Του Γιώργου Αλεξάτου

“Όποιος δεν θέλει να μιλάει για τον ιμπεριαλισμό, θα έπρεπε να σωπαίνει και για τον φασισμό”.

Νίκος Πουλαντζάς

Αφορμή για το άρθρο αυτό στάθηκε η συζήτηση που άνοιξε σχετικά με τη χθεσινή άρνηση των φοιτητών, που περιφρουρούσαν τον χώρο του Πολυτεχνείου, να επιτρέψουν την είσοδο και την κατάθεση στεφάνου στην αντιπροσωπεία του ΣΥΡΙΖΑ.

Η ενέργεια αυτή καταδικάστηκε από το σύνολο των μνημονιακών κομμάτων και των καθεστωτικών ΜΜΕ της διαπλοκής και της συστηματικής σπίλωσης των λαϊκών αγώνων, ενώ δεν έλειψαν και οι γνωστές, ήδη από το 1974, αναφορές στο «Πολυτεχνείο που αποτέλεσε αποκορύφωμα του αγώνα ολόκληρου του έθνους υπέρ της δημοκρατίας».

Πρόκειται για την κυρίαρχη αντίληψη των αστικών πολιτικών δυνάμεων για την εξέγερση του Νοέμβρη, που αποβλέπει στον ακρωτηριασμό του περιεχομένου της, έτσι ώστε να αποσιωπηθεί ο πραγματικός της χαρακτήρας. Που συνδύαζε τον αγώνα κατά της στρατιωτικής δικτατορίας με τον αγώνα για την εθνική ανεξαρτησία και την απαλλαγή της Ελλάδας από τα δεσμά της αμερικανονατοϊκής εξάρτησης, η οποία αποτέλεσε και το κύριο στήριγμα του δικτατορικού καθεστώτος.

Η συζήτηση αφορά τόσο το τότε όσο και –κυρίως- τα μετά την πτώση της δικτατορίας και φυσικά το σήμερα. Κατά συνέπεια, η ακύρωση του χαρακτήρα του Νοέμβρη, ως αντιδικτατορικής-αντιιμπεριαλιστικής εξέγερσης, δεν αποσκοπεί παρά στην υπεράσπιση της συνέχισης αυτής της εξάρτησης, πόσο μάλλον σήμερα, που κορυφαίοι εκπρόσωποι των ΗΠΑκαι του ΝΑΤΟ δεν χάνουν ευκαιρία να επαινούν την ελληνική κυβέρνηση για την προσήλωσή της στον ευρωατλαντισμό.

Στην πραγματικότητα, καμιά αναφορά στο στρατιωτικό καθεστώς της εφταετίας 1967-74 δεν μπορεί να γίνει, χωρίς να παρθεί υπόψη ο αμερικανονατοϊκός παράγοντας. Αυτό, εξάλλου, αναγνωριζόταν σαφέστατα με τη Διακήρυξη της Συντονιστικής Επιτροπής της κατάληψης του Πολυτεχνείου, στις 16 Νοεμβρίου 1973:

«Η εγκαθίδρυση της λαϊκής κυριαρχίας συνδέεται αναπόσπαστα με την εθνική ανεξαρτησία από τα ξένα συμφέροντα, που χρόνια στήριζαν την τυραννία στη χώρα μας».

Αυτή την αντιιμπεριαλιστική διάθεση των εξεγερμένων του Νοέμβρη εξέφραζε και το πλήθος των ελληνικών σημαιών, όπως και τα συνθήματα «Έξω οι ΗΠΑ» και «Έξω το ΝΑΤΟ», που φωνάζονταν και αναγράφονταν στο κατειλημμένο Πολυτεχνείο, εκείνες τις μέρες. Αυτή τη διάθεση εξέφραζε ο εκφωνητής του ραδιοσταθμού του Πολυτεχνείου, τα τελευταία λεπτά πριν την εισβολή του τανκ, όταν απήγγειλε, κλαίγοντας, τον Εθνικό Ύμνο.

