδιασμοί με κρατική μέριμνα για τα απορρίμματα και τη διαχείρισή τους, αυστηρό πλαίσιο ανακύκλωσης στην πηγή, κίνητρα στις επιχειρήσεις. Ειδικά στα νησιά με μεγάλη τουριστική κίνηση το πρόβλημα των απορριμμάτων έχει υπερβεί κάθε όριο ανοχής.

Χρειάζονται επαρκείς  δομές υγείας σε όλα τα νησιά, μικρότερα ή μεγαλύτερα, με μόνιμους  γιατρούς, νοσηλευτές, τεχνικό προσωπικό, υλικά και όργανα, καθώς και ανάπτυξη συστημάτων επικοινωνίας και μεταφοράς  μεταξύ των νησιών για σοβαρότερα περιστατικά.

Χρειάζονται πλήρη σχολεία σε όλα τα νησιά, ανάλογα με τους κατοίκους, και κίνητρα στους δασκάλους να εργάζονται σε αυτά.

Χρειάζονται προβλέψεις, σχεδιασμός και υλοποίηση προγραμμάτων κατοικίας για το προσωπικό των δημόσιων υπηρεσιών, ιδίως των σχολείων. Η τουριστική αξιοποίηση και του τελευταίου στεγασμένου τετραγωνικού μέτρου στα νησιά, δε θα επιλυθεί με απαγορεύσεις στους κατοίκους αλλά με πρόβλεψη, προγραμματισμό και έργα από το κεντρικό κράτος σε συνεργασία με τους ΟΤΑ.

Χρειάζονται ενισχυμένες με προσωπικό υπηρεσίες ΟΤΑ αλλά και κεντρικές (αστυνομία, λιμεναρχεία, εφορίες, ΙΚΑ  κ.ο.κ.), αφού ο φόρτος εργασίας είναι υπέρογκος, ειδικά το καλοκαίρι. Τα αεροδρόμια πρέπει να επανέλθουν στο Δημόσιο και αντί να γίνονται πεδία κερδοφορίας για ξένους ιδιώτες, να είναι κόμβοι προσφοράς εργασίας και υπηρεσιών στα νησιά και στους νησιώτες.

Χρειάζεται πρόβλεψη, σχεδιασμός και προγραμματισμός για την ενεργειακή επάρκεια των νησιών. Η διασύνδεση με το ηπειρωτικό δίκτυο και ο περιορισμός των εργοστασίων (ή η εφεδρεία τους) είναι απολύτως απαραίτητη για όλα τα νησιά.

Χρειάζεται περιβαλλοντικός και χωροταξικός προγραμματισμός σε βάθος 50 χρόνων, προκειμένου τα νησιά να παραμείνουν βιώσιμα, να μη χτιστούν μέχρι το τελευταίο τετραγωνικό, να διατηρήσουν το χαρακτήρα τους, την ελκυστικότητά τους, την ποιότητα ζωής που προσφέρουν. Η αυθαίρετη δόμηση στα νησιά μπορεί να εξυπηρετεί βραχυπρόθεσμη εκλογική πελατεία, μπορεί να παράγει τουριστικό κέρδος για λίγα χρόνια, αλλά μακροπρόθεσμα δεν ωφελεί, αντίθετα επιβαρύνει τα νησιά, αλλοιώνει το χαρακτήρα τους, τα δυσφημεί, τα καθιστά αβίωτα.

Χρειάζονται κίνητρα για την ντόπια αγροτική παραγωγή, όχι μόνο για τις εξαγωγές ή την κάλυψη των αναγκών των επισκεπτών, αλλά και για τους ίδιους τους νησιώτες. Για να τρώει κι ο σαντορινιός ο ίδιος ντοματάκι ή  να πίνει ασύρτικο σε λογική τιμή.

Χρειάζεται να προστατευθούν οι εργαζόμενοι. Είναι κοινό μυστικό ότι οι εργαζόμενοι της «σεζόν» είναι οι πιο άγρια εκμεταλλευόμενοι εργαζόμενοι, μετανάστες ή ντόπιοι. Με συνθήκες κοντέινερ, χωρίς ρεπό, χωρίς ζωή έξω από το ξενοδοχείο, το εστιατόριο. Χάρι σε αυτούς ανθεί ο τουρισμούς, χάρη σε αυτούς κερδίζουν οι επιχειρηματίες. Όσο χειρότερες είναι οι συνθήκες ζωής τους, τόσο μεγαλύτερα τα κέρδη. Το κράτος πρέπει να μεριμνήσει πρακτικά ώστε οι συμπολίτες μας να μην είναι δεύτερης κατηγορίας. Να συγκροτεί και να ενισχύει τους ελεγκτικούς μηχανισμούς ΙΚΑ, Επιθεώρηση Εργασίας κ.ο.κ. προς όφελος των εργαζόμενων. Να προαπαιτεί από τις επιχειρήσεις οι συνθήκες εργασίας να είναι ανθρώπινες. Τα νησιά δεν μπορεί  ναι είναι ιδιότυπες Ζώνες Οικονομικής Εκμετάλλευσης, όπου δεν ισχύει καμία προστασία για τον εργαζόμενο, αλλά αποθεώνεται το κέρδος.

Για κάθε νησί θα μπορούσε να γραφτεί κι ένα χωριστό άρθρο. Τα προβλήματα και οι ανάγκες των κατοίκων είναι μεγάλα, ποικίλα και πολύ διαφορετικά μεταξύ τους συχνά. Όμως, η λογική με την οποία πρέπει να αντιμετωπίζονται είναι ενιαία: κριτήριο και προτεραιότητα οι κάτοικοι, οι οικογένειές μας, τα παιδιά μας, η ποιότητα της ζωής μας, οι εργαζόμενοι, με μακροπρόθεσμο σχεδιασμό, κοινωνική πρόνοια, προστασία, συνεργασία με τους ΟΤΑ, συνεργασία των νησιών μεταξύ τους.

Κρίσιμος παράγοντας είναι βέβαια και η πρωτοβουλία από τους ίδιους τους νησιώτες. Ας μην περιμένουμε έναν ακόμα σεισμό, μία ακόμα τραγωδία, να ανέβει η χωματερή της Καλντέρας πάνω από το ύψος του δρόμου Φηρών-Πύργου, για να αντιμετωπιστούν τα προβλήματα των νησιών. Σε κάθε χωριό, σε κάθε νησί, οι κάτοικοι οι ίδιοι μπορούν με την πρωτοβουλία τους και την οργάνωσή τους να διεκδικήσουν η κρατική πολιτική να  βάλει προτεραιότητα τους ίδιους. Αυτή την προτεραιότητα επιδιώκει να εξυπηρετήσει και η Λαϊκή Ενότητα, ζητώντας τη στήριξη των Κυκλαδιτών στις εκλογές της 7^ης Ιουλίου.