Το πο­λυ­συ­ζη­τη­μέ­νο νο­μο­σχέ­διο Γα­βρό­γλου για το νέο Λύ­κειο δό­θη­κε την προη­γού­με­νη εβδο­μά­δα στη δη­μο­σιό­τη­τα και κα­τα­τέ­θη­κε προς συ­ζή­τη­ση στη Βουλή, ενώ την ίδια στιγ­μή εξε­λίσ­σε­ται με πολύ γρή­γο­ρους ρυθ­μούς η συ­νο­λι­κή ανα­διάρ­θρω­ση του χάρτη της Τρι­το­βάθ­μιας Εκ­παί­δευ­σης. Να ση­μειώ­σου­με πως το νο­μο­σχέ­διο είναι όντως «πο­λυ­συ­ζη­τη­μέ­νο» θε­σμι­κά από τη σκο­πιά του υπουρ­γεί­ου, λαμ­βά­νο­ντας υπόψη και όλες τις νε­ο­φι­λε­λεύ­θε­ρες κα­τευ­θυ­ντή­ριες γραμ­μές του ΟΟΣΑ, κάτι για το οποίο υπε­ρη­φα­νεύ­ε­ται και ο ίδιος ο υπουρ­γός. Από την άλλη μεριά τα αι­τή­μα­τα του μα­θη­τι­κού και εκ­παι­δευ­τι­κού κι­νή­μα­τος μέσα από τις κι­νη­το­ποι­ή­σεις του τε­λευ­ταί­ου δια­στή­μα­τος ου­δέ­πο­τε ει­σα­κού­στη­καν, από τον κατά τα άλλα πρό­θυ­μο προς συ­ζή­τη­ση υπουρ­γό.

«Φρο­ντι­στη­ριο­ποί­η­ση» του δη­μό­σιου σχο­λεί­ου

Ίσως το μόνο θε­τι­κό στοι­χείο που έχει μπει στη δη­μό­σια συ­ζή­τη­ση για τις αλ­λα­γές Γα­βρό­γλου στο δη­μό­σιο σχο­λείο είναι αυτό της ελεύ­θε­ρης πρό­σβα­σης στην τρι­το­βάθ­μια εκ­παί­δευ­ση. Ακόμα και αυτό όμως γί­νε­ται με προ­σχη­μα­τι­κό τρόπο, αφορά πολύ μικρό πο­σο­στό μα­θη­τών/τριών και «φυ­σιο­λο­γι­κά» σχε­δόν εξα­φα­νί­στη­κε από τη δη­μό­σιο διά­λο­γο, πα­ρό­τι υπο­τί­θε­ται ότι και επι­κοι­νω­νια­κά ήταν από τα «ισχυ­ρά χαρ­τιά» του Υπουρ­γεί­ου. Και εδώ στα­μα­τούν τα όποια θε­τι­κά μπο­ρεί να πει κα­νείς για τις προ­τει­νό­με­νες αλ­λα­γές.

Οι βα­σι­κές κα­τευ­θύν­σεις του νο­μο­σχε­δί­ου σε σχέση με τον Σε­πτέμ­βρη δεν αλ­λά­ζουν: Αλ­λα­γή της φύσης της Γ΄ Λυ­κεί­ου και η με­τα­τρο­πή της σε προ­πα­ρα­σκευα­στι­κή χρο­νιά για την ει­σα­γω­γή στην Τρι­το­βάθ­μια Εκ­παί­δευ­ση. Τα μα­θή­μα­τα Γε­νι­κής Παι­δεί­ας πε­ριο­ρί­ζο­νται σε τρία, ενώ οι πα­λιές «κα­τευ­θύν­σεις» πλέον ονο­μά­ζο­νται «ομά­δες προ­σα­να­το­λι­σμού», είναι τέσ­σε­ρις και όχι τρεις, με πα­ράλ­λη­λη αύ­ξη­ση των ωρών δι­δα­σκα­λί­ας για τα μα­θή­μα­τα των ομά­δων προ­σα­να­το­λι­σμού και σχε­τι­κή αύ­ξη­ση της ύλης. Αυτό στην πραγ­μα­τι­κό­τη­τα είναι μια προ­σπά­θεια να προ­σαρ­μο­στεί η Γ΄ Λυ­κεί­ου στη λει­τουρ­γία των φρο­ντι­στη­ρί­ων, έχο­ντας στο κέ­ντρο της λο­γι­κής αυτής τις πα­νελ­λα­δι­κές εξε­τά­σεις για την ει­σα­γω­γή σε κά­ποιο πα­νε­πι­στή­μιο και όχι τις εξαγ­γε­λί­ες  για ελεύ­θε­ρη πρό­σβα­ση. Συ­νε­πώς δί­νε­ται πε­ρισ­σό­τε­ρη έμ­φα­ση στις εξε­τά­σεις, πε­ρισ­σό­τε­ρος αντα­γω­νι­σμός και άγχος ανά­με­σα στους/ις μα­θη­τές/τριες με την ελ­πί­δα(;) ότι μπο­ρεί και να κα­τα­πο­λε­μη­θεί η πα­ρα­παι­δεία των φρο­ντι­στη­ρί­ων, που ξε­ζου­μί­ζει τα λαϊκά νοι­κο­κυ­ριά και ακυ­ρώ­νει εν μέρει τον δη­μό­σιο δω­ρε­άν χα­ρα­κτή­ρα του δη­μό­σιου σχο­λεί­ου.

Επι­πλέ­ον, σχε­τι­κά με την υπο­τι­θέ­με­νη ελεύ­θε­ρη πρό­σβα­ση, η τε­λι­κή πρό­τα­ση είναι η προ­αι­ρε­τι­κή συ­μπλή­ρω­ση ενός πρώ­του μη­χα­νο­γρα­φι­κού τον Σε­πτέμ­βρη της Γ΄ Λυ­κεί­ου με δέκα τμή­μα­τα. Αυτά τα προ­αι­ρε­τι­κά μη­χα­νο­γρα­φι­κά θα δια­μορ­φώ­σουν και μια πρώτη ει­κό­να των σχο­λών χα­μη­λής και υψη­λής ζή­τη­σης και όποιοι/ες τα έχουν συ­μπλη­ρώ­σει θα μπο­ρούν να πε­ρά­σουν σε αυτά χωρίς τη δια­δι­κα­σία των πα­νελ­λα­δι­κών εξε­τά­σε­ων. Άρα ελεύ­θε­ρη πρό­σβα­ση θα υπάρ­χει μόνο για κά­ποιους/ες και για κά­ποια τμή­μα­τα χα­μη­λής ζή­τη­σης, στα οποία οι υπο­ψή­φιοι θα μπο­ρού­σαν να πε­ρά­σουν χωρίς πολύ με­γά­λη δυ­σκο­λία και με τη δια­δι­κα­σία των πα­νελ­λα­δι­κών εξε­τά­σε­ων.

Θα μπο­ρού­σα­με να ισχυ­ρι­στού­με ότι οι συ­γκε­κρι­μέ­νες αλ­λα­γές, που αφο­ρούν κυ­ρί­ως την Γ΄ Λυ­κεί­ου, δεν αφο­ρούν συ­νο­λι­κά το δη­μό­σιο σχο­λείο ή έστω τη δευ­τε­ρο­βάθ­μια εκ­παί­δευ­ση και επο­μέ­νως το δια­λα­λού­με­νο εν­δια­φέ­ρον για το δη­μό­σιο σχο­λείο είναι ψεύ­τι­κο. Είναι επί­σης ψεύ­τι­κο, γιατί δεν νοιά­ζε­ται ούτε για τα πο­λυ­με­λή τμή­μα­τα στα σχο­λεία, ούτε για τις ελ­λεί­ψεις μό­νι­μων εκ­παι­δευ­τι­κών, ούτε για τα προ­βλή­μα­τα των ανα­πλη­ρω­τών εκ­παι­δευ­τι­κών, ενώ πα­ρου­σιά­ζει κάθε Σε­πτέμ­βρη ως επι­τυ­χία ότι τα συγ­γράμ­μα­τα είναι λί­γο-πο­λύ στην ώρα τους στα σχο­λεία, λες κι αυτό απο­τε­λεί κα­τόρ­θω­μα και όχι στοι­χειώ­δη υπο­χρέ­ω­ση του υπουρ­γεί­ου.

Αυτές οι αλ­λα­γές, που χα­ρα­κτη­ρί­ζο­νται αφε­νός από την ανα­βάθ­μι­ση επί της ου­σί­ας ενός ήδη εξο­ντω­τι­κού εξε­τα­στι­κο­κε­ντρι­κού συ­στή­μα­τος και αφε­τέ­ρου από την υπο­βάθ­μι­ση της γε­νι­κής παι­δεί­ας, φα­νε­ρώ­νουν μια συ­νο­λι­κό­τε­ρη κα­τεύ­θυν­ση για το δη­μό­σιο σχο­λείο. Είναι η κα­τεύ­θυν­ση του με­γα­λύ­τε­ρου αντα­γω­νι­σμού, του άγ­χους των εξε­τά­σε­ων, του βομ­βαρ­δι­σμού πλη­ρο­φο­ριών και της εξει­δί­κευ­σης, ώστε ο μα­θη­τής και η μα­θή­τρια να προ­ε­τοι­μά­ζο­νται για το τι θα έχουν να αντι­με­τω­πί­σουν σε ένα εξαι­ρε­τι­κά εντα­τι­κο­ποι­η­μέ­νο πα­νε­πι­στή­μιο και σε μία αγορά ερ­γα­σί­ας που θέλει τους/ις ερ­γα­ζό­με­νους/ες λά­στι­χο, χωρίς συλ­λο­γι­κά ερ­γα­σια­κά δι­καιώ­μα­τα και ανα­λώ­σι­μους στο βωμό των συμ­φε­ρό­ντων των αφε­ντι­κών.

«Πα­νε­πι­στή­μια πα­ντού»

Σε πρό­σφα­τη συ­νέ­ντευ­ξη που πα­ρα­χώ­ρη­σε ο υπουρ­γός Γα­βρό­γλου, αλλά και όπως προ­κύ­πτει από την πρό­σφα­τη συ­νά­ντη­σή του με τη Σύ­νο­δο Πρυ­τά­νε­ων, δια­βε­βαί­ω­σε πως από το 2020 οι ει­σα­κτέ­οι θα μπαί­νουν πλέον μόνο σε πα­νε­πι­στή­μια. Σύμ­φω­να με την προ­ω­θού­με­νη ανα­διάρ­θρω­ση της αρ­χι­τε­κτο­νι­κής της Τρι­το­βάθ­μιας Εκ­παί­δευ­σης, δεν θα υπάρ­χουν πλέον ΤΕΙ, αλλά μόνο πα­νε­πι­στή­μια, μέσα από τις προ­ω­θού­με­νες συγ­χω­νεύ­σεις (π.χ. ΤΕΙ Ηπεί­ρου, ΤΕΙ Θεσ­σα­λί­ας και Πα­νε­πι­στή­μιο Θεσ­σα­λί­ας). Δεν μπο­ρεί κά­ποιος να απο­φύ­γει εύ­κο­λα τον πει­ρα­σμό να χα­ρα­κτη­ρί­σει επι­κοι­νω­νια­κά λαϊ­κί­στι­κη αυτή την κα­τεύ­θυν­ση, μιας και ένα από τα βα­σι­κά επι­χει­ρή­μα­τα του υπουρ­γεί­ου είναι αυτό της συ­νο­λι­κής ανα­βάθ­μι­σης της Τρι­το­βάθ­μιας Εκ­παί­δευ­σης μέσω της «πα­νε­πι­στη­μιο­ποί­η­σης».

Η πρό­σφα­τη εμπει­ρία από τη συγ­χώ­νευ­ση των ΤΕΙ Αθή­νας και Πει­ραιά σε Πα­νε­πι­στή­μιο Δυ­τι­κής Ατ­τι­κής ωστό­σο κι­νεί­ται σε αντί­θε­τη κα­τεύ­θυν­ση από τις κυ­βερ­νη­τι­κές εξαγ­γε­λί­ες. Η λε­γό­με­νη πα­νε­πι­στη­μιο­ποί­η­ση είχε πολύ συ­γκε­κρι­μέ­να απο­τε­λέ­σμα­τα: μεί­ω­ση του κρα­τι­κού προ­ϋ­πο­λο­γι­σμού του ΠαΔΑ σε σχέση με το συ­νο­λι­κό προ­ϋ­πο­λο­γι­σμό των δύο ΤΕΙ, μεί­ω­ση του εκ­παι­δευ­τι­κού και διοι­κη­τι­κού προ­σω­πι­κού, πολύ με­γά­λες κα­θυ­στε­ρή­σεις στη δια­μόρ­φω­ση των προ­γραμ­μά­των σπου­δών, αλλά και στο νέο ορ­γα­νό­γραμ­μα του πα­νε­πι­στη­μί­ου, ερ­γα­στή­ρια όπου οι φοι­τη­τές/τριες δεν χω­ρά­νε στα αμ­φι­θέ­α­τρα, πτυ­χία με τί­τλους τμη­μά­των που πλέον δεν υπάρ­χουν και συ­νε­πώς χωρίς κα­θο­ρι­σμέ­να επαγ­γελ­μα­τι­κά δι­καιώ­μα­τα. Σε αυτό αξί­ζει να προ­στε­θεί ότι πλέον σχε­δόν σε όλες τις σχο­λές στην Ελ­λά­δα τα επαγ­γελ­μα­τι­κά δι­καιώ­μα­τα απο­σπού­νται στα­δια­κά από το πτυ­χίο και γί­νο­νται αντι­κεί­με­νο συ­νε­χούς με­τα­πα­νε­πι­στη­μια­κής κα­τάρ­τι­σης. Έχου­με κάθε λόγο να πι­στεύ­ου­με ότι το ίδιο θα συμ­βεί και για στις επερ­χό­με­νες συγ­χω­νεύ­σεις και ανα­διαρ­θρώ­σεις. Οι ισχυ­ρι­σμοί του υπουρ­γεί­ου περί ανα­βάθ­μι­σης της Τρι­το­βάθ­μιας Εκ­παί­δευ­σης με αυτές τις δια­δι­κα­σί­ες είναι προ­κλη­τι­κές, θρα­σείς και εμπαί­ζουν τόσο την εκ­παι­δευ­τι­κή κοι­νό­τη­τα, όσο και το σύ­νο­λο της κοι­νω­νί­ας.

Η απά­ντη­ση στο δρόμο

Ο μόνος τρό­πος να εμπο­δι­στεί ο νε­ο­φι­λε­λεύ­θε­ρος οδο­στρω­τή­ρας, που απει­λεί τη δη­μό­σια και δω­ρε­άν παι­δεία, είναι ο μα­ζι­κός και μα­χη­τι­κός αγώ­νας μα­θη­τών, φοι­τη­τών, εκ­παι­δευ­τι­κών, που μπο­ρούν όχι μόνο να νι­κή­σουν, αλλά και να κερ­δί­σουν την πλα­τιά συ­μπα­ρά­στα­ση και αλ­λη­λεγ­γύη των ερ­γα­ζο­μέ­νων και της κοι­νω­νί­ας. Ήδη από την αρχή της χρο­νιάς, το μα­θη­τι­κό κί­νη­μα έχει προ­σπα­θή­σει –σχε­τι­κά απο­σπα­σμα­τι­κά– με σειρά κι­νη­το­ποι­ή­σε­ων να αντι­στα­θεί στο νόμο Γα­βρό­γλου, όπως και τη Δευ­τέ­ρα 18 Μάρτη με μα­ζι­κό συλ­λα­λη­τή­ριο στο κέ­ντρο της Αθή­νας. Επι­πλέ­ον, οι δυ­να­μι­κές κι­νη­το­ποι­ή­σεις των ανα­πλη­ρω­τών εκ­παι­δευ­τι­κών ενά­ντια στο προ­σο­ντο­λό­γιο πέρα από την πο­λι­τι­κή πίεση που κα­τά­φε­ρε να ασκή­σει στην κυ­βέρ­νη­ση, απο­δει­κνύ­ει και μια υπαρ­κτή δυ­να­τό­τη­τα μα­χη­τι­κής αντί­στα­σης από τα κάτω. Από αυτό το «παζλ», δυ­στυ­χώς, λεί­πει το φοι­τη­τι­κό κί­νη­μα, το οποίο δεί­χνει εξαι­ρε­τι­κά αδύ­να­μο στο να μπο­ρέ­σει να κάνει αι­σθη­τή την πα­ρου­σία του, πα­ρό­τι πα­λιό­τε­ρα απο­τε­λού­σε τη ρα­χο­κο­κα­λιά του εκ­παι­δευ­τι­κού κι­νή­μα­τος μαζί με τους δα­σκά­λους.

Παρ’ όλα αυτά, χρεια­ζό­μα­στε πα­νεκ­παι­δευ­τι­κό μέ­τω­πο για να μπλο­κα­ρι­στεί το νο­μο­σχέ­διο Γα­βρό­γλου και για να μπο­ρέ­σει αυτό να γίνει πραγ­μα­τι­κό­τη­τα, υπάρ­χουν δύο προ­ϋ­πο­θέ­σεις. Πρώ­τον, ο κι­νη­μα­τι­κός-πο­λι­τι­κός συ­ντο­νι­σμός των δια­φο­ρε­τι­κών κομ­μα­τιών του κι­νή­μα­τος. Δεύ­τε­ρον, μία όχι σε­χτα­ρι­στι­κή, μα­ξι­μα­λι­στι­κή πο­λι­τι­κή γραμ­μή της ρι­ζο­σπα­στι­κής Αρι­στε­ράς που να μπο­ρεί να μα­ζι­κο­ποι­ή­σει και να ρι­ζο­σπα­στι­κο­ποι­ή­σει το αγω­νι­στι­κό μπλοκ και όχι να δίνει μάχες με φα­ντά­σμα­τα για την αντι­κα­πι­τα­λι­στι­κή κα­θα­ρό­τη­τα. Το κα­θή­κον αυτό μπρο­στά μας είναι δύ­σκο­λο, αλλά όχι ανέ­φι­κτο. Να δώ­σου­με όλες μας τις δυ­νά­μεις για να μπο­ρέ­σου­με να πε­τύ­χου­με νίκες, που τόσο πολλή ανά­γκη έχει η Αρι­στε­ρά και το κί­νη­μα.

*Ανα­δη­μο­σί­ευ­ση από την Ερ­γα­τι­κή Αρι­στε­ρά