Όχι μόνο για την Αριστερά εκείνων των χρόνων, αλλά και για το ΠΑΚ του Ανδρέα Παπανδρέου,του οποίου ο τίτλος («Πανελλήνιο Απελευθερωτικό Κίνημα») ήταν χαρακτηριστικός, και άλλες αντιστασιακές οργανώσεις με κεντρώα προέλευση (Δημοκρατική Άμυνα, Ελληνική Αντίστασητου Αλέκου Παναγούλη κ.λπ.), η επιβολή και συνέχιση της δικτατορίας αποτέλεσε επιλογή των αμερικανοναοϊκών κύκλων, που απέβλεπε στην εξυπηρέτηση των συμφερόντων τους στην ευρύτερη περιοχή. Τόσο με την υποστήριξη του Ισραήλ έναντι του απελευθερωτικών και αντιιμπεριαλιστικών αγώνων των αραβικών λαών, όσο και με την «επίλυση» του Κυπριακού, με τη διχοτόμηση της Κύπρου.

Είναι ξεκάθαρο σε όποιον έχει μια στοιχειώδη γνώση της ελληνικής μεταπολεμικής πραγματικότητας, ότι η 21^η Απριλίου 1967 δεν αποτέλεσε ένα ιστορικό παράδοξο. Απεναντίας, υπήρξε το επιστέγασμα του καθεστώτος που επιβλήθηκε ήδη από τα χρόνια του Εμφυλίου, και χαρακτηριζόταν από τον περιορισμό των δημοκρατικών ελευθεριών και από την υπαγωγή της Ελλάδας υπό αυστηρό αμερικανικό έλεγχο.

Η δικτατορία εγκαθιδρύθηκε ακριβώς τότε που το καθεστώς αυτό, της περιορισμένης δημοκρατίας και της αμερικανικής εξάρτησης, κινδύνευε να τεθεί σε αμφισβήτηση, με την έκφραση της λαϊκής βούλησης στις εκλογές του Μαΐου 1967 που ματαίωσαν τα τανκς.

Για την τεράστια πλειονότητα εκείνων που συμμετείχαν ενεργά στο αντιδικτατορικό κίνημα και για τον κόσμο (κυρίως φοιτητές και νέους εργαζόμενους) που εξεγέρθηκε τον Νοέμβρη, ο αγώνας για την ανατροπή της δικτατορίας δεν αποσκοπούσε στην αποκατάσταση του προδικτατορικού κοινοβουλευτικού καθεστώτος. Αυτό αποτελούσε στόχο των παραγκωνισμένων από τη Χούντα αστικών πολιτικών δυνάμεων, όχι όμως και της μεγάλης πλειονότητας του ελληνικού λαού.

Για τον κόσμο του αγώνα και την πλειονότητα του λαϊκού κόσμου, η ανατροπή της δικτατορίας συνδεόταν με την κατάργηση όλου εκείνου του πλέγματος έκτακτων μέτρων της εμφυλιοπολεμικής περιόδου που διατηρούνταν επί δεκαετίες μετά, αλλά και με την κατάκτηση της εθνικής ανεξαρτησίας, με την έξοδο της Ελλάδας από το ΝΑΤΟ και με τον τερματισμό της αμερικανικής εμπλοκής στην ελληνική εσωτερική και εξωτερική πολιτική.

Αυτός ακριβώς ο χαρακτήρας του αντιδικτατορικού κινήματος και της εξέγερσης του Νοέμβρη έχει τεθεί στο στόχαστρο του ιστορικού αναθεωρητισμού. Έτσι ώστε, με την αποσιώπηση του αντιιμπεριαλιστικού του χαρακτήρα, να απονευρωθεί και κάθε εορτασμός της επετείου της εξέγερσης, ώστε να μη θίγεται η σημερινή πολιτική της αμερικανονατοϊκής εξάρτησης.

Απ’ αυτόν τον ιστορικό αναθεωρητισμό, που προσβάλλει κατάφωρα την ιστορική μνήμη, αντλείται και το θράσος των εκπροσώπων του ΣΥΡΙΖΑ να επιδιώξουν την κατάθεση στεφάνου. Λίγες ώρες αφότου ο Αμερικανός πρεσβευτής Τζέφρι Πάιατ έπλεκε για μια ακόμη φορά το εγκώμιο του Τσίπρα, ως του πλέον αφοσιωμένου στις ΗΠΑ μεταξύ όλων των Ελλήνων πρωθυπουργών.