Προς ένα νέο επενδυτικό πεδίο δόξης λαμπρό

Το ζήτημα των συγχωνεύσεων των πανεπιστημίων και των ΤΕΙ, θίγει άμεσα την περιφέρεια Ιονίων   Νήσων και καλύπτεται περίτεχνα τόσο από τη σημερινή διοίκηση του κ . Θ. Γαλιατσάτου όσο και από την κυβέρνηση, με το μανδύα της “αναβάθμισης”. Μόνο που οι πολίτες των Ιονίων δεν ξεχνούν τις πολιτικές δεσμεύσεις που πριν τέσσερα χρόνια έδιναν και οι δυο, για την ακύρωση των δρομολογούμενων νομοσχεδίων που αποσκοπούσαν σε δυο πράγματα: τη μετατροπή της Παιδείας σε επιχειρηματικό στίβο και τη διοικητική συγχώνευση των ιδρυμάτων. Τώρα που όλα αυτά   συντελούνται, η μεν κυβέρνηση θεσμοθετεί αυτά που χρόνια τώρα αντιπάλευε, ο δε Περιφερειάρχης ποιεί την νήσσαν και υπερψηφίζει.

Οι συγχωνεύσεις των πανεπιστημίων και ΤΕΙ υπηρετούν πρωταρχικά τον στόχο για τη μείωση των δομών της ανώτατης εκπαίδευσης στη χώρα, στόχο που είχε τεθεί ήδη από τα πρώτα μνημόνια και τον οποίο είχαν επιχειρήσει να υλοποιήσουν και οι προηγούμενες μνημονιακές κυβερνήσεις («σχέδιο Αθηνά», 2013), σύμφωνα πάντα με τις οδηγίες του ΟΟΣΑ. Οι απόπειρες εκείνες είχαν συναντήσει ισχυρό ρεύμα αντίστασης, το οποίο απέτρεψε τις συγχωνεύσεις και την περαιτέρω διάλυση της ανώτατης εκπαίδευσης.

Η σημερινή ηγεσία του Υπουργείου Παιδείας ακολούθησε διαφορετική τακτική για την επίτευξη του ίδιου στόχου. Έτσι δεν εμφανίστηκε ποτέ κάποιο «σχέδιο συγχωνεύσεων». Όλα παρουσιάστηκαν ότι έγιναν δήθεν με «πρωτοβουλία» και συνεργασία των «πρόθυμων» διοικήσεων των πανεπιστημίων και ΤΕΙ αλλά και ομάδων πανεπιστημιακών και καθηγητών των ΤΕΙ. Οι μεν βέβαια έλαβαν προίκα τα περιουσιακά στοιχεία και το προσωπικό των ΤΕΙ, τα διετή προγράμματα κατάρτισης με δίδακτρα, οι δε την «πανεπιστημιοποίηση».

Τόσα χρόνια διατυμπάνιζαν την ανάγκη δημιουργίας Τμημάτων με περιορισμένο γνωστικό αντικείμενο στα ΤΕΙ με την αιτιολογία ότι αυτά τα αντικείμενα ζητά η αγορά και ότι αυτή η μέθοδος είναι η καταλληλότερη για την αντιμετώπιση της ανεργίας. Τώρα ξαφνικά ανακάλυψαν ότι το μοντέλο αυτό χρεοκόπησε και, ω του θαύματος, εφαρμόζουν αυτό το χρεοκοπημένο μοντέλο στα πανεπιστήμια.

Έτσι, λοιπόν, στα πανεπιστήμια που στενάζουν από τις περικοπές των προϋπολογισμών και τη μείωση του διδακτικού προσωπικού, προστίθενται καινούργια Τμήματα, συνήθως με πολύ περιορισμένο γνωστικό αντικείμενο, και Σχολές. Επόμενο είναι ότι μια τέτοια πολιτική αδιαφορεί για το πώς θα λειτουργήσουν τα Ιδρύματα με περισσότερους φοιτητές, με το ίδιο προσωπικό, με μεγαλύτερη διασπορά. Άλλωστε, αν όλες οι τελευταίες κυβερνήσεις και η σημερινή, ενδιαφέρονταν για τη λειτουργία των πανεπιστημίων, θα φρόντιζαν οι δημόσιες δαπάνες να καλύπτουν τουλάχιστον τα έξοδα θέρμανσης και συντήρησης των υποδομών!

Μεγάλο μέρος της εκπαίδευσης λοιπόν μετατρέπεται σε ταχύρρυθμη κατάρτιση που θα οδηγεί σε εργασία με άθλιους μισθούς και λειψά δικαιώματα ή –το πιο πιθανό– στη μακρόχρονη ανεργία και τη συνεχιζόμενη επανακατάρτιση των αποφοίτων. Αργά ή γρήγορα θα τεθεί το ζήτημα με ωμό τρόπο «βρείτε τρόπους για να επιβιώσετε αλλιώς θα κλείσετε». Για να μπορέσουν να επιζήσουν τα ΑΕΙ μέσα σε αυτή τη ζοφερή κατάσταση θα είναι υποχρεωμένα να προσφύγουν αργά ή γρήγορα σε περαιτέρω εμπορευματοποίηση και επιχειρηματική λειτουργία του Πανεπιστημίου, σε αναζήτηση χορηγών, σε επιβολή διδάκτρων κ.λπ. Μέσα σε αυτήν την πολτοποιημένη κατάσταση θα διαμορφωθούν κάποια μικρά κομμάτια (Τμήματα ή συστάδες εργαστηρίων) στο πλαίσιο των ΑΕΙ, τα οποία θα στηριχτούν οικονομικά αλλά και με προσωπικό, για να πραγματοποιούν έρευνα κυρίως προς όφελος των διάφορων επιχειρήσεων.

Κανένας σχεδιασμός επιβίωσης της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, επαγγελματικής προοπτικής για τη νεολαία, κάλυψης των κοινωνικών αναγκών της χώρας και στήριξης της συντριπτικής πλειοψηφίας της κοινωνίας που συμπιέζεται για την εξυπηρέτηση του χρέους, δεν υπάρχει. Ο μόνος «σχεδιασμός» που υπήρξε για την εφαρμογή της μνημονιακής επιταγής ήταν:

• οι συγχωνεύσεις πανεπιστημίων με ΤΕΙ,
• η προώθηση της οικονομικής αυτοτέλειας, δηλαδή σταδιακή απαλλαγή του κράτους από τη χρηματοδότηση των πανεπιστημίων και ΤΕΙ,
• η σταδιακή ένταξη σε ένα κοινό εκπαιδευτικό δίκτυο στο οποίο συμπλέουν και διασυνδέονται όλες οι μορφές εκπαίδευσης και κατάρτισης, τυπικές (προπτυχιακές και μεταπτυχιακές σπουδές) με μη τυπικές μορφές (ΔιαΒίου κατάρτιση, εξ αποστάσεως εκπαίδευση, επαγγελματική κατάρτιση και εξειδίκευση διαφόρων τύπων, όπως τα διετή προγράμματα κ.ά.),
• η εξυπηρέτηση των πανεπιστημιακών λόμπυ και η διατήρηση κάποιων υπουργικών, πρυτανικών ή παρεμφερών θώκων.

Εμείς λοιπόν λέμε:

• Αποκλειστικά δημόσια και δωρεάν εκπαίδευση σε όλες τις βαθμίδες με κρατική χρηματοδότηση.
• Άμεσα προσλήψεις μόνιμου, πλήρους και αποκλειστικής απασχόλησης προσωπικού ώστε να καλύπτονται με επάρκεια όλες οι εκπαιδευτικές-ερευνητικές ανάγκες και οι υπηρεσίες. Κατάργηση όλων των μορφών ελαστικής απασχόλησης.
• Ενιαία προγράμματα σπουδών ανά επιστημονικό αντικείμενο, που να υπηρετούν τις απαιτήσεις της επιστήμης, της τεχνολογίας, τις ανάγκες του λαού. Σε κάθε επιστημονικό αντικείμενο να υπάρχει ένα και μοναδικό πτυχίο, πανεπιστημιακού επιπέδου. Ενάντια στη διάσπαση του επιστημονικού δυναμικού,
• Το πτυχίο να είναι η μοναδική προϋπόθεση για την πρόσβαση στο επάγγελμα και να εμπεριέχεται σε αυτό όλη η απαραίτητη γνώση για την άσκηση του αντίστοιχου επαγγέλματος. Πλήρη επαγγελματικά και εργασιακά δικαιώματα με το πτυχίο.
• Άμεση κατάργηση των διδάκτρων στα μεταπτυχιακά. Καμιά σκέψη για δίδακτρα στα προπτυχιακά, με όποια μορφή. Υποδομές σύγχρονες, εξοπλισμένες, για όλες τις σύγχρονες διδακτικές και ερευνητικές ανάγκες.
• Αύξηση της κρατικής χρηματοδότησης για έρευνα και εκπαίδευση στο ύψος των σύγχρονων αναγκών.
• Δωρεάν σίτιση – στέγαση – μετακίνηση – αναλώσιμα – υλικά.
• Κατάργηση κάθε είδους επιχειρηματικής δραστηριότητας